Κυριακή 13 Μαΐου 2012

Η εθνική μας σχιζοφρένεια και η (δύσκολη) θεραπεία της

Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα δικαιολογημένα μας ανησυχεί. Η χώρα χορεύει ταγκό με την πολιτική αστάθεια στην άκρη του γκρεμού. Η ανησυχία όμως, για να είναι γόνιμη, πρέπει να συνοδεύεται από οξυδερκή κατανόηση. Τότε μόνο συναίσθημα και λόγος αλληλογονιμοποιούνται. 



Πρέπει να κατανοήσουμε την κατάρρευση του δικομματισμού και την έξαρση των ακραίων, λαϊκιστικών κομμάτων. Το εκλογικό αποτέλεσμα μοιάζει με ομιλία σχιζοφρενούς – είναι ακατάληπτο. Είναι λογικό να φοβάται κανείς... Η οικονομική αβεβαιότητα πολλαπλασιάζεται με την πολιτική αστάθεια. Από την άλλη, είναι αστόχαστο να «θυμώσεις» με το εκλογικό αποτέλεσμα, να «επιπλήξεις» ή να ειρωνευτείς τους ψηφοφόρους. Πρέπει ν’ αποφύγουμε, και τον άλογο φόβο και την αναίσθητη «καταδίκη». Χρειαζόμαστε καθαρό μυαλό για να κατανοήσουμε μια παράδοξη πολιτική κατάσταση.

Τι σημαίνει αυτό; Μια κατάσταση είναι παράδοξη όταν, παρά τη διατύπωσή της σε λογικό επιχείρημα, οδηγούμαστε σε αντιφατικά συμπεράσματα. Ένα παράδειγμα. Αν πω στην κόρη μου: «να είσαι αυθόρμητη», διατυπώνω μια παράδοξη προτροπή. Γιατί; Διότι η εντολή μου είναι αντιφατική: η υπόρρητα προστακτική συμπεριφορά μου («κάνε αυτό») αναιρεί τη συμπεριφορά που ρητά της ζητώ να υιοθετήσει. Την προστάζω να κάνει κάτι που δεν προστάζεται!

Στις ανθρώπινες σχέσεις, τα παράδοξα οδηγούν συχνά σε αυτό που ο μεγάλος ανθρωπολόγος και ψυχοθεραπευτής Γκρέγκορυ Μπέητσον ονόμασε «διπλή δέσμευση» (double bind). Πρόκειται για μια σχέση επικοινωνίας η οποία παγιδεύει τους συμμετέχοντες: το ρητό μήνυμα που στέλνει ο Α στον Β, αναιρείται από ένα άλλο, υπόρρητο, μήνυμα, με αποτέλεσμα ο Β να νοιώθει παγιδευμένος και να συμπεριφέρεται αντιφατικά. Με άλλα λόγια, ο Β βρίσκεται σε «διπλή δέσμευση» όταν γίνεται αποδέκτης δύο αντιφατικών μηνυμάτων από τον Α. Όταν, για παράδειγμα, ο άντρας λέει στη γυναίκα του: «έλα στην αγκαλιά μου», αλλά ο τόνος της φωνής του είναι τέτοιος που είναι σαν να της λέει «μείνε μακριά μου», τότε έχουμε δύο αλληλοαναιρούμενα μηνύματα.

Ας πάμε τώρα στην πολιτική. Στις πρόσφατες εκλογές ο πολίτης τέθηκε ενώπιον μιας βαθιά παράδοξης κατάστασης: να καταδικάσει τα δύο κυβερνητικά κόμματα της φαυλότητας που έφεραν τη χώρα στη χρεοκοπία, αλλά και να αποτρέψει την πολιτική αστάθεια που θα επέφερε η καταδίκη τους. Να διασφαλίσει την παραμονή της χώρας στο ευρώ, αλλά και να μην εφαρμοστεί η συμφωνία με τους δανειστές. Να αισθανθεί το θυμό, αλλά να ψηφίσει με λογική. Αυτά είναι παράδοξα διλήμματα, τα οποία παράγουν παράδοξη συμπεριφορά.

Τι έλεγαν ουσιαστικά Σαμαράς και Βενιζέλος; «Ψηφίστε μας για να σώσουμε τη χώρα». Αυτό είναι το ρητό μήνυμα. Το υπόρρητο μήνυμα, αυτό δηλαδή που δεν το λένε αλλά εμείς το γνωρίζουμε, είναι ότι τα κόμματά τους είναι αυτά που κατέστρεψαν τη χώρα, την οποία  τώρα θέλουν να σώσουν. Το πλήρες μήνυμα, λοιπόν, είναι: «Ψηφίστε μας [εμάς που καταστρέψαμε τη χώρα] για να σώσουμε τη χώρα»! Ιδού το παράδοξο: τα δύο μηνύματα, το ρητό και το υπόρρητο, αλληλοαναιρούνται. Ο πολίτης παγιδεύεται. Για να δεχθεί το μήνυμα πρέπει να το απορρίψει! Για να δεχθεί, δηλαδή, τη ρητή προτροπή «ψηφίστε μας» πρέπει να απορρίψει τους φορείς του υπόρρητου μηνύματος «καταστρέψαμε τη χώρα».

Στο αντιφατικό μήνυμα ο πολίτης απαντά αντιφατικά: επιλέγει ακραία, λαϊκιστικά κόμματα για να τιμωρήσει τα πρώην κυβερνητικά, αρνούμενος ταυτόχρονα ότι έτσι αυτοτιμωρείται. Είναι χαρακτηριστικό της «διπλής δέσμευσης» ότι το άτομο δεν έχει επίγνωση της παραδοξότητας των επιλογών του, γι αυτό και παγιδεύεται σε δήθεν εναλλακτικές. Οι εναλλακτικές του (τα κυβερνητικά κόμματα της φαυλότητας έναντι των κομμάτων των άκρων και του λαϊκισμού) αποτελούν μέρος της «διπλής δέσμευσης». Ο πολίτης νομίζει ότι έχει επιλογές, αλλά στην ουσία είναι παγιδευμένος σε ένα δεδομένο «παιχνίδι». Θα αποκτήσει αυθεντικές επιλογές όταν εξέλθει από το υπάρχον «παιχνίδι».

Πώς; Με εμπνευσμένες, αντισυμβατικές πρωτοβουλίες πολιτικών ηγεσιών, οι οποίες θα δημιουργήσουν ένα νέο «παιχνίδι». Το πολιτικό παράδοξο θα αρθεί αν, για παράδειγμα, τα δύο ιστορικά κυβερνητικά κόμματα ομολογήσουν τον καταστρεπτικό ρόλο τους, αλλάξουν ηγεσίες, και δεσμευτούν έμπρακτα σε μεγάλες αλλαγές που θα αναιρούν τον μέχρι τώρα φαύλο χαρακτήρα τους. Προσοχή: πρέπει να ξεκινήσουν τη ριζοσπαστική αλλαγή από τον εαυτό τους, όχι να καλούν τους άλλους να αλλάξουν! Μόνο όταν το ρητό μήνυμα «ψηφίστε μας» διατυπωθεί από ηθικο-πολιτικώς σεβαστά πρόσωπα θα ακουσθεί αυτοτελώς, χωρίς δηλαδή το συνεκφερόμενο υπόρρητο μήνυμα που το υπονομεύει.

Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι να εμφανισθεί ένα καινούριο φιλευρωπαϊκό, μεταρρυθμιστικό, «αντικομματικό» κόμμα, υπό άφθαρτη, ικανή, και πειστική ηγεσία, που θα συντονίζεται αυθεντικά με την κοινή εμπειρία. Θα χρειαστούν για κάτι τέτοιο τόσο οι ελάχιστες πολιτικές εφεδρείες που έχουν διασώσει τα πολιτικό κεφάλαιό τους, όσο και νέοι πολιτικοί. Τότε η τιμωρητική ψήφος θα πάρει θετικό περιεχόμενο. Δεν είναι εύκολη αυτή η σύνθεση. Είναι όμως ο μόνος τρόπος για να συγχρονισθούν το ρητό και το υπόρρητο μέρος του πολιτικού μηνύματος. Είναι ο μόνος τρόπος να έχει τη δυνατότητα ο πολίτης να αντιδράσει με μη παράδοξο τρόπο. 

Το καλό με την εκλογική κατάρρευση του δικομματισμού και την ανάδειξη του ακραίου λαϊκισμού είναι ότι τώρα γνωρίζουμε την παράδοξη συμπεριφορά μας και τα αυτοκαταστροφικά αποτελέσματά της. Άρα μπορούμε να ελευθερωθούμε από τη «διπλή δέσμευση» και να αναζητήσουμε αυθεντικές εναλλακτικές. Αρκεί να δημιουργηθούν, φυσικά… 

Μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι; Η αισιοδοξία ωφελεί αυτούς που ξέρουν πώς να τη χρησιμοποιήσουν. Η απαισιοδοξία γονιμοποιεί τη δράση αυτών που θέλουν να αποτρέψουν αυτά που οι ίδιοι προβλέπουν. Τόλμη και φαντασία χρειάζονται. Υπάρχουν;

20 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μόνο η αριστερά μπορεί να έχει τη φαντασία στην εξουσία.

Ανώνυμος είπε...

Απ' ό,τι φαίνεται όμως δεν έχει την τόλμη.

Ο πιτσιρικάς Τσίπρας δεν μπορεί να ξεχωρίσει την κατάληψη του σχολείου με τη διακυβέρνηση μιας χώρας που βρίσκεται στη μέση του γκρεμού, ο κυριούλης Κουβέλης δεν θέλει τίποτε για τον εαυτό του αρκεί να μην του ζητούν να κυβερνήσει, και η Αλέκα περιμένει να έρθει η δευτέρα παρουσία του υπαρκτού σοσιαλισμού, εισπράττοντας εν τω μεταξύ τις κρατικές επιχορηγήσεις.

Πάνω που φάνηκε να γλυτώνει από τα νύχια των αρπακτικών του δικομματισμού, η Ελλαδίτσα περιμένει να τη σώσουν ο αραχτός, ο πολιτισμένος και η ατσαλάκωτη. Τράτζικ...

Ανώνυμος είπε...

Η εμπνευσμένη από τον Bateson αναλύση της αμφιταλάντευσης που μας διέκρινε την περασμένη Κυριακή είναι ακριβέστατη. Κάνεις δεν ήταν σίγουρος για το πώς να ψηφίσει. Βρισκόμουν το Σάββατο το βράδυ (5η Μαΐου) σε μια παρέα με καμιά 15αριά 30ρηδες.Όλοι, μα όλοι, είχαν αμφιβολίες. Κανένας δεν φαινόταν στα μάτια μας αξιόπιστος και αξιόλογος. Κι αν ένα κόμμα είχε πχ. σωστές θέσεις, ο αρχηγός έμοιαζε λίγος, μια απόλυτη μετριότητα. Οι περισσότεροι μάλλον ψηφίσαμε με "εις άτοπον απαγωγή": ΠΑΣΟΚ αποκλείται, ΝΔ υπερβολικά δύσκολο με αυτόν τον αρχηγό , ΛΑΟΣ, ΧΑ, ΚΚΕ μεγάλο 'Χ', ΜΑΝΟΣ και Δημιουργία Ξανά σωστές θέσεις, αλλά μάλλον θα πάει χαμένη η ψήφος (με δυσκολία να φτάσουν το 2 - 2.5%), Καμμένος κάποιες σωστές θέσεις αλλά λαϊκιστής με παλαιοκομματικό λόγο, ΣΥΡΙΖΑ τον ξέρουμε τί είναι (λούφα και παραλλαγή), αν και δίνει κάποια (ψεύτικη) ελπίδα, ΔΗΜΑΡ, μετριοπαθής, αλλά και μέτριος - ίσως χρειάζεται μετριοπάθεια, αλλά μήπως έχει ήδη συμφωνήσει με τα 2 μεγάλα κόμματα; Δεν διαφάνηκε στις προηγούμενες εκλογές ένας νέος λόγος που να εμπνέει και να συναρπάζει τη σκέψη μας.

Νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα "αισιοδοξίας", δηλ. μια συναισθηματικού τύπου αναπτέρωση. Με λίγη ψυχραιμία και προσεκτική παρατήρηση της αμείλικτης πραγματικότητας (π.χ. δεν υπάρχουν λεφτά, οι διεθνείς τοκογλύφοι είναι πολύ πιο ισχυροί και αποφασισμένοι από τους μπερδεμένους Έλληνες ψηφοφόρους), δεν μπορούν να γεννηθούν "ευχάριστες σκέψεις". Το ζήτημα είναι πώς να τιθασεύσουμε την αυθόρμητή μας απογοήτευση, την ενστικτώδη οργή ώστε να μη μας κυριέψει η κατάθλιψη.

Αυτό που πιστεύω ότι θα ενσαρκώσει το νέο και τις πραγματικές εναλλακτικές είναι η ελπίδα που απορρέει από την εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας, στα ιδανικά μας, στις αληθινές σχέσεις και δεν θεμελειώνεται σε συναισθηματάκια. Η καρποφόρα ελπίδα γεννιέται μόνο με την πίστη. Άλλωστε "ελπίς η οποία φαίνεται δεν είναι ελπίς. Γιατί να ελπίζει κάποιος για κάτι το οποίο ήδη βλέπει; αλλά εάν ελπίζουμε για κάτι το οποίο δεν βλέπουμε, τότε το περιμένουμε με υπομονή" (προς Ρωμαίους)

Φιλικά

Μανώλης Γκερεδάκης

Ανώνυμος είπε...

Η εμπνευσμένη από τον Bateson αναλύση της αμφιταλάντευσης που μας διέκρινε την περασμένη Κυριακή είναι ακριβέστατη. Κάνεις δεν ήταν σίγουρος για το πώς να ψηφίσει. Βρισκόμουν το Σάββατο το βράδυ (5η Μαΐου) σε μια παρέα με καμιά 15αριά 30ρηδες.Όλοι, μα όλοι, είχαν αμφιβολίες. Κανένας δεν φαινόταν στα μάτια μας αξιόπιστος και αξιόλογος. Κι αν ένα κόμμα είχε πχ. σωστές θέσεις, ο αρχηγός έμοιαζε λίγος, μια απόλυτη μετριότητα. Οι περισσότεροι μάλλον ψηφίσαμε με "εις άτοπον απαγωγή": ΠΑΣΟΚ αποκλείται, ΝΔ υπερβολικά δύσκολο με αυτόν τον αρχηγό , ΛΑΟΣ, ΧΑ, ΚΚΕ μεγάλο 'Χ', ΜΑΝΟΣ και Δημιουργία Ξανά σωστές θέσεις, αλλά μάλλον θα πάει χαμένη η ψήφος (με δυσκολία να φτάσουν το 2 - 2.5%), Καμμένος κάποιες σωστές θέσεις αλλά λαϊκιστής με παλαιοκομματικό λόγο, ΣΥΡΙΖΑ τον ξέρουμε τί είναι (λούφα και παραλλαγή), αν και δίνει κάποια (ψεύτικη) ελπίδα, ΔΗΜΑΡ, μετριοπαθής, αλλά και μέτριος - ίσως χρειάζεται μετριοπάθεια, αλλά μήπως έχει ήδη συμφωνήσει με τα 2 μεγάλα κόμματα; Δεν διαφάνηκε στις προηγούμενες εκλογές ένας νέος λόγος που να εμπνέει και να συναρπάζει τη σκέψη μας.

Νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα "αισιοδοξίας", δηλ. μια συναισθηματικού τύπου αναπτέρωση. Με λίγη ψυχραιμία και προσεκτική παρατήρηση της αμείλικτης πραγματικότητας (π.χ. δεν υπάρχουν λεφτά, οι διεθνείς τοκογλύφοι είναι πολύ πιο ισχυροί και αποφασισμένοι από τους μπερδεμένους Έλληνες ψηφοφόρους), δεν μπορούν να γεννηθούν "ευχάριστες σκέψεις". Το ζήτημα είναι πώς να τιθασεύσουμε την αυθόρμητή μας απογοήτευση, την ενστικτώδη οργή ώστε να μη μας κυριέψει η κατάθλιψη.

Αυτό που πιστεύω ότι θα ενσαρκώσει το νέο και τις πραγματικές εναλλακτικές είναι η ελπίδα που απορρέει από την εμπιστοσύνη στις δυνατότητές μας, στα ιδανικά μας, στις αληθινές σχέσεις και δεν θεμελειώνεται σε συναισθηματάκια. Η καρποφόρα ελπίδα γεννιέται μόνο με την πίστη. Άλλωστε "ελπίς η οποία φαίνεται δεν είναι ελπίς. Γιατί να ελπίζει κάποιος για κάτι το οποίο ήδη βλέπει; αλλά εάν ελπίζουμε για κάτι το οποίο δεν βλέπουμε, τότε το περιμένουμε με υπομονή" (προς Ρωμαίους)

Φιλικά

Μανώλης Γκερεδάκης

Unknown είπε...

Προς τον αγαπητό Μανώλη:
'Εγραψες οιτ "Δεν διαφάνηκε στις προηγούμενες εκλογές ένας νέος λόγος που να εμπνέει και να συναρπάζει τη σκέψη μας." Δεν συμφωνώ. Μάλλον εννοείς να εμπνέει (κτλ) *και* να προσφέρει την σιγουριά οτι η ψήφος δεν θα πάει "χαμένη".

Μου άρεσε ο λόγος του Μάνου: ρεαλιστικός, πραγματιστής, "στο ψητό" (to the point) και πάντα έχοντας κάνει τους αριθμητικούς υπολογισμούς του (his math adds up).
Βέβαια ο λόγος του δεν είναι "νέος" αλλά νομίζω οτι συμφωνείς πως η νεωτερικότητα δεν είναι αυτοσκοπός. (ίσα-ίσα που η συνέπεια και η σταθερότητα του Μάνου στις απόψεις του, του προσδείδουν φερεγγυότητα σπάνια στην εποχή της κωλοτούμπας.)

Αλλά πρέπει να διακινδυνεύσουμε να πάει "χαμένη" η ψήφος μας (βλ. "Αν όχι τώρα, πότε;" περί αβεβαιότητας και διακινδύνευσης.)

Θα περάσω να πάμε για καφέ μία από αυτές τις μέρες. ;) ΓΣ

Ανώνυμος είπε...

Τόλμη και φαντασία χρειάζονται.
Λυπούμαι πολύ, να μας λείπει η φαντασία.Ειδικά η φαντασμένη φαντασία της αριστεράς. Στην πολιτική χρειάζεται Στόχος, Οργάνωση, Στρατηγική, Συνέπεια, Συνέχεια.
Σας παρακαλώ ειλικρινά εξηγήστε μου,γιατί ο Τσίπρας χαμογελάει συνέχεια; Γιατί αυτό κάνει. Τον παρακολουθώ απεγνωσμένα τόσες μέρες να πάρω απαντήσεις και δεν τις παίρνω... και χαμογελάει!
Δηλαδή ρε παιδιά, όσα νεύρα μου προκαλούν ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος άλλα τόσα τώρα ο μικρός φαντασμένος! Και σκέφτομαι πως αν ήμουν από την Ελλάδα θα τον ψήφιζα!!! Και έκ των υστέρων θα τραβούσα τα μαλλιά μου με το υφάκι που υιοθέτησε...ο αππωμένος.
Ε

Petronius είπε...

@ΓΣ
"his math adds up"

please do the math...

Unknown είπε...

@Petronius: τα σχόλιά σου μ'αρέσουν και δείχνουν άνθρωπο σκεπτόμενο. Δεν θέλω και ίσως κιόλας δεν μπορώ να σε πείσω για την οικονομική ορθότητα του λόγου του Μάνου (και ούτε αυτή η σελίδα προορίζεται για κάτι τέτοιο). Παρακολούθησε κάποιες από τις συνεντεύξεις του, κάνε τις απαραίτητες αναλυτικές συγκρίσεις, και αποφασίζεις μόνος σου. Απλά έσω σκεπτόμενος (προσπαθώ και εγώ, αλλά βέβαια η αναλυτική, διεισδιτική, κριτική σκέψη απαιτεί διαρκή προπόνηση). ΓΣ

Petronius είπε...

@ΓΣ
τα έχω κάνει όσα λες και έχω καταλήξει με πιθανότητα 99,9% ότι είναι τενεκές ξεγάνωτος.

Σε μια χώρα χωρίς θεσμούς όπως η Ελλάδα, αυτά που λέει θα βελτιώσουν κάποιους μακροοικονομικούς δείκτες για ένα εξάμηνο το πολύ αλλά μετά θα επέλθει το χάος.

Γιατί όμως αυτό το κόλλημα με τον Μάνο, π.χ. στο ίδιο πάνω-κάτω πολιτικο-οικονομικό πλαίσιο κινείται και ο Τζήμερος μόνο που έχει πιο λογικό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα.

Unknown είπε...

@Petronius: Καταλάβαινω τι εννοείς. 'Ισως ένα μέρος της διαφορετικής γνώμης που έχουμε έγκειται στο οτι αναγνωρίζω αλλά δεν αποδέχομαι αυτά τα "ελληνικά δεδομένα" (=καταδίκη για την χώρα μας) και εκτιμώ αυτούς που (ειλικρινά και ρεαλιστικά) οραματίζονται "ευρωπαϊκά δεδομένα" (=ελπίδα προόδου) για την χώρα μας. Βέβαια καθένας μας έχει δικαίωμα στην δική του γνώμη και δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε. :) (με συγχωρείς που απλά εκθέτω την άποψή μου χωρίς να την υπερασπίζομαι αλλά δεν θέλω να κάνω κατάχρηση αυτής της ιστοσελίδας) ΓΣ

Ανώνυμος είπε...

Είμαστε εκτός θέματος, αλλά ας με ανεχτεί ο κ. Τσούκας και οι λοιποί.

@Petronius & ΓΣ: Με ενδιαφέρει πολύ η διαφωνία σας. Εγώ πάλι πιστεύω ότι οι δύο που είπατε θα έπρεπε να είναι μαζί: ο Τζ. ως αρχηγός (λόγω ηλικίας και επικοινωνιακότητας) και ο Μάνος ως γερουσιαστής και επίτιμος (λόγω ηλικίας και χαρακτηριστικής αντι-επικοινωνιακότητας). Και, για να χαριτολογήσω, διαφωνώ ότι δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε. Είναι ίσως η μόνη στιγμή στη ζωή μας που χρειάζεται!

Petronius είπε...

@Anonymous

Μεγάλες πολιτικές κουβέντες από έναν μεγάλο πολιτικό άντρα:

«Το μόνο που μπορεί να γίνει για να ξεπεραστεί η σημερινή κατάσταση είναι να ενωθούν όλες οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις -ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Δημοκρατική Συμμαχία και η Δράση- κάτω από μία αξιόπιστη νέα ηγεσία, δηλαδή όλα τα τέσσερα κόμματα που χωρίς επιφύλαξη λένε ότι "θέλουμε να είμαστε στην Ευρώπη με οποιοδήποτε κόστος

...ακόμα και με την παντελή διάλυση του κοινωνικού ιστού και φυσικά μετέπειτα της χώρας.

http://www.naftemporiki.gr/elections/story?id=2179780

Συμεών Γαϊτανίδης είπε...

Δικομματισμός:Εχετε δίκαιο να είστε θυμωμένοι αλλά πρέπει να μας ξαναψηφίσετε.
Πολίτες:Δηλαδή αποδέχεστε την ενοχή σας;
Δικομματισμός:Ενοχή μας;Γιατί;
Πολίτες:Διότι είμαστε θυμωμένοι μαζί σας και το ξέρετε.
Δικομματισμός:Ε,δεν τα κάναμε και τόσο χάλια.
Πολίτες:Τότε ίσως δεν θα έπρεπε να είμαστε θυμωμένοι;
Δικομματισμός:Ας τα αφήσουμε πίσω όλα αυτά και ας κοιτάξουμε μπροστά γιατί τα πράγματα είναι πολύ χάλια.

Unknown είπε...

Μ'άρεσε το σχόλιο του Συμεών! Νομίζω όμως πως δυστυχώς αντί για "Δικομματισμός: Ε,δεν τα κάναμε και τόσο χάλια."
είναι κάπως έτσι:
"Δικομματισμός: Ήμασταν αναγκασμένοι για να μην καταρρεύσει η χώρα και στις διαπραγματεύσεις ήμασταν με το πιστόλι στον κρόταφο."
Απατεώνες ολκής! :( ΓΣ

Petronius είπε...

@Συμεών, ΓΣ

δεν υπάρχει δημοκρατία.
τρίχες.

από τη στιγμή που ψηφίζουν οι πάντες,
κουμάντο κάνουν οι πλύστες εγκεφάλων των ηλιθιων.

Serafim Kotrotsos είπε...

Αυτό που περιγράφει ο αρθρογράφος στο τέλος του κειμένου έχει ήδη δημιουργηθεί, και λέγεται "δημιουργία, ξανα!". Ας διαβάσουμε θέσεις και προτάσεις.

Unknown είπε...

Ακούγοντας αυτές τις μέρες τους διάφορους "κινδυνολόγους" θυμήθηκα ένα άρθρο του κ.Τσούκα στην εφημερίδα "Καθημερινή" (02/10/2011) με τίτλο «Απατεώνες», «γομάρια», και «χωριάτες».

Ακόμα και σε προετοιμασμένους λόγους, άνθρωποι μορφωμένοι (?) προειδοποιούν για τον κίνδυνο "να φύγει η Ελλάδα από την Ευρώπη" (!). Μήπως αναφέρονται σε μετατόπιση των τεκτονικών πλακών?

Γράφει ο κ.Τσούκας στο παραπάνω άρθρο: "Ατημέλητη γλώσσα, ανόητες σκέψεις - και αντιστρόφως."
ΓΣ

ΣτέφανοςΜιχιώτης είπε...

Ένα what-not-to-do εγχειρίδιο για επίδοξους μεταρρυθμιστές:

BE HAPPY, IT'S AN ORDER!

http://www.youtube.com/watch?v=1oAV2Wv-Mf4

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

εξαιρετικό βίντεο Στέφανε. Το είχα δει πριν απο δυο χρόνια. Είναι υπέροχο και θα το χρησιμοποιώ και στο μάθημα!

Unknown είπε...

'Εεεπ! 'Εχετε κ.Τσούκα καινούργιο άρθρο και μας το κρύβετε? ΓΣ
"Από το χείλος του γκρεμού στην πτώση στον γκρεμό" http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_27/05/2012_483611