Σύμφωνα με τη Βουλγαράκειο λογική το νόμιμο είναι και ηθικό. Ακόμη και με τη σχολική γνώση της «Αντιγόνης», γνωρίζουμε ότι αυτό δεν αληθεύει. Ο υπουργός Οικονομικών το εξέφρασε σωστά: οι διεκδικούντες αναδρομική αύξηση συνταξιούχοι βουλευτές «προσβάλλουν το κοινό αίσθημα δικαίου»: δεν δείχνουν αυτοσυγκράτηση• δεν λειτουργούν υποδειγματικά για τους πολίτες• δεν δίνουν το καλό παράδειγμα.
Η δήλωση αυτή έχει μεγαλύτερο βάθος απ΄ ότι φαίνεται. Αναγνωρίζει ότι υπάρχει όντως ένα αίσθημα δικαίου που συνέχει το «δήμο», μια κοινή σε όλους «έκτη αίσθηση» (Αρεντ). Το έργο των πολιτικών ταγών είναι, μεταξύ άλλων, να διερμηνεύουν και να διακονούν αυτό το κοινό αίσθημα δικαίου. Αλλά για να είναι πειστικοί πρέπει να είναι συνεπείς. Δυστυχώς δεν είναι.
Όταν ακόμη και τώρα, στην εποχή της χρεοκοπίας, δεν αίρουν την ασυλία από βουλευτές που κατηγορούνται για διάπραξη αδικημάτων του ποινικού δικαίου ή οι βουλευτές εξακολουθούν να αμείβονται επιπλέον για τη συμμετοχή τους σε επιτροπές της Βουλής, είναι δύσκολο να πεισθούμε για την ειλικρίνειά τους. Η ηθική συμπεριφορά δεν χρειάζεται εύκολους στόχους για να αποδειχθεί, αλλά έμπρακτη συμπεριφορά για να καταδειχθεί (και να πείσει).
Η αυτο-συγκράτηση προϋποθέτει αλλο-κεντρικούς ηγέτες – ανθρώπους που υπάγουν τη συμπεριφορά τους σε κάτι ευρύτερο από αυτούς. Να επιδιώκουν, για παράδειγμα, να αυτο-περιορίζονται, προτάσσοντας έτσι την ικανοποίηση των συλλογικών αναγκών, προκειμένου να λειτουργούν παραδειγματικά στην πολιτική κοινότητα της οποίας ηγούνται (ή έστω ηγήθηκαν). Τους σωστούς ηγέτες διακρίνει πάντοτε μια λίγο-πολύ αυτοθυσιαστική συμπεριφορά. Άτομα σαν την συνταξιούχο βουλευτή κυρία Νόρα Κατσέλη δεν φαίνεται να απέκτησαν ποτέ αυτή τη νοο-τροπία και κατά, συνέπεια, δεν εκπλήσσουν οι εγωκεντρικές αντιδράσεις της.
Αλλά και όσοι χρησιμοποιούν την ηθική γλώσσα (το «κοινό αίσθημα δικαίου») για να επικρίνουν τους διεκδικούντες συνταξιούχους βουλευτές, θα πρέπει να γνωρίζουν τις ευρύτερα αυτο-δεσμευτικές συνέπειές αυτής της γλώσσας: το «κοινό αίσθημα δικαίου» υπηρετείται μόνο όταν αναγνωρίζεται η καθολικότητά του και οι εξ αυτής απορρέουσες συνέπειες. Δεν μπορείς να επικρίνεις την Κατσέλη αλλά να προσλαμβάνεις στενογράφους στη Βουλή. Δεν μπορείς να καταδικάζεις τη διαφθορά αλλά να αποσιωπάς τις χορηγίες της Μίζενς στα κομματικά σου ταμεία. Και δεν μπορείς να ζητάς θυσίες από τους πολίτες αλλά να προάγεις τη σπατάλη και την αναποτελεσματικότητα διορίζοντας κομματανθρώπους επικεφαλής των νοσοκομείων και ανεπαρκείς πολιτικάντηδες επικεφαλής υπουργείων. Πρέπει να είσαι η αλλαγή που επαγγέλλεσαι, αν όντως σε ενδιαφέρει η αλλαγή…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου