Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008

Ανεπαρκείς ηγέτες


Ένα χαρακτηριστικό δείγμα της κρίσης που περνάμε είναι η κραυγαλέα ανεπάρκεια των ηγετών μας. Αν δυσκολευόμαστε να δούμε φως στο στην άκρη τη σήραγγας είναι γιατί, μεταξύ άλλων, δεν διαθέτουμε ηγεσίες να μας εμπνεύσουν με το φωτεινό παράδειγμά τους. Αντιπαρέρχομαι τις εικονικές παραιτήσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών ή την παντελή ανυπαρξία του Αρχηγού της Αστυνομίας στη διάρκεια της πρωτόγνωρης κρίσης που συγκλονίζει τη χώρα, για να σταθώ στη στάση του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.Κίττα.

Ο κ.Πρύτανης ανακοίνωσε στον «Σκαϊ» την παραίτηση από το αξίωμά του, λέγοντας: «και βέβαια θα παραιτηθώ. Είναι δυνατόν να κινδυνεύουν ιστορικά κτίρια και να μη γίνεται τίποτα; Αναλαμβάνω την ευθύνη εγώ. […]» («Καθημερινή», 9/12/2008). Σχολίασε αρνητικά το γεγονός ότι «δεν καταφέραμε να εξαλείψουμε όλες αυτές τις αιτίες για τις οποίες εξεγείρονται οι νέοι» («Ελευθεροτυπία», 9/12/2008), και ομολόγησε: «Λάθη έχω κάνει κι εγώ. Ίσως δεν άκουσα εγκαίρως ό,τι έπρεπε, ίσως δεν φώναξα τόσο δυνατά όσο έπρεπε» («Καθημερινή», 10/12/2008). Πιεζόμενος από συνεργάτες του να ανακαλέσει την παραίτησή του, ο κ.Κίττας δήλωσε: «Δεν είμαι από αυτούς που λένε και κατόπιν το αναιρούν» (ο.π.). Πριν αλέκτορα φωνήσαι, ο κ.Κίττας ανακάλεσε την παραίτησή του, μετά από παράκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Θαυμάστε την αντίληψη περί ηγεσίας του ανδρός. Ενόσω ιστορικά κτίρια του Πανεπιστημίου Αθηνών φλέγονταν, ο επικεφαλής του ανακοίνωσε, τηλεοπτικά παρακαλώ, την παραίτησή του! Τη στιγμή, δηλαδή, της μάχης, ο ηγέτης άκριτα δηλώνει ότι αποσύρεται. Είναι σα να ακούγαμε τον επικεφαλής μιας επιχείρησης που στεγάζονταν στους Δίδυμους Πύργους να ανακοίνωνε την παραίτησή του την ημέρα της επίθεσης! Ευθιξία ή δειλία; Ανάληψη ευθυνών (ποιών ακριβώς;) ή εντυπωσιοθηρία;

Αλλά έστω κι έτσι, αν ο πρύτανης έκρινε ότι η συμβολική βαρύτητα της παραίτησής του ήταν σημαντικότερη από την παραμονή του στο τιμόνι του οργανισμού τη στιγμή της κρίσης, τώρα γιατί κάνει πίσω; Δεν ισχύουν πλέον οι λόγοι που επικαλέστηκε; Δεν αναδέχεται πλέον τις ευθύνες που ο ίδιος καταλόγισε (και) στον εαυτό του; Η μήπως επιδίδεται κι αυτός, όπως οι πολιτικάντηδες, σε ένα παιχνίδι δημοσίων σχέσεων;

Αναρωτιέμαι ποιους μπορούν να εμπνεύσουν τέτοιοι ηγέτες. Τι αξιοπιστία διαθέτει κάποιος που λέει και ξελέει; Τι κύρος έχει ένας ηγέτης που δεν έχει τη σύνεση να σταθμίσει τη βαρύτητα των συμπεριφορών του; Που οικειοποιείται το ρόλο του αγανακτισμένου παραιτούμενος εικονικά; Που συμπεριφέρεται τόσο ναρκισσιστικά ώστε να χρειάζεται να τον καλοπιάσει ο πρώτος πολίτης της χώρας προκειμένου να εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά του; Τι αυθεντικότητα μπορεί να έχει ένας τέτοιος ηγέτης; Ποιόν μπορεί να πείσει, να εμπνεύσει, να κινητοποιήσει;

Αναρωτιόμαστε μετά γιατί δεν πείθουμε τους νέους…

11 σχόλια:

Βασιλική Σ. είπε...

Χ.Τσ. μολονότι ακριβώς τις ίδιες σκέψεις έκανα ζώντας και η ίδια τα συμβάντα όπως τα περιγράφεις, διαβάζοντας το κείμενό σου ένοιωσα την ανάγκη να υπερασπισθώ τον Πρύτανη. Τον άκουσα, άκουσα την απελπισμένη φωνή του όταν τα ρεμάλια οι δημοσιογράφοι μεταδίδαν πως λαμπάδιαζε το Πανεπιστήμιο και η Βιβλιοθήκη, και ομολογώ πως μολονότι τέρας ψυχραιμίας η ίδια στην πιθανότητα να καταστραφεί το Πανεπιστήμιο και η Βιβλιοθήκη λάλιασα. Ο άνθρωπος καλούσε εκείνη τη στιγμή συνάντηση των αρχηγών των κομμάτων. Μέσα στην απελπισία του θεώρησε πως υποβάλλοντας την παραίτησή του θα τους ευαισθητοποιούσε. Έχω ζήσει πολλές καταστάσεις κρίσεως, έχω ζήσει διευθυντές να ρίχνουν εκείνη την στιγμή πάνω στο τραπέζι την παραίτησή τους, έχω ζήσει την αποτελεσματικότητα αυτής της κίνησης. Ανασυντάσσεται ασκαρδαμυκτί η ομάδα, λειαίνονται ως εκ θαύματος όλες οι αντιθέσεις και εστιάζουν όλοι στο προκείμενο. Συγκεκριμενοποιείται ο άμεσος στόχος και παίρνει μπρος η μηχανή. Δεν θα υπεισέλθω στην αξιοσύνη του Ανδρός, προφανώς για να του ζητείται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να παραμείνει στην θέση του σίγουρα δεν θα είναι ελλειματική. Πάντως η απελπισία, ο πόνος του Πρύτανη εκείνο το βράδυ συγκίνησε όλους τους Έλληνες που αγαπάνε τον τόπο τους, είμαι σίγουρη γι΄ αυτό, τους ενεργοποίησε, τους θορύβησε, τους ανάγκασε να πάρουν θέση. Τώρα το ό,τι συνέβαλε στο να πάρουν θέση οι απλοί Έλληνες εναντίον των κουκουλοφόρων και να χαλάσει η μαγιονέζα κάποιων, σίγουρα ενόχλησε τα μάλα. Ξύδι σε εκείνους. Και δεν ανήκεις σε αυτούς. Κάθε πράγμα για να έχει νόημα πρέπει να πορεύεται με καλή κ΄αγαθή περισκόπηση της αλήθειας. Και το παρόν άρθρο γραμμένο περισσότερο με το θυμικό -και στην παρούσα χρονική στιγμή- δεν ικανοποιεί αυτήν την αναγκαία συνθήκη.

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Βασιλική, δεν συμφωνώ. Τον άκουσα κι εγώ τον Πρύτανη εκείνο το βράδυ και με συντάραξε κι εμένα η ταραγμένη φωνή του και με συγκίνησε η αγωνία του. Δεν είναι αυτό όμως που με απασχολεί σε αυτό το άρθρο. Αντιλαμβάνομαι ότι η απειλή παραίτησης μπορεί να λειτουργήσει προωθητικά σε στιγμές κρίσης, όμως ο Πρύτανης ανακοίνωσε την παραίτησή του τηλεοπτικά, δεν απείλησε με παραίτηση. Οχι μόνον αυτό αλλά επέμεινε στην παραίτησή του μέχρις ότου τον καλόπιασε ο Πρόεδρος. Τη στιγμή της κρίσης δεν παραιτείσαι, δίνεις τη μάχη. Συγκαλείς λ.χ. το πρυτανικό συμβούλιο με σκοπό ενδεχομένως την πρόσκληση της Αστυνομίας στο κάμπους για να αποφευχθούν τα χειρότερα και να προστατευθεί ό,τι απέμεινε. Δεν συνέβη αυτό εν προκειμένω. Επιπλέον, εντάξει παραιτήθηκε. Μπορεί να μη συμφωνώ, αλλά καταλαβαίνω την κίνηση αυτή. Τι είδους αξιοπιστία του απομένει όμως όταν ανακαλεί την παραίτησή του; Αυτά ήθελα να σχολιάσω: Την εικονικότητα της παραίτησης, την υιοθέτηση του ρόλου του διαμαρτυρομένου ο οποίος όμως δεν φτάνει μέχρι το τέλος - η δύναμη του αξιώματος είναι τρομερά ελκτική. Ενδέχεται να κάνω λάθος, αλλά για μένα όλα αυτά δείχνουν ανεπαρκείς ηγεσίες.

Ανώνυμος είπε...

κυριε καθηγητα , ακριβως τις ιδιες σκεψεις με εσας εκανα. Γιατι ο πρυτανης δεν καλει το συμβουλιο για να αποφασισουν την αρση του ασυλου? ο νομος το προβλεπει! αντι να το κανει , εστω να το καλεσει προτιμησε.....να καταγγειλει. μα εγω τον πρυτανη δεν τον θελω κοινωνιολογο αλλα προστατη των κτιριων και της περιουσιας του ελληνικου λαου. αλλα εκεινος ειναι ηγετης..παραιτειται καταγγελοντας τους απο πανω. περιμεναμε πολυ καιρο την παρεμβαση σας. να στε παντα καλα.
βασιλιαγκος γεωργιος

Ανώνυμος είπε...

Δεν καταλαβαίνω γιατί επικεντρώνεστε τόσο πολύ στον πρύτανη του πανεπιστημίου Αθηνών??? Ο πρύτανης της ΑΣΟΕΕ και του ΕΜΠ δεν είναι ανεπαρκείς ηγέτες? Ούτε τους είδα, ούτε τους άκουσα, αν και στις κτιριακές υποδομές των πανεπιστημίων τους ήταν, είναι και μάλλον θα είναι τα κέντρα των αντιεξουσιαστών. Αυτοί μόνο για τα ΜΒΑ τους ξέρουν να μιλάνε..

tractatus είπε...

Ούτε και σ΄εμένα αρέσουν οι επικοινωνιακές πρακτικές...ωστόσο, η καθημερινότητα έχει αποβεί σε μια διαρκή τήρηση τύπων άνευ ουσίας...βλ. Ακαδημία...Πού ήταν οι ακαδημαϊκοί αυτές τις ημέρες; Εκπαίδευση...επίσης, που ήταν; Διανοούμενοι; Κάποιος να στείλει ένα κείμενο, να κάνει μια αλυσίδα έξω απο τα κτίρια, να ηγηθεί μιάς πορείας, ακόμα και μέσω της τηλεόρασης να ζητήσει μια συζήτηση ανοικτής τράπεζας με όλους τους εμπλεκόμενους....Αυτό με κάνει να αναλογίζομαι αν υπάρχουν όλοι αυτοί ή μήπως έχουν ενσωματωθεί τόσο πολύ στους τύπους των πραγμάτων που πλέον η ουσία τους ξεφεύγει όπως ξεφεύγει στους περισσότερους πολιτικούς. Αλλα ζητά η κοινωνία άλλα προσφέρουν αυτοί...Μια πλήρης απουσία κι ένα θέατρο μεταξύ παραλόγου και φάρσας...

Γιάννης Καραμήτρος είπε...

Θα συμφωνήσω μαζί σας για την ανεπάρκεια των "ηγετών" (με ή χωρίς εισαγωγικά) μας.

Από την άλλη δεν τους κατηγορώ 100% μιας και είμαι απαθής με την κατάσταση στη χώρα μας.

Τέλος δεν έχω άποψη για τον πρύτανη.

dexios82 είπε...

οι ηγετες ειναι να παιρνουν αποφασεις και οχι να κρυβονται στα δυσκολα.εδειξε γεναιοτητα με την παραιτηση αποδεχομενος τις ευθυνες που του αναλογουν για την καταστροφη δημοσιας περιουσιας.δεν καταλαβαινω πραγματικα την αποφαση του να ανακαλεσει.τι διαφορετικο θα πραξει σε παρομοιες συνθηκες?θα καλεσει την αστυνομια να μπει μεσα και να συλλαβει τους παραβατες?θαεχει το θαρρος να ζητησει την εφαρμογη του νομου που προβλεπει σε αυτοφωρα κακουργηματα και πλημμεληματα?αν δεν εφαρμοστει ο νομος θα εχει το θαρρος να καταγγελει δημοσια και συγκεκριμενα την αδρανεια της αστυνομιας η θα μιλησει παλι γενικολογα?οι παραπανω κρισεις μου αφορουν και τους πολιτικους μας ταγους που αδρανουν μπροστα σε εκφυλιστικα φαινομενα.

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Τσούκα,
Περισεύει η κριτική αυτές τις μέρες. Κι ενώ καταλαβαίνω την οργή, την αμηχανία και την έκπληξη όλων μας. Την ανάγκη μετά από τόσο καιρό να μιλήσουμε ουσιαστικά για όσα τόσο καιρό προσπαθούσαμε να κρύψουμε. Την ανικανότητα, την ανεπάρκεια, την έλλειψη θεσμών, την ασυδωσία, η λίστα είναι μεγάλη. Όμως νοιώθω - και ίσως πλέον οι περισσότεροι από μας - την ανάγκη να ακούσω το ' και τώρα τι γίνεται', τι μπορούμε να κάνουμε από εδώ και πέρα'; Πως θα φτάσουμε στην κοινωνία των πολιτών; Μπορείτε να βοηθήσετε;

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Φωτεινή (επίτρεψέ μου τον ενικό), δεν είμαι πολιτικός για να προτείνω τα επόμενα βήματα στην κυβέρνηση ή τον οποιοδήποτε άλλο. Με την αρθρογραφία μου επιχειρώ κάτι πιο μετριοπαθές: να φωτίσω όψεις της πραγματικότητας, προκειμένου η πράξη μας να γίνει πιο διαυγής και αποτελεσματική.

Αν συνειδητοποιήσουμε λ.χ. πως χάνουν την αξιοπιστία τους οι ηγέτες, ίσως να γίνουμε πιο απαιτητικοί απέναντί τους και, αυτοί με τη σειρά τους, ίσως πασχίσουν να γίνουν πιο αποτελεσματικοί.

Τα προβλήματά μας δεν προέρχονται τόσο από το ότι δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, όσο από τις παγίδες και τους φαύλους κύκλους στους οποίους έχουμε περιέλθει, και από τους οποίους δεν έχουμε τη δύναμη να βγούμε. Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, τότε θα ενεργήσουμε διαφορετικά. Πως; Δεν μπορεί να προβλεφθεί...

Με άλλα λόγια, ως σκεπτόμενο πολίτη, με ενδιαφέρει, στο μέτρο των ελάχιστων δυνατοτήτων μου, να συνεισφέρω στη διαύγαση πτυχών του δημόσιου βίου. Η διαυγής σκέψη είναι προϋποθεση για πράξη με αυτεπίγνωση (self-aware action), όπως η διαυγασμένη απελπισία που γεννά η συνειδητοποίηση του αδιεξόδου αποτελεί προϋπόθεση για να βρει κανείς τη δύναμη (όχι μόνο να έχει τη γνώση) να το υπερβεί. Στο σημερινό μου άρθρο στην "Καθημερινή" σκιαγραφώ ακριβώς αυτό το αδιέξοδο που αντιμετωπίζουμε. Το δέον γεννέσθαι θα προκύψει μόνο μετά από μια τέτοια συνειδητοποίηση.

Καππαδόκης είπε...

Και μόνο που οι πρυτάνεις παρακολουθούν σαν άβουλα και φοβισμένα ανθρωπάκια τα Ιδρύματα που ηγούνται να έχουν γίνει καταφύγια και ορμητήρια ατόμων που επιτελούν εγκληματικές πράξεις και μόνο γι αυτό είναι τελείως ανεπαρκείς.
Οσο για τον άλλο που παραιτήθηκε και ανεκάλεσε την παραίτηση του είναι ένας ακόμη Ελληναράς του γλυκού νερού όπως οι κατα καιρούς Παυλόπουλοι, Χηνοφώτηδες, Δαιλάκηδες που αισθάνονται την ανάγκη να παραιτηθούν αλλά η παρουσία τους τελικά είναι πολύ απαραίτητη για να εξακολουθήσει το Ελληνικό Εθνος την επιτυχημένη πορεία του.
Κατόπιν αυτού για το καλό όλον μας με θλίψη ψυχής υποχρεώνονται να ανακαλέσουν την παραίτηση τους για να συνεχίσουν να προσφέρουν στο λαό και στο Εθνος.

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Τσούκα, εκτός από τα αμείλικτα ερωτήματα που θέσατε στην τελευταία παράγραφο, φοβούμαι ότι παραλείψατε να θέσετε το πιο θεμελιώδες: ποιοι και γιατί εξέλεξαν τον κ. Κίττα στη θέση αυτή;