«Ταλαιπωρία» και ακρισία

Οι πράξεις μας απο-καλύπτουν τις αξίες μας και τις προτεραιότητές μας: όλες εκείνες τις αυτονόητες (και κατά τούτο άρρητες) παραδοχές με τις οποίες διεκπεραιώνεται η ζωή μας. Ο ασθενής λ.χ. θεωρεί αυτονόητο ότι θα δώσει «φακελάκι» στο γιατρό, όπως ο πελάτης της ταβέρνας έχει συνηθίσει να μην παίρνει απόδειξη όταν πληρώνει το λογαριασμό. Και οι δύο έχουν εθιστεί σε συγκεκριμένες πρακτικές (και στις αξίες που τις υποστηρίζουν). Τις ακολουθούν χωρίς να τις στοχάζονται.

Όταν όμως η αστόχαστη πράξη μας διακόπτεται από ένα συμβάν, τότε μας δίνεται η ευκαιρία να ξανασκεφτούμε τις σιωπηρές παραδοχές μας. Αίφνης, η οικονομική μας στενότητα ή η θιγμένη μας αξιοπρέπεια μας απο-καλύπτει ότι το «φακελάκι», είναι μια ενδεχόμενη - όχι αναγκαία - πρακτική. Όταν, όμως, ακόμα και τότε, υπερασπιζόμαστε την αστόχαστη πράξη μας, τότε απο-καλύπτεται ο χαρακτήρας μας. Είχαμε την ευκαιρία να αναστοχαστούμε την πράξη μας και το αποφύγαμε. Επιλέξαμε να ζήσουμε αστόχαστα, όχι από συνήθεια, αλλά ενσυνείδητα.

Ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ (του οργανισμού που έχει αναλάβει τη διεκπεραίωση των ιδιωτικοποιήσεων) κ. Σταυρίδης παραιτήθηκε από το αξίωμά του όταν αποκαλύφθηκε ότι, την επομένη της παραχώρησης του ΟΠΑΠ από το ΤΑΙΠΕΔ σε όμιλο στον οποίο συμμετέχει ο επιχειρηματίας κ. Μελισσανίδης, χρησιμοποίησε αστόχαστα το ιδιωτικό αεροπλάνο του επιχειρηματία για να μεταβεί στην Κεφαλονιά. Δηλαδή, ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ αποδέχθηκε μια «εξυπηρέτηση» από τον μέχρι χθες διαπραγματευτικό του αντίπαλο! Αναρωτιέται καχύποπτα ο χειμαζόμενος πολίτης: γιατί αυτή η «εξυπηρέτηση» να μην επεκτάθηκε και αλλού; Γιατί να μην συνεχιστούν οι «εξυπηρετήσεις» άλλων υποψηφίων αγοραστών κρατικών οργανισμών και στο μέλλον;

Οι «εξυπηρετήσεις», μικρές ή μεγάλες, δημιουργούν υποψίες για ηθικές υποχρεώσεις, ακόμη και αναδρομικές. Δεδομένου ότι οι ιδιωτικοποιήσεις είναι ένα επαναλαμβανόμενο παίγνιο (ακολουθούν, δηλαδή, και άλλες σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις ιδιαίτερα ευαίσθητων οργανισμών, όπως η ύδρευση και η ηλεκτροδότηση, τα λιμάνια κλπ) τα μηνύματα που, συνειδητά ή ασυνείδητα, στέλνει ο επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ είναι σημαντικά. Ένας πρόεδρος που δέχεται μικρές «εξυπηρετήσεις» σήμερα, γιατί να μην δεχθεί μεγαλύτερες «εξυπηρετήσεις» (και τις ηθικές υποχρεώσεις που δημιουργούν) αύριο; Από τη στιγμή που εγείρονται τέτοια ερωτήματα, το συμβολικό κεφάλαιό του απομειώνεται. Ορθά ό υπουργός Οικονομικών κ. Στουρνάρας ζήτηση την παραίτησή του κ. Σταυρίδη. Ήταν αδύνατο να διατηρήσει το απαραίτητο κύρος για να παραμείνει πρόεδρος του (πολιτικά επίμαχου) ΤΑΙΠΕΔ.

Ποια ήταν η αντίδραση του κ. Σταυρίδη μετά την αναγκαστική παραίτησή του; Ενώ είχε την ευκαιρία να αναστοχαστεί δημοσίως την πράξη του, την υπερασπίσθηκε! Τι είπε; «Ουδέν μεμπτόν. Μια εξυπηρέτηση με το ιδιωτικό του τζετ για να μην ταλαιπωρηθώ στις μετακινήσεις μου στην Κεφαλονιά μου προσέφερε ο κ. Μελισσανίδης».

Ιδού μια ακόμη προσχώρηση στη σχολή σκέψης των αξιότιμων κκ. Βουλγαράκη, Πολύδωρα, Παυλίδη, Πάγκαλου, Τσίπρα, και άλλων επίλεκτων μελών της πολιτικής ελίτ: «αν κάτι δεν είναι παράνομο, είναι αποδεκτό»!

Η αντίδραση του κ. Σταυρίδη αποκαλύπτει τόσο την ακρισία του, όσο και τον τρόπο που, γενικότερα, σκέπτεται μεγάλο μέρος των ιθυνόντων της χώρας: η ιδιωτική «εξυπηρέτηση» είναι σημαντικότερη από τις απαιτήσεις του δημόσιου ρόλου. Για τον κ. Σταυρίδη ήταν πιο σημαντικό να «μην ταλαιπωρηθεί» από το να κακολογηθεί. Είχε να επιλέξει μεταξύ δυο αντικρουόμενων αγαθών: την αποφυγή της «ταλαιπωρίας» ή την προστασία της υπόληψής του. Επέλεξε το πρώτο – τη βολή του... Είχε τη δυνατότητα να αναστοχαστεί την πράξη του. Επέλεξε να μην το κάνει. Διπλή αστοχία. Κρίμα!

Δίχως πολιτική αναγέννηση είναι αδύνατη η ριζική διοικητική μεταρρύθμιση

Για όποιον χρειαζόταν αποδείξεις, τώρα τις έχουμε απτές: ο λόγος που η βαρύγδουπη «επανίδρυση του κράτους» παρέμεινε επί δεκαετίες κενόλογη προεκλογική διακήρυξη είναι πιο σαφής από ποτέ: η ριζοσπαστική διοικητική μεταρρύθμιση κοστίζει πολιτικά. Ποια κυβέρνηση θα τολμούσε να συγκρουστεί με τα οργανωμένα συμφέροντα υλοποιώντας συνολικές διοικητικές αλλαγές, οι οποίες και θα περιόριζαν την πελατειακή-κομματοκρατική ισχύ της, αλλά και θα της κόστιζαν σημαντικά σε ψήφους;

Βέβαια, οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις ένοιωθαν υποχρεωμένες να εμφανίζονται ενίοτε ότι υιοθετούν καλές διοικητικές πρακτικές, στο μέτρο που, στο ευρωπαϊκά προσανατολισμένο πολιτικό σύστημα, ο «μεταρρυθμισμός» απέφερε ιδεολογικά πλεονεκτήματα. Συγχρόνως, όμως, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να αναιρέσουν το πνεύμα τους (π.χ. ΑΣΕΠ-συμβασιούχοι). Η βέλτιστη στρατηγική των εκάστοτε κυβερνώντων υπήρξε η αναπαραγωγή του υφιστάμενου καθεστώτος διοικητικής φαυλότητας.