Δευτέρα 22 Ιουνίου 2015
Grexit as sacrifice: Tragic conflict in the eurozone
Rational players understand it: a Greek exit from the eurozone is in nobody’s interest. Despite the belligerent rhetoric from Greek Prime Minister Mr. Tsipras, he fully well knows that a Grexit will be an economic catastrophe for Greece. Although he can only hope that it will be a short-lived one, nobody doubts that, as Syriza MP Costas Lapavitsas honestly remarked in a recent interview, there will be not only capital controls but, also, huge legal uncertainties, even food rationing! There is, similarly, little doubt that a Grexit will seriously jeopardize the main premise of a monetary union, namely that it is irrevocable. Once one is out, others may follow. Trust weakens, stability becomes precarious. What looks solid may start melting.
If both players can predict the devastating consequences of a Grexit, is there a guarantee that the later will not happen? And if a last-minute deal is hammered out, as the Governor of the Bank of Greece has pleaded to, does it mean that, again, a Grexit is inconceivable? I fear not. Great undertakings, such as the euro, involve more than calculative behavior and game theoretical reasoning. The monetary union is not just a technical arrangement, but also the expression of a deeper desire for more integration in the continent. Great projects are often existential in nature: they define what people care about and how they are oriented in the world.
Rational calculations tend to obscure existential concerns. There are times, however, when calculations do not suffice and the game itself may be called into question. What is it for? What should its rules be? How should it be played? When such existential questions arise, they prompt players to significantly evolve their common undertaking. It is far from easy: since the stakes are high, players cling even more tenaciously to the views they already hold, which have brought them thus far. Stagnation is often the outcome.
This is clearly visible in the collapse of talks between Greece and its creditors. The two sides cannot even to agree on what exactly they disagree! Whether they speak about pensions, VAT rates or debt relief, their communication is futile. Words do not carry the same meaning, expectations differ, priorities diverge. The Greek side insists on “political” negotiations, while the creditors’ side focuses on completing the “technical” staff-level fifth review. If Greeks are from Mars, the creditors are from Venus.
At the root of the conflict is the paradox that both sides are right. ‘The rules must be respected and agreements honored’, argue sensibly the three bailout monitors (the European Commission, European Central Bank and the IMF, popularly called “troika”). ‘You must respect the people’s democratic will that brought us to power’, shouts reasonably the Greek anti-austerity government. They both have a point. Contrary to troika’s predictions, the consequences of their bailout program for Greece have been devastating. No other developed country has been hit by such excruciating austerity during peace time! But to have a future as a modern country, Greece must change fundamentally: it cannot carry on pretending to be a modern country while keeping modernity at bay through the endemic practices of crony capitalism and a clientelistic, incompetent, and party-political dominated state.
To choose any of the two sides means to neglect the truth of the other side – this is a case of what philosopher Martha Nussbaum calls “tragic conflict”. Understanding it and asking the “tragic question” requires, notes Nussbaum, “assuming a possible burden of guilt and of reparative effort”. None of the two sides is prepared to do it. The troika reluctantly concedes that mistakes have been made in the Greek rescue program but does nothing radical to correct them by offering what is most needed – bold debt relief. The Greek side does what is historically used to doing: playing the victim of fiendish foreign powers, while resisting modernization of its anachronistic institutions that brought about its bankruptcy.
Tragic conflict cannot be avoided. As soon as this is understood, the players are motivated to submit themselves to critical self-scrutiny and change their habits. But if we are to take advice from Greek tragedians this rarely happens: they knew all too well that human beings change their entrenched ways the hard way – through suffering, rather than reason. Suffering reveals what reason obscures.
The Greek gift to the eurozone has been to expose the latter’s flaws – the folly of creating a monetary union without common political institutions to support it. But fixing the flaws involves more than financial engineering: the underlying understandings would need to be boldly reconsidered and adopted policies appropriately modified. Mr. Schäuble certainly does not see it this way. Germany bears no responsibility for Greece’s problems, he keeps saying.
On the other side, the consequences of harsh austerity and the embedded culture of victimhood have turned Greece inwards and made it more desperate, angry, even irrational. Defense Minister Kammenos threatens to make the country a suicide bomber: he proudly tells a popular, early-19th-century story from the Greek independence struggle about how monk Samuel blew up the powder keg, killing himself and his captors, rather than surrender to the Ottoman enemy! Implied message: we will take you down with us.
Existential projects involve high stakes. When stalled, sacrifices push them forward. A Grexit may be such a sacrifice for the eurozone; irrational but an existential necessity. The suffering it will cause will likely make each side see what it presently refuses to see and ask the hard questions to itself it avoids asking. As Sophocles puts it in Antigone, “big blows teach wisdom”. Regrettably, when this happens, it is usually too late.
Παρασκευή 19 Ιουνίου 2015
“Αριστερή” αντιμεταρρύθμιση στην Υγεία
Δεν χρειάζεται υψηλή θεωρία για να αξιολογηθεί μια πολιτική ως αριστερή ή όχι. Αρκεί η προσφυγή στην κοινή εμπειρία: σε πιο βαθμό προάγει μια πολιτική τα συλλογικά αγαθά της υγείας και της παιδείας; Αν η απάντηση είναι «σε μεγάλο βαθμό», η πολιτική τείνει να είναι αριστερή. Αν, αντιθέτως, τα συλλογικά αγαθά υποβαθμίζονται ή η διαχείρισή τους είναι σπάταλη, η πολιτική αυτή κάθε άλλο παρά αριστερή είναι.
Ο κριτήριο αυτό δεν είναι αυθαίρετο. Αν κάτι διακρίνει τη σύγχρονη Αριστερά στο πολιτικό τοπίο είναι η πεποίθηση ότι η κοινωνία είναι κάτι παραπάνω από ένα άθροισμα ατόμων – είναι παραγωγός νοήματος, ισότητας και ελευθερίας. Η υγεία και η παιδεία είναι τα κατ’ εξοχήν συλλογικά αγαθά που πρέπει να παρέχονται ποιοτικά και αποτελεσματικά στους πολίτες.
Ας μη σχολιάσουμε, προς το παρόν, τη Μεγάλη Οπισθοδρόμηση που το δίδυμο Μπαλτά-Κουράκη επιχειρεί στη δημόσια παιδεία. Εδώ θα επικεντρωθούμε στην υγεία. Γράφτηκε στις εφημερίδες, αλλά πέρασε σχετικά απαρατήρητο. Ο υπουργός Υγείας κ. Κουρουμπλής αποφάσισε (με ερμηνευτική εγκύκλιο - προσφιλή διαδικασία των πολιτικών στην διαμόρφωση του νομικού πλαισίου κατά το δοκούν) να επιτραπεί η συνταγογράφηση γενοσήμων φαρμάκων με την εμπορική τους ονομασία. Ο προβαλλόμενος λόγος; Θα αυξηθεί, λέει, η χρήση των γενοσήμων. Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος, πολέμιος της εισαγωγής των γενοσήμων, επιχαίρει. Επιτέλους αποκαθίστανται οι κλονισθέντες δεσμοί γιατρών και φαρμακευτικής βιομηχανίας!
Δείτε τη μεγάλη εικόνα και κρίνετε μόνοι σας. Ένας ισχυρός παράγοντας που εκτροχίασε τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας τα τελευταία 15 χρόνια είναι η φαρμακευτική δαπάνη: το 2012 ήταν το 26% της συνολικής δαπάνης για την υγεία και το 4% του ΑΕΠ. Τα αντίστοιχα ποσοστά σε άλλες αναπτυγμένες χώρες είναι κάτω από το 16% και μεταξύ 1,8-2,5% αντιστοίχως. Με λίγα λόγια, ξοδεύουμε πολλά λεφτά για φάρμακα Γιατί;
Όχι, ο ελληνικός πληθυσμός δεν παρουσιάζει αυξημένη νοσηρότητα. Η υψηλή φαρμακευτική δαπάνη οφείλεται σε ενδογενείς θεσμικές στρεβλώσεις, κύρια μεταξύ των οποίων είναι η πολυπληθής ιατρική κοινότητα σε σχέση με τις ανάγκες του πληθυσμού. Το αποτέλεσμα της ιατρικής «υπερπροσφοράς» είναι η προκλητή «ζήτηση» - η υπέρογκη ανάπτυξη των υπηρεσιών υγείας και ιδιαίτερα των φαρμακευτικών δαπανών.
Έπρεπε να χρεοκοπήσει η χώρα για να μας επιβάλλουν οι δανειστές τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης. Η τρόικα επέβαλλε τις αυτονόητες σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες πολιτικές: την εισαγωγή των γενοσήμων και τη συνταγογράφηση της δραστικής ουσίας, όχι της εμπορικής ονομασίας των φαρμάκων. Τα εγχώρια συμφέροντα, φυσικά, αντέδρασαν. Η συντεχνιακή ιδιοτέλεια ενδύθηκε το μανδύα του «εθνικού» αντιμνημονιακού λόγου. Παρ’ όλα αυτά, θεσπίστηκε δια νόμου η υποχρέωση του γιατρού να συνταγογραφεί με τη δραστική ουσία και του φαρμακοποιού να χορηγεί στον ασφαλισμένο το φθηνότερο γενόσημο που την περιέχει. Με άλλα λόγια, ο γιατρός αποφασίζει για τη θεραπευτική ουσία που πρέπει να χορηγήσει στον ασθενή και όχι για το ποιος θα είναι ο προμηθευτής της ουσίας αυτής. Εφόσον για τη συγκεκριμένη δραστική ουσία κυκλοφορεί γενόσημο σκεύασμα, ο ασθενής οφείλει να λάβει το γενόσημο και μάλιστα αυτό με τη μικρότερη τιμή. Έτσι και ποιοτικά φάρμακα χορηγούνται και δημόσιο χρήμα εξοικονομείται.
Ωστόσο, με την παράλληλη νομοθέτηση (ελληνικής πρωτοβουλίας αυτή τη φορά) περί συμμετοχής του ασθενούς στη φαρμακευτική δαπάνη, αλλά και την ανασφάλεια που παράγεται από ιδιοτελείς «ψιθύρους» για την «ποιότητα» των γενοσήμων, ο νόμος αυτός ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται. Η θεσμική αδράνεια κυριαρχεί, τα οργανωμένα συμφέροντα επιχαίρουν. Ο ασθενής, με την αφανή καθοδήγηση του συστήματος, εξακολουθεί εν πολλοίς να επιλέγει ένα μη γενόσημο σκεύασμα. Ο κ. Κουρουμπλής δικαιολόγησε την απόφασή του ως «παρότρυνση» να αυξηθεί η χρήση των γενοσήμων. Ευγενής σκοπός, θα πείτε. Αμ δε! Τί σημαίνει αυτή η «παρότρυνση» στην εμπεδωμένη ελληνική πρακτική; Ο γιατρός επιλέγει σκεύασμα συγκεκριμένης φαρμακευτικής εταιρείας για την εγγύηση της ποιότητας του φαρμάκου ή γιατί έχει κάποια κρυφά οφέλη από την εταιρία που το παράγει;
Η συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία είναι μία από τις τομές στην Υγεία, η οποία, αν εφαρμοστεί σωστά και με επιμονή, επιφέρει και δημοσιονομικά οφέλη και διαμορφώνει νοοτροπίες ορθολογικής επαγγελματικής συμπεριφοράς – προάγει, δηλαδή, το δημόσιο συμφέρον. Είναι ένα μικρό μέρος του 70% των μνημονιακών μέτρων, τα οποία, όπως λέει ο Υπουργός Οικονομικών, έπρεπε να είχαμε εφαρμόσει μόνοι μας. Η αντιμεταρρύθμιση του κ. Κουρουμπλή, όμως, μας πάει πίσω: αντί να επιμείνει και να ελέγξει την εφαρμογή του νόμου, άρχισε να τον ξηλώνει, διαιωνίζοντας ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις σχέσεις συναλλαγής γιατρών, φαρμακοβιομηχανίας. Ο ΠΙΣ, μάλιστα, «παρότρυνε» τον κ. Κουρουμπλή να επεκτείνει την απόφασή του στο σύνολο των φαρμακευτικών σκευασμάτων! Πάντοτε συνεργάσιμος ο κ. Κουρουμπλής, συμφώνησε! Αν δώσεις στα συντεχνιακά συμφέροντα έναν πόντο, θα ζητήσουν ένα μέτρο!
Ο σοβαρός μεταρρυθμιστής, ιδιαίτερα αν είναι ένας σύγχρονος αριστερός, είναι προσηλωμένος στην υπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. Εργάζεται αθόρυβα και μεθοδικά να δημιουργήσει τους μηχανισμούς που προστατεύουν τα δημόσια αγαθά και εξοικονομούν δημόσιο χρήμα. Ο προσχηματικός μεταρρυθμιστής και ο κατ’ επίφαση αριστερός νοιάζεται για την, με κάθε τρόπο, πολιτική του επιβίωση. Αρχίζουμε τώρα να έχουμε μια καλή εικόνα με τι είδους «αριστερούς μεταρρυθμιστές» έχουμε να κάνουμε!
Grexit as sacrifice
Rational players understand it: a Greek exit from the eurozone is in nobody’s interest. But this is no guarantee that it won’t happen, even if yet another agreement between the Greek government and its creditors is reached, hard as it is to imagine right now. Great undertakings, such as the euro, involve more than calculative behavior. The monetary union is not just a technical arrangement, but also the expression of a deeper desire for more integration in the continent. Great projects are often existential in nature: they define what people care about and how they are oriented in the world.
Rational calculations tend to obscure existential concerns. There are times, however, when calculations do not suffice and the game itself may be called into question. What is it for? What should its rules be? How should it be played? When such existential questions arise, they prompt players to significantly evolve their common undertaking. It is far from easy: since the stakes are high, players cling more even tenaciously to the views they already hold, which have brought them thus far. Stagnation is often the outcome.
Greek tragedy helps us grasp the predicament of existential projects and the conflicts they create. In Euripides’ Iphigenia in Aulis, King Agamemnon, leader of the Greek forces in the Trojan War, is ready to set sail for Troy. However, he cannot move his fleet: goddess Artemis is vengefully withholding the winds because Agamemnon has offended her. To appease the goddess, Agamemnon is told that he must sacrifice his eldest daughter, Iphigenia. It is a dreadful dilemma and he knows it. Whatever he chooses to do will be wrong. This is what philosopher Martha Nussbaum calls “tragic conflict”: both alternatives contain serious wrongdoing.
Look now at the crisis in the eurozone again. ‘The rules must be respected and agreements honored’, argue the three bailout monitors (the European Commission, European Central Bank and the IMF, popularly called “troika”). ‘You must respect the people’s democratic will that brought us to power’, argues the Greek anti-austerity government. Both sides are right. Contrary to troika’s predictions, the consequences of their bailout program for Greece have been devastating. But to have a future as a modern country, Greece must change fundamentally: it cannot carry on pretending to be a modern country while keeping modernity at bay through the endemic practices of crony capitalism and a clientelistic, incompetent, and party-political dominated state.
To choose any of the two sides means to neglect the truth of the other side. This is the essence of tragic conflict. Understanding it and asking the “tragic question” requires, notes Nussbaum, “assuming a possible burden of guilt and of reparative effort”. None of the two sides is prepared to do it. The troika reluctantly concedes that mistakes have been made in the Greek rescue program but does nothing radical to correct them by offering what is most needed – debt relief. The Greek side does what is historically used to doing: playing the victim of fiendish foreign powers, while resisting modernization of its anachronistic institutions that brought about its bankruptcy.
Tragic conflict cannot be avoided. As soon as this is understood, the players are motivated to submit themselves to critical self-scrutiny and change their habits. But Greek tragedians were pessimistic: they knew that human beings change their ways the hard way – through suffering, rather than reason. Suffering reveals what reason obscures.
The Greek gift to the eurozone has been to expose the latter’s flaws – the folly of creating a monetary union without common political institutions to support it. But fixing the flaws involves more than financial engineering: the underlying understandings would need to be boldly reconsidered and adopted policies appropriately modified. Mr. Schäuble certainly does not see it this way. Germany bears no responsibility for Greece’s problems, he keeps saying.
On the other side, the consequences of harsh austerity and the embedded culture of victimhood have turned Greece inwards and made it more desperate, even irrational. Defense Minister Kammenos threatens to make the country a suicide bomber: he proudly tells a popular, early-19th-century story from the Greek independence struggle about how monk Samuel blew up the powder keg, killing himself and his captors, rather than surrender to the Ottoman enemy! Implied message: we will take you down with us.
Existential projects involve high stakes. When stalled, sacrifices push them forward. A Grexit may be such a sacrifice for the eurozone; irrational, certainly, but an existential necessity nonetheless. The suffering it will cause will likely make each side see what it presently refuses to see and ask the hard questions to itself it avoids asking. As Sophocles puts it in Antigone, “big blows teach wisdom”. Regrettably, when this happens, it is usually too late.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)