Παρασκευή 16 Μαρτίου 2012

Πώς εμπνέουμε ο ένας τον άλλο;

Καλαίσθητη και συγκινητική η διαφήμιση του Johnnie Walker, «Keep Walking Greece» («Συνέχισε να περπατάς Ελλάδα»). Εμψυχωτικό το τραγούδι που τη συνοδεύει («You will never walk alone»), αρχετυπικό το κεντρικό της μοτίβο (ο θρίαμβος της ελπίδας απέναντι στις αντιξοότητες), ζεστές και οικείες οι φυσιογνωμίες των συμπολιτών μας που απεικονίζονται. Το μήνυμα: ακόμα κι αν βιώνουμε τα προβλήματά μας ατομικά, δεν είμαστε μόνοι. Η κρίση μας φέρνει κοντά. Μια νέα συλλογικότητα αναδύεται. «Εμπνέουμε ο ένας τον άλλο», αναφέρει η επιγραφή στο τέλος της διαφήμισης.
Πράγματι. Το σημαντικό όμως δεν είναι τόσο η διαπίστωση, όσο το ερώτημα: «πώς εμπνέουμε ο ένας τον άλλο;». Πώς δημιουργείται η νέα συλλογικότητα; Όπως ο άνθρωπος που επιβιώνει από ένα πολύ σοβαρό ατύχημα συνήθως επανεξετάζει τα ουσιώδη του βίου του, έτσι και η δραματική επιδείνωση των υλικών όρων της ζωής αναδιατάσσει τις συλλογικές μας προτεραιότητες. Μετράμε τα πράγματα διαφορετικά. Αλλάζει το οντολογικό επίπεδο αναφοράς - ανακαλύπτουμε τη σχέση μας με τον κόσμο, την οποία γνωρίζαμε, αλλά, αστόχαστα αυτάρκεις, προσπερνούσαμε. Έχοντας βιώσει την απειλή της υπαρξιακής ανασφάλειας, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να για μια διαυγασμένη συλλογικότητα, η οποία γνωρίζει στοχαστικότερα τους όρους της συγκρότησής της.

Επιστρέφω στο ερώτημα: πώς εμπνέουμε ο ένας τον άλλο; Η ανθρωπολογία της διαφήμισης – ο ακατάβλητος άνθρωπος ως ατομική μονάδα – δεν μας βοηθά να δούμε τις διαδραστικές ρίζες της αλληλο-έμπνευσης. Δεν αρκεί να προτρέπουμε τον εαυτό μας να μην καταβληθεί απο τις αντιξοότητες («κράτα το κεφάλι σου ψηλά και μη φοβάσαι το σκοτάδι»)• είμαστε αδύναμοι για να είμαστε αυτάρκεις και ανήμποροι να αυτο-προωθηθούμε. Χρειαζόμαστε ενέργεια για να προχωρήσουμε. Χρειαζόμαστε την αναγεννητική υπενθύμιση ότι μπορούμε να υπάρξουμε διαφορετικά, ότι έχουμε δυνατότητες που δεν γνωρίζαμε καν. Χρειαζόμαστε κάποιον να μας εμπνεύσει.

Μας εμπνέουν άνθρωποι με ηγετική παρουσία. Άνθρωποι που δεν διεκπεραιώνουν απλώς ένα ρόλο αλλά βάζουν τον εαυτό τους με πάθος μέσα σε αυτόν. Ηγέτες που δεν δείχνουν απλώς το δρόμο, αλλά τον περπατούν. Άνθρωποι με αρχές, όραμα και αυταπάρνηση, που βλέπουν την ηγετική θέση τους όχι ναρκισσιστικά, αλλά ως δυνατότητα να υπηρετήσουν κάτι που τους υπερβαίνει – ένα κοινό όνειρο, ένα συλλογικό έργο. Τέτοιοι άνθρωποι μας εμπνέουν με το παράδειγμά τους. Η συμπεριφορά τους γίνεται μέτρο αναφοράς.

Πού θα βρούμε τέτοιους ανθρώπους; Στην Ελλάδα της χρεοκοπίας είναι απίθανο να τους βρούμε στην πολιτική. Αυτοί που, όλα τούτα τα χρόνια, μερίμνησαν κυρίως για το κομματικό και προσωπικό τους συμφέρον, έχουν περιέλθει σε γενική ανυποληψία – επιτέλους! Ο δημόσιος βίος όμως βρίθει από περιπτώσεις αφανών ηγετών που κάνουν μικρά θαύματα – εμπνέουν με το παράδειγμά τους. Απ' αυτούς θα πάρουμε κουράγιο. Τέτοιοι άνθρωποι θα μας δώσουν ενέργεια κι ελπίδα. Αν αυτοί έκαναν κάτι αναζωογονητικά διαφορετικό, μπορούμε κι εμείς, στα δικά μας μέτρα, να κάνουμε τη διαφορά.
Για τον διευθυντή της δημόσιας Βιβλιοθήκης Βέροιας, Γιάννη Τροχόπουλο, και για τον διευθυντή των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης Στέφανο Τραχανά έχω ξαναγράψει («Κ», 26/3/2011). Δεν τους ξέρω προσωπικά, αλλά δεν χορταίνω να τους διαβάζω. Τα επιτεύγματά τους, άλλωστε, είναι οι καλύτερες συστάσεις. Οι οργανισμοί των οποίων ηγούνται έχουν αποσπάσει το γενικότερο θαυμασμό (και, η Βιβλιοθήκη Βέροιας, διεθνή βραβεία). Η ηγετική παρουσία τους εμπνέει – δείχνει τι μπορεί να κάνεις ένας άνθρωπος με πάθος, όραμα, και αρχές.

Η βάση της ηγετικής παρουσίας είναι ένα απαιτητικό όραμα που μορφοποιεί υπαρκτές ανάγκες, και μια εξίσου απαιτητική εμμονή στην υλοποίησή του. «Ξεκίνησα από μια βασική αρχή», λέει ο Τροχόπουλος: «δεν υπήρχε περίπτωση οι άνθρωποι στην υπόλοιπη Ευρώπη να είναι διαφορετικοί από τους ανθρώπους εδώ. Ήταν ολόιδιοι. Απλώς κατάλαβα ότι αν δημιουργήσουμε ένα σύστημα που να εκφράζει τις ανάγκες τους θα έχει επιτυχία» («Κ», 15/5/11). «Θελήσαμε να αποδείξουμε ότι υπάρχουν και δημόσιοι οργανισμοί που κάνουν καλά τη δουλειά τους», λέει ο Τραχανάς. «Ότι Δημόσιο και ποιότητα δεν είναι έννοιες ασυμβίβαστες» («Κ», 2/10/11)

Ο ηγέτης που θέτει απαιτητικούς στόχους δεν πτοείται. «Στην αρχή, για τέσσερις μήνες, ήταν καταστροφή», λέει ο Τροχόπουλος, αναφορικά με μια σημαντική καινοτομία που εισήγαγε στη βιβλιοθήκη («Τα Μαγικά Κουτιά»). «Μετά τους έξι μήνες η αλλαγή ήταν θεαματική. Η προσαρμογή θέλει χρόνο. Δεν κάνεις αυτό που ζητάει ο κόσμος, γιατί δεν πας πουθενά. Ο κόσμος έχει μικρούς ορίζοντες […]». Ο καθένας μας εστιάζεται αναπόφευκτα στον μικρόκοσμό του, βραχυπρόθεσμα. Ο ηγέτης βλέπει τη μεγάλη εικόνα, μακροπρόθεσμα.

Οι άνθρωποι που εμπνέουν έχουν υψηλές απαιτήσεις από τον εαυτό τους και τους άλλους, βάζουν τον πήχη ψηλά για όλους. «Εγώ ξέρω μια δημοκρατία. Τη δημοκρατία της προσωποποιημένης ευθύνης», λέει ο Τραχανάς. «Κάποιος πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη των επιλογών και να είναι υπόλογος γι’ αυτές. Πρέπει σε κάποιον να σφίγγεται το στομάχι για το αν κάτι πάει καλά ή όχι».
Μας εμπνέουν οι άνθρωποι που δίνονται σε ένα συλλογικό σκοπό με αρχές, ανιδιοτέλεια και πάθος. Τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν παντού. Αυτό που τους κάνει υποδειγματικούς δεν είναι μόνο τα επιτεύγματά τους, αλλά κάτι βαθύτερο: μας υποδεικνύουν έναν τρόπο να υπάρχουμε. Όταν έχουμε την τύχη να διασταυρωθούμε μαζί τους νοιώθουμε το ζωογόνο άγγιγμά τους• μας βγάζουν από την πεπατημένη, μας ανα-προσανατολίζουν. Ανακαλύπτουμε ότι μπορούμε να σχετιζόμαστε διαφορετικά με τον κόσμο και τον εαυτό μας - να υπάρχουμε διαφορετικά. Θέλουμε τότε να μοιραστούμε με άλλους τη χαρά της δημιουργίας που πήραμε. Γινόμαστε κι εμείς ποιητές της ζωής μας. Εμπνέουμε ο ένας τον άλλο.

17 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Nαι, είναι συγκινητική η διαφήμιση όπως και το σύνθημα "είμαστε όλοι Έλληνες" που βλέπαμε στις διαδηλώσεις των άλλων λαών...
Είναι αλήθεια πως έχουμε ανάγκη από ανθρώπους που μας εμπνέουν, από ανθρώπους που με το παράδειγμά τους, με τον τρόπο που υπάρχουν και λειτουργούν να μας εμψυχώνουν και να μας κάνουν να θέλουμε να γίνουμε καλύτεροι.
Πιστεύω πως είναι ιδιαίτερα αναγκαίο να βρίσκουμε τους ανθρώπους αυτούς στους τομείς της εκπαίδευσης και τους τομείς της υγείας. Δεν αναφέρω τον τομέα της πολιτικής γιατί αυτό θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, οι άνθρωποι της πολιτικής είναι εντεταλμένοι να εξυπηρετούν τα καλώς νοούμενα συμφέροντα των πολιτών και ναι, να τους εμπνέουν.
Όμως, αν αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη μας για έμπνευση τότε ξέρουμε ακριβώς τι χρειαζόμαστε. Και αν ξέρουμε ακριβώς τι χρειαζόμαστε τότε μπορούμε να το παράξουμε και οι ίδιοι, δεν είναι;
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από μας, ας γίνουμε καλύτεροι συμπολίτες, καλύτεροι συζυγοι, καλύτεροι γονείς, καλύτεροι δάσκαλοι, καλύτεροι γενικώς σε ό,τι και αν είμαστε σε ότι και αν κάνουμε.

paragrafos είπε...

Πράγματι χρειαζόμαστε ανθρώπους που θεωρούν ως δημοκρατικό τους καθήκον να κάνουν τη δουλειά τους ευσυνείδητα και προπάντων αποτελεσματικά (προσωπποποιημένη ευθύνη).

Εν αντιθέσει με ό,τι θεωρούσαν οι "συνδικαλιστές" ως δημοκρατικό τους καθήκον: να μη δουλεύει κανείς, να προστατεύουν αργόμισθους και να πιέζουν για νέες προσλήψεις νέων γενεών αργομίσθων... (πώς αλλιώς θα εξουσιάζαν οι "συνδικα-ληστές" τον κοσμάκη, πώς αλλιώς θα λυμαίνονταν το δημόσιο);

Ασφαλώς, οι Τροχόπουλος και Τραχανάς είναι, δυστυχώς οι εξαιρέσεις που έλαμψαν, επειδή έδρασαν στα πλαίσια της διοικητικής τους αυτοτέλειας (δεν είχαν να δώσουνε λογαριασμό στον κάθε αδιάφορο προϊστάμενο που ίσως να τους ζήλευε ή και να τους αποθάρρυνε).

Ξέρω συγκεκριμένο διοιηκητικό υπάλληλο του Υπουργείου Εξωτερικών (ευφυέστατος άνθρωπος με σπανια κατάρτιση στην Πληροφορική) ο οποίος επινόησε μια απλή διαδικασία για την ενοποίηση και την απολοποίηση των υπηρεσιών και εγγράφων, που σχετίζονται με τα διαβατήρια και τις ταυτότητες, στα πλαίσια της οποίας είχε προτείνει μία ενιαία βάση δεδομένων για τα στοιχεία των πολιτών, που θα προέκυπτε από τη συνεργασία Δήμων και Κοινοτήτων. Έστειλε μάλιστα και σχετικό υπόμνημα στους προΪσταμένους του...

Αυτή η πρωτοβουλια διοικητικής φύσεως, όμως, δεν πέρασε. Την παγίδευσε η ανεύθυνη ή και αδιάφορη (το ίδιο κάνει) γραφειοκρατική ιεραρχία.

Οπότε, έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην διοικητική αυτοτέλεια, γιατί μονό από μία τέτοια θεσμοθέτηση θα δοθεί η ευκαιρία να δημιουργήσουν οι άξιοι πολίτες της διοίκησης.

Πώς όμως να γίνει αυτό όταν εισηγητήτής της... αποκέντρωσης ήταν ο... Τσοχατσόπουλος, ο κατεξοχήν λαϊκιστής πολιτικός, που φέρνει τεράστια ευθύνη για την κατάντια της Ελλαδας - χώρια που διώκεται και για κάποια σκάνδαλα...

Εξ ου και η απογοήτευση ή και η παραίτηση των περισσοτέρων υπαλλήλων του δημοσίου, που δεν τους φτάνει ότι είναι και υποαμειβόμενοι, είναι και περιφρονημένοι από την ανορθόλογη διοίκηση και τους πολίτες που επιλέγουν ως λύση τη μίζα και τη διαφθορά...

Με εκτίμηση
Κώστας

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Συμφωνώ απολύτως. Πολύ εύστοχο αυτό που λέτε: "Όμως, αν αντιλαμβανόμαστε την ανάγκη μας για έμπνευση τότε ξέρουμε ακριβώς τι χρειαζόμαστε. Και αν ξέρουμε ακριβώς τι χρειαζόμαστε τότε μπορούμε να το παράξουμε και οι ίδιοι, δεν είναι". Θέτετε ένα ενδιαφέρον θέμα - τη μη γνωστική (non cognitive) λειτουργία της έμπνευσης. Δεν είναι απαραίτητο να ξέρω τι χρειάζομαι, αρκεί να έχω μια αίσθηση, έστω δυσπροσδιόριστη, ότι κάτι μου λείπει. Αυτή η αίσθηση αρκεί για να με κάνει έτοιμο να δεχθώ την έμπνευση. Το γνωρίζουμε αυτό και απο την επιστημονική και καλλιτεχνική δημιουργία.

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

@paragraphos
Κώστα, πράγματι η διοικητική αυτοτέλεια είναι σημαντική και δεν είναι τυχαίο ότι άνθρωποι σαν τον Τραχανά και τον Τροχόπουλο ευδοκίμησαν γιατί διοικούν τα ιδρύματά τους με σχετική αυτονομία. Ωστόσο, απο μια άλλη άποψη, όλοι όσοι έχουν θέση ευθύνης (από το δάσκαλο, το γιατρό και τον ιερέα μέχρι τον επικεφαλής ενός οργανισμού ή έναν υπουργό) έχουν, ποικίλης έκτασης, βαθμούς ελευθερίας. Εχουμε χίλιους λόγους να απογοητευόμαστε, αλλά αρκεί ένας εμπνευσμένος άνθρωπος για να δούμε τη ζωή διαφορετικά. Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι διαφορετικά ας μην εστιάζουμε σε διεφθαρμένους ή ανίκανους (ή και τα δύο) πολιτικάντηδες. Αυτούς τους μάθαμε καλά. Ας εστιασθούμε στους πολλούς αφανείς ηγέτες που τραβάνε κουπί αλλά περνούν απαρατήρητοι. Απο αυτούς έχουμε πολλά να μάθουμε και, κυρίως, να πάρουμε κουράγιο σ΄ αυτές τις δύσκολες μέρες.

paragrafos είπε...

Χαρίδημος Τσούκας said...

"(...) Ας εστιασθούμε στους πολλούς αφανείς ηγέτες που τραβάνε κουπί αλλά περνούν απαρατήρητοι. Απο αυτούς έχουμε πολλά να μάθουμε και, κυρίως, να πάρουμε κουράγιο σ΄ αυτές τις δύσκολες μέρες.

16 March 2012 18:05
-------------------

Πράγματι, Χαρίδημε,

Και τώρα που αναφέρθηκες σε αυτούς τους υπαλλήλους του καθηκοντος, έφερα εντίμως στο νου μου μία πολύ πρόσφατη εικόνα από το Ελληνικό Προξείνο Της Λευκωσίας.

Εκεί που χτες περίμενα στην ουρά, παρατηρούσα τους υπαλλήλους, που ενώ έχουν να διεκπεραιώσουν χιλιάδες διαβατήρια και ταυτότητες, και παρ΄ όλο που ήταν σκυμμένοι και δουλεύουν σα μηχανές πάνω στα γραφεία τους, (τεράστιος ο φόρτος εργασίας και μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό), ωστόσο είχαν το κουράγιο να μιλάνε ευγενικά και να χαμογελάνε στον κόσμο και μεταξύ τους, οπότε έπιασα κρυφά τον εαυτό μου να τους λέει "μπράβο σας, ρε παιδιά, μακάρι να βρείτε πολλούς μιμητές!".

Με εκτίμηση,
Κώστας

Unknown είπε...

Κύριε Τσούκα επικροτώ την απόφασή σας για σχόλια σχετικά με την ανάρτηση. Αυτή η οριοθέτηση ίσως αποβεί ευεργετική και για τους «μπερδεμένους»/ «συγχισμένους», ως ένας «κώδωνας έγερσης» (wake-up call).
Σχετικά με την ανάρτησή σας "Πώς εμπνέουμε ο ένας τον άλλο;", σκέφτομαι οτι, σε γενικές γραμμές, η παρουσία χαρακτηριστικών που εμπνέουν γίνεται πιο εύκολα αισθητή από την απουσία χαρακτηριστικών που εμπνέουν. Μακάρι ακριβώς όπως εμπνέει ο ηγέτης που αυτοπεριορίζεται, έτσι ακριβώς να αποτύγχανε να πείσει ο «ηγέτης» που αποφεύγει να αυτοπεριοριστεί ενώ ο αυτοπεριορισμός θα ήταν ωφέλιμος.
Όταν ένας ηγέτης επιλέγει να είναι κάτι μικρότερο από την «δυνατότητά» του (να μην αυτοπεριοριστεί, να μην διακινδυνευσει, να μην είναι η αλλαγή που επαγγέλλεται) αυτό γίνεται αντιληπτό κυριώς από όσους γνωρίζουν αυτήν την δυνατότητα και έτσι διαπιστώνουν την απουσία της.
Όπως έχεται πει, χρειαζόμαστε παραδείγματα ηγετών-εμπνευστών, ανεξαρτήτως του χώρου δράσης τους. Χρειαζόμαστε να μελετήσουμε τον έργο τους, τις επιλογές τους. Χρειαζόμαστε αυτήν την γνώση ωστέ να διακρίνουμε τους ανθρώπους που εμπνέουν (και να γίνουμε και οι ίδιοι).
Λιγότερο σχετικό με την ανάρτησή σας, έχω καταλήξει (με εμφανή επιρροή δική σας και του Χρήστου Γιανναρά) οτι: Ελλαδίτης γεννιέσαι, Έλληνας γίνεσαι (και μάλιστα με διαρκή κόπο).
Σας ευχαριστώ για την έμπνευση. ΓΣ

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα σκέψη: "Όταν ένας ηγέτης επιλέγει να είναι κάτι μικρότερο από την «δυνατότητά» του (να μην αυτοπεριοριστεί, να μην διακινδυνευσει, να μην είναι η αλλαγή που επαγγέλλεται) αυτό γίνεται αντιληπτό κυριώς από όσους γνωρίζουν αυτήν την δυνατότητα και έτσι διαπιστώνουν την απουσία της". Θα μπορούσε να αποτελέσει υπόθεση εργασίας για εμπειρική μελέτη. Μούρχεται στο μυαλό ο Ανδρέας Παπανδρέου - τεράστιες δυνατότητες, φτωχά αποτελέσματα. Πριν απο τρία χρόνια, είχα γράψει ένα άρθρο "Τι σπατάλη ταλέντου, τι χαμένη ευκαιρία". Ο Α. Παπανδρέου είχε τη δυνατότητα να καταστεί ο σύγχρονος Ελευθέριος Βενιζέλος. Τα μεγάλα προβλήματα του χαρακτήρα του τον ώθησαν να γίνει ο σύγχρονος Δηλιγιάννης. Είναι ενδιαφερων να αναζητεί κανείς τι είναι αυτό που κάνει έναν ηγέτη να αναπτύξει δυνατότητες που δεν φαίνονταν ότι διέθετε ή, το πιο σύνηθες, να ακυρώσει τις δυνατότητές του.

Θα πρότεινα να αφήσουμε κατά μέρος τη συζήτηση περί ελληνικότητας, γιατί δεν βλέπω πως σχετίζεται με το θέμα της ηγετικής έμπνευσης.

Unknown είπε...

Κύριε Τσούκα, αναρωτιέμαι αν η αντιξοότητα είναι απαραίτητη συνθήκη για την δημιουργικότητα. Οι ποιητές και συγγραφείς είναι συνήθως άνθρωποι προβληματισμένοι, δηλαδή αντιμετωπίζουν κάποιας μορφής αντιξοότητα. Οι επιστήμονες συναντούν κάποιο πρόβλημα και προσπαθούν να το επιλύσουν (εξού και πολλές φορές ρωτάμε για το "motivation" μιας μελέτης/δημοσίευσης). Ο πρωτόγονος άνθρωπος βρέθηκε μπροστά σε ένα βράχο-εμπόδιο και, εντέλει, επινόησε τον μοχλό. Δυσκολεύομαι να σκεφτώ εφευρέσεις που δεν είναι απαντήσεις σε κάποια "αντιξοότητα". Ίσως ενας χαρακτηρισμός της δημιουργηκότητας να είναι: "ενέργεια/δράση ως απάντηση σε αντιξοότητα".

Όσον αφορά την αλληλεγγύη, στα αγγλικά υπάρχει η φράση "we are all in this together" που μάλλον μεταφράζεται ως "όλοι βράζουμε στο ίδιο καζάνι". Το ενδιαφέρων είναι όταν εκφράζεται αλληλεγγύη από άτομα/ομάδες που αντιμετοπίζουν άμεσα την συγκεκριμένη αντιξοότητα π.χ. από Έλληνες της διασποράς.

Σας ευχαριστώ. ΓΣ

((Σε παρένθεση επειδή δεν είναι άμεσα σχετικό.) Το άρθρο σας για τον Α.Π. απαντάει ως ένα βαθμό το ερώτημά μου: αποτελεί αντίφαση/ ασυνέπεια το να είναι κάποιος χαρισματικός σε κάποιο αντικείμενο /κομμάτι της ζωής του ενώ παράλληλα παρουσιάζει σοβαρά ελαττώματα/ πάθη σε ένα άλλο μέρος της ζωής του; π.χ. εξαιρετικός καλλιτέχνης αλλά δεν αγνοεί πλήρως την οικογενειά του.)

paragrafos είπε...

Ο Νίκος Μουζέλης (με την 30χρονη πείρα του στο LCE) έλεγε ότι το κίνητρο είναι αυτό που "αποκαλύπτει" τους χαρισματικούς. Για παράδειγμα, η προηγμένη Δύση ανταμείβει τους συνεπείς, εργατικούς, παραγωγικούς εργαζομένους τόσο υλικά όσο και συμβολικά.

Θυμάμαι,για παράδειγμα, όταν ήμουν στον Καναδά, μπορούσες να βρεις στα υψηλά κλιμάκια της διοίκησης του πανεπιστημίου 25άρηδες με φρέσκιες ιδέες, δίπλα σε εξηντάρηδες πεπειραμένους και επίσης άοκνους. Χαρακτηριστικό των εκεί διοικητικών μηχανισμών ήταν η επιλογή και ανταμοιβή με κριτήριο το έργο του καθενός, την παραγωγικότητά του.

Δυστυχώς, τοσο στο χώρος της εκπαίδευσης όσο και γενικότερα στη διοικητική κρατική νοοτροπία, αυτές οι μεταβλητες απουσιάζουν και από τα τεκταινόμενα στην Κύπρο και από αυτά στην Ελλάδα. Έτσι, όσοι ξεχωρίζουν μένουν μόνο με την ηθική ικανοποιήση ή και με την πικρία, ότι ενώ αυτοί αγρυπνούν και παράγουν, εξακολουθούν και αμείβονται συμβολικά ή και υλικά, το ίδιο με τον διπλανό συνάδελφο που ίσως είναι λιγάκι αδιάφορος...

Τέτοιες θεσμικές αγκυλώσεις δεν παρέχουν κίνητρα για να πάμε μπροστά, αλλά αντικίνητρα όχι μονο για να μην προοδεύσουμε, αλλά και για να απογοητεύσουμε τους παραγωγικούς και τίμιους εργαζομένους...

Με εκτίμηση,
Κώστας

Ούζο είπε...

Κρίμα που μια τέτοια, μικρή μεν, αλλά, ουσιώδης ανάλυση της αξίας της συλλογικής αντιμετώπισης προβλημάτων είχε ως έναυσμα την αρρωστημένη σκέψη κάποιου διαφημιστή.

Όχι, ακόμα και εαν δεν "συνειδητοποιήθω" στον ύψιστο βαθμό, αρνούμαι να συνδέσω, και υποσυνείδητα έστω, την κατάσταση τη δική μου και της χώρας μου με την πόση μιας μάρκας ουίσκι. Ποτού μάλιστα εισαγωγής. Δηλαδή ποτού που ακόμα και σε πρακτικό καθαρά επίπεδο, με την εισαγωγή και κατανάλωσή του, επιβαρύνει την ήδη αθλία μας κατάσταση.

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Ούζο
Αν μου επιτρέπετε: η διαφήμιση ήταν το έναυσμα να προβληματιστούμε για ένα σοβαρό θέμα: πως παιδαγωγούμε και πως εμπνέουμε ο ένας τον άλλο. Η διαφήμιση ως τέτοια δεν έχει ιδιαίτερη σημασία.

Δεν θα χαρακτήριζα "αρρωστημένη" τη σκέψη του διαφημιστή. Γιατί το λέτε έτσι;

Ανώνυμος είπε...

Ναι, εγώ αντιλαμβάνομαι τι λέει ο Ούζο, μάλλον πως ο διαφημιστής παρουσιάζει τον εαυτό του συμπονετικό έτσι ώστε να φανεί συμπαθής στο καταναλωτικό κοινό και να προτιμήσουν το προϊόν του.
Πιστεύω όμως πως είναι καλό αυτά που βλέπουμε και ακούμε κάποιες φορές,για να μην πω πάντα, να τα μεταφράζουμε όπως μας ΄΄συμφέρει΄΄. Παρακαλώ μην παρεξηγήσετε το συμφέρει, εννοώ να τα βλέπουμε από τη θετική τους πλευρά, αυτήν που συμφέρει την ηρεμία της ψυχής μας. Εγώ απότη διαφήμιση πήρα τη γλύκα της συμπαράστασης και την ικανοποίηση ότι θα τη δει πολύς κόσμος. Και όπως είπε ο κύριος Τσούκας είναι το έναυσμα για συζήτηση.

Unknown είπε...

Σας παρακαλώ θα ήθελα να παραθέσω μία μικρή διόρθωση σε πρόταση προηγούμενης ανάρτησής μου: "Το ενδιαφέρον είναι όταν εκφράζεται αλληλεγγύη από άτομα/ομάδες που *ΔΕΝ* αντιμετωπίζουν άμεσα την συγκεκριμένη αντιξοότητα π.χ. από Έλληνες της διασποράς." Σας ευχαριστώ. ΓΣ

ΥΓ: Σχετικά με το σχόλιο περί διαφήμισης: μακάρι κάθε διαφήμιση να αποτελούσε έναυσμα για τέτοιου είδους προβληματισμό, ανάλυση, και συζήτηση.

Ούζο είπε...

Σκοπός της διαφήμισης είναι η αύξηση των πωλήσεων κάποιου προιόντος μέσω της υπενθύμισης ή της γνωριμίας του κοινού με ένα είτε παλιό, είτε καινούργιο προιόν.

Επαναλαμβάνω δεν διαφωνώ με τον προβληματισμό και την συζήτηση που προκάλεσε η διαφήμιση.

Απλά μου προκαλεί απέχθεια ο λογικός φαύλος (στην κυριολεξία) κύκλος που διάλεξε ο εν λόγω διαφημιστής για να "υπενθυμίσει" το προιόν του.

1) Κρίση.
2) Μνήμη κρίσης
3) Μνήμη ανθρώπινης διεπαφής και αλληλοέμπνευσης, μέσω της πρόκλησης υποσυνείδητου συνειρμού πόσης συγκεκριμένης μάρκας αλκοόλ
4) Αγορά και πόση εισαγόμενου ποτού
5) Αυξηση εισαγωγών.
6) Αύξηση ελλείματος
7) Ανάγκη αυστηρότερων μέτρων
8) Μεγαλύτερη κρίση
και ξανά από την αρχή.

Ξέρω. Ακραίος και υπερβολικός ο φαύλος κύκλος "μου", ...φαύλος όμως.

Επιμένω ότι ο διαφημιστής στην προκειμένη περίπτωση έδρασε "νόμιμα" μεν, ανήθικα δε.

Παλαιότερες βέβαια δουλείες της εν λόγω εταιρίας υπήρξαν απλά καταπληκτικές.

Όπως π.χ.:
http://www.youtube.com/watch?v=BqAM2-7dvGI&feature=related

Ανώνυμος είπε...

Ούζο, ξέχασες στη λίστα σου να βάλεις

3α) Μικρονοϊκός, βλαξ και ανεγκέφαλος καταναλωτής

Η διαφήμιση είναι πνευματική δημιουργία και θα'πρεπε να την απολαμβάνουμε ασχέτως των προθέσεων του διαφημιστή. Ή, φυσικά, να παίρνουμε τις αφορμές που δίνει για εμβάθυνση και προβληματισμό.

paragrafos είπε...

1. Οι διαφημίσεις, σε γενικές γραμμές, χωρίζονται στις "διαφημίσεις κύρους" και στις ευθέως εμπορικές (άγρα πελατών/καταναλωτών).

Ο διαφημιζόμενος, με τις διαφημίσεις κύρους, δεν ενδιαφέρεται άμεσα για τις πωλήσεις του προϊόντος του, παρά για το χτίσιμο του προφίλ της εταιρίας του.

Από την άλλη, οι εμπορικές διαφημίσεις είναι αυτές που ξέρουμε: επιδίωξη για την κατάκτηση ενός μεριδίου της αγοράς ή ακόμη αγώνας για την "κατασκευή" της αγοράς μέσω της καλλιέργειας τεχντητών αναγκών.

2. Στην προκειμένη περίπτωση, έχουμε μία εμπορική εταιρία που έπιασε το σφυγμό της εποχής και έδωσε στην συγκαιρινή Ελλάδα ένα μήνυμα αισιοδοξίας, με ένα εκπληκτικό σποτ που θα μπορουσε κάλλιστα να είχα εξελιχθεί και σε κινηματογραφική ταινία αξιώσεων (μπράβο στο σκηνοθέτη και στο σεναριογράφο).

Μακάρι και άλλες πολυεθνικές να έδειχναν αντίστοιχες ευαισθησίες και να προσέβλεπαν στην προσπάθεια για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και στην αντίσταση κατά της κατήφειας και της απραξίας, της μοιρολατρίας και του ωχαδερφισμού.

3. Είτε το θέλουμε είτε όχι, η παραγωγή, η διακίνηση και η κατανάλωση αγαθών είναι μέσα στο πετσί μας, μέσα στα σωθηκά κάθε σύχρονης κοινωνίας. Σήμερα η Ελλάδα είναι υποπαραγωγική, γι΄αυτό και ο κόσμος της νιώθει την ανάσα της φτώχειας (δηλ της αδυναμίας του να καταναλώσει).

Η ελληνική κοινωνία προσπαθεί μέσω τεχνικών της "διακίνησης", να παρακάμψει τους μεσάζοντες ώστε να παράσχει στους πολίτες φτηνά βασικά καταναλωτικά αγαθά, δηλαλή επιδιώκει να αυξήσει την παραγωγικότητα, άρα και την κατανάλωση.

4. Εν τέλει, οι νόμοι της αγοράς και η "ψυχή/ιδεολογία" της (δηλαδή η... διαφήμιση) μπορούν να συνυπάρχουν με την κοινωνική προκοπή και την αισθητική, φτάνει να εχουν κάτι να πουν το ουσιώδες για την ίδια την κοινωνία, και να την επηρεάσουν θετικά, όπως συνέβη με το εν λόγω σποτ και τη συζήτηση που ανοίξαμε εδώ μέσα.

Με εκτίμηση,
Κώστας

Φώτης Δεληγιάννης είπε...

Πώς εμπνέουμε ο ένας τον άλλον λοιπόν;
Με τη στάση ζωής που υιοθετούμε, το συνδυασμό δηλαδή κοσμοθεωρίας και πρακτικής εφαρμογής των ιδεών μας στην καθ’ημέρα πράξη. Αυτή η δήλωση από μόνη της δεν αρκεί όμως...Η συνέπεια από μόνη της δεν αρκεί για να προκαλέσει έμπνευση, αν και γοητεύει τον διπλανό μας , καθώς αυτό που μαρτυρούμε συνήθως είναι η ασυνέπεια ιδεών, λόγων και έργων.
Το ζητούμενο είναι το περιεχόμενο των ιδεών και των έργων του συνανθρώπου μας να χαρακτηρίζεται από μία ζηλευτή ποιότητα που να αναδεικνύει την ηθική, πνευματική, και ψυχική του συγκρότηση . Να εμπεριέχει δηλαδή ιδιότητες που να θέλουμε να αποκτήσουμε και να εφαρμόσουμε στη ζωή μας γιατί νιώθουμε ότι αυτές θα μας εξυψώσουν ως ανθρώπινα όντα, θα μας ολοκληρώσουν εσωτερικά, θα μας τείνουν προς την ηθική, πνευματική, ψυχική τελείωση και αυτό θα μεταφραστεί σε όφελος ατομικό και κοινωνικό, μέσω της ιδιότητας μας ως πολίτες.
Ωστόσο η έμπνευση αυτή προυποθέτει και τις κατάλληλες ευαίσθητες ψυχές, για να βρει εύφορο έδαφος. Επίσης προϋποθέτει ανθρώπους με τεταμένες τις «κεραίες» τους σε κάθε γόνιμο ερέθισμα που μπορεί να τους βοηθήσει να γίνουν καλύτεροι , εφόσον και οι ίδιοι επιθυμούν να γίνονται καλύτεροι (και αυτό προϋποθέτει την αυτογνωσία της όποιας έλλειψης, του περιθωρίου βελτίωσης και όχι την αυταρέσκεια του φτασμένου ή την πρόφαση της ανημποριάς ή τον κυνισμό που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη εποχή μας). Και αν ακόμα η ατομική έμπνευση λειτουργήσει έρχεται πολλές φορές το ίδιο το κράτος και με ένα ηχηρό ράπισμα διαφθοράς και γραφειοκρατίας προσπαθεί να καθηλώσει το όραμα σου και να σε προσγειώσει στους δικούς του «άδειους» σκοπούς.
Για μένα πολλά πράγματα πρέπει να λειτουργήσουν πολύ πριν φτάσουμε στην έμπνευση: η διάπλαση του χαρακτήρα, η όξυνση της κρίσης, η δημιουργική σκέψη, το μπόλιασμα της ψυχής των παιδιών ακόμα (και αυριανών πολιτών) με οράματα και ιδεώδη που θα τους μετατρέψουν αύριο σε πολίτες που επιθυμούν την πρόοδο.
Και η πολιτεία έχει καταφέρει να αποτύχει οικτρά στην εκπλήρωση όλων αυτών των προϋποθέσεων. Και η έμπνευση αποτελεί για μένα πλέον, τον αγώνα μιας ιδέας να επιβιώσει και να καρποφορήσει μέσα στην στέρφα ελληνική πραγματικότητα.