Κυριακή 31 Μαρτίου 2013

Διδάγματα από την Κυπριακή κρίση


Εδώ και δύο βδομάδες αισθάνομαι σαν πολεμικός ανταποκριτής. Διεθνή ΜΜΕ όπως το CNN, το BBC, το Sky, το ABC και άλλα, μου ζητούν συνεντεύξεις για το νέο «Κυπριακό» – την απόφαση της Ευρωζώνης για τη διάσωση της Κυπριακής οικονομίας. Δεν απευθύνονται σε μένα για την πολιτική-οικονομική σοφία μου, αλλά μάλλον γιατί έχω το «προνόμιο» να κατοικώ στην Κύπρο και να παρακολουθώ τις εξελίξεις από κοντά. «Πώς είναι η ζωή χωρίς τράπεζες;», ρωτάνε. «Πώς αισθάνονται οι Κύπριοι;».

Κατανοητά τα ερωτήματα αυτά, αλλά δεν είναι απαραίτητα τα πιο σημαντικά για μας. Για τους Ελλαδίτες και τους Κύπριους οι καίριες ερωτήσεις είναι: Πώς έφτασε η Κύπρος στην οικονομική καταστροφή; Πώς διαχειρίστηκε την κρίση η πολιτική ηγεσία; Τι μαθήματα πρέπει να συναγάγουν οι Ελλαδίτες πολιτικοί από όσα συνέβησαν στο νησί;

Ας το δούμε πρώτα γενικά. Η πρόσφατη κρίση στην Κύπρο ήταν αποτέλεσμα συσσώρευσης «λανθανουσών αστοχιών» - αστοχιών που δεν αναγνωρίζονται στην ώρα τους ως σημαντικές και προσπερνώνται. Με τη συνδρομή τυχαίων γεγονότων σε ένα διασυνδεδεμένο σύστημα, οι λανθάνουσες αστοχίες ενεργοποιούνται και παράγουν «ατυχήματα».

Να το κάνω πιο λιανά. Το διασυνδεδεμένο σύστημα είναι η Ευρωζώνη: δυσμενείς δημοσιονομικές-οικονομικές εξελίξεις σε μία χώρα επηρεάζουν και τις υπόλοιπες. Όταν σε μια χώρα συστηματικά λαμβάνονται εσφαλμένες οικονομικές αποφάσεις και παράγονται θεσμικές δυσλειτουργίες («λανθάνουσες αστοχίες»), τότε συσσωρεύονται προβλήματα που καθιστούν τη χώρα ευάλωτη. Τα προβλήματα αυτά δεν αναγνωρίζονται εγκαίρως από τους λήπτες αποφάσεων ως εν δυνάμει καταστροφικά. Σε ένα ευάλωτο σύστημα, αρκεί ένα τυχαίο σημαντικό γεγονός, για να αρχίσει η κρίση. Η κρίση είναι μια διαδικασία: ανάλογα με το πώς τη χειρίζεσαι, ενδέχεται να κλιμακωθεί, αλλάζοντας την ίδια τη φύση του προβλήματος που έχεις να διαχειριστείς.

Το σχήμα αυτό βοηθάει να καταλάβουμε πώς η Κύπρος έφθασε στο σημείο να είναι, ουσιαστικά, μέλος της Ευρωζώνης υπό αναστολή. Ο συνδυασμός χαμηλής εταιρικής φορολογίας, καλού φορολογικού συστήματος, αγγλικού δικαίου, και σχετικά χαλαρών (αρχικά τουλάχιστον) ελέγχων, προσέλκυσε πολλά ξένα κεφάλαια στις τράπεζες. Η Κύπρος έγινε σημαντικό υπεράκτιο τραπεζικό κέντρο, προσελκύοντας, μεταξύ άλλων, ρωσικά κεφάλαια. Η μεγέθυνση των τραπεζών ενισχύθηκε περαιτέρω με την είσοδο της Κύπρου στην Ευρωζώνη το 2008 και την υψηλή διαθεσιμότητα χαμηλότοκης πίστωσης, οδηγώντας τες σε υπερδιόγκωση: το ενεργητικό των τραπεζών έφτασε να είναι οκταπλάσιο του ΑΕΠ! Η άλλη όψη της τραπεζικής υπερτροφίας ήταν ότι η χώρα κατέστη ευάλωτη σε απότομες αλλαγές στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα -- πολλά αυγά μπήκαν στο ίδιο καλάθι.

Κανείς δεν ασχολήθηκε σοβαρά με τον υπερτροφικό τραπεζικό τομέα. Τη χρυσοτόκο όρνιθα την προστατεύεις, δεν της κάνεις τη ζωή δύσκολη! Η οικονομική ισχύς των τραπεζών απέφερε και πολιτική ισχύ. Οι τράπεζες κατέστησαν τα αγαπημένα παιδιά των πολιτικών, οι σχέσεις διαπλοκής έγιναν πολύ στενές. Πέρυσι λ.χ. αποκαλύφθηκε στον Κυπριακό Τύπο ότι χαρίστηκε δάνειο σε εταιρία που φέρεται να ήλεγχε το τότε κυβερνών κόμμα ΑΚΕΛ. Οι πρόσφατες αποκαλύψεις στον ελλαδικό Τύπο για διαγραφές τραπεζικών χρεών και άλλες χαριστικές ρυθμίσεις σε περίβλεπτα μέλη του κυπριακού πολιτικού κατεστημένου και των συνδεδεμένων με αυτό επιχειρηματικών συμφερόντων, επιβεβαιώνουν τη διάχυτη υποψία της στενής διαπλοκής τραπεζικού-πολιτικού συστήματος. Ούτε βέβαια είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι υπουργοί Οικονομικών είναι πρώην τραπεζίτες.

Τον Φεβρουάριο 2008 εξελέγη Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κ. Χριστόφιας. Η εντυπωσιακή ανεπάρκειά του τον κατέστησε μοιραίο πρόσωπο. Δεν είναι μόνο οι προσωπικές ευθύνες που επισήμως του καταλογίστηκαν για την καταστροφική έκρηξη στο Μαρί το 2011 (τις οποίες ουδέποτε ανέλαβε), αλλά και το ότι, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του, επιδόθηκε σε αλόγιστες δημόσιες δαπάνες, αυξάνοντας πάνω από 80% το δημόσιο χρέος, τη στιγμή που στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα άρχιζε η κρίση. Οι παροιμιωδώς κακές σχέσεις του με τον τότε κεντρικό τραπεζίτη της Κύπρου κ. Ορφανίδη, έφτασαν μέχρι και δημόσιες αντιπαραθέσεις!

Οι Κυπριακές τράπεζες επεκτάθηκαν ραγδαία στην Ελλάδα, ανοίγοντας υποκαταστήματα και αγοράζοντας ομόλογα, ακόμα και όταν η κρίση ήταν εμφανής. Στο τέλος του 2010 η έκθεση των τραπεζών σε Ελληνικά ομόλογα και επιχειρήσεις έφτασε σε 2,5 φορές το Κυπριακό ΑΕΠ! Τις προάλλες αποκαλύφθηκε στην Κυπριακή Βουλή το πλιάτσικο της Λαϊκής: τεράστια δάνεια δίνονταν δίχως επαρκείς εξασφαλίσεις. Όπως είπε πρόσφατα ο κ. Σιαρλή, ο τελευταίος υπουργός Οικονομικών του κ. Χριστόφια, η έγκριση της συγχώνευσης της Μαρφίν Εγνατίας με την Λαϊκή ήταν σφάλμα. Όπως ήταν λάθος η αποδοχή από την Κυπριακή πλευρά της μετατροπής των θυγατρικών της Λαϊκής σε υποκαταστήματά της το 2011, φορτώνοντας τελικά την τράπεζα με υποχρεώσεις πάνω από 3 δισ. ευρώ! Για να το πω ευγενικά, οι ρυθμιστικοί έλεγχοι εκ μέρους της Κυπριακής πολιτείας αποδείχθηκαν τουλάχιστον ανεπαρκείς.

Τα αγαπημένα παιδιά του πολιτικού συστήματος συνέχιζαν να απολαμβάνουν την εύνοια των ελεγκτών τους μέχρι τέλους. Ακόμη και τους τελευταίους δεκαπέντε μήνες η Λαϊκή, μια χρεοκοπημένη τράπεζα, συνέχιζε να λαμβάνει επείγουσα ρευστότητα από την ΕΚΤ συνολικού ύψους σχεδόν 10 δισ. ευρώ, ήτοι σχεδόν το 60% του ΑΕΠ! Πώς το δικαιολόγησε αυτό ο κ. Δημητριάδης, διάδοχος του κ. Ορφανίδη στην Κεντρική Τράπεζα και εκλεκτός του κ. Χριστόφια; «Επιβαλλόταν να την κρατήσουμε για να γίνουν οι εκλογές, να υπάρξει μια νέα κυβέρνηση, να πάρει τις αποφάσεις της […]», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή του. Μετάφραση: οι ορθολογικές οικονομικές αποφάσεις έπρεπε να υποχωρήσουν μπροστά σε εκλογικές σκοπιμότητες!

Με τέτοια συσσώρευση αστοχιών - οικονομικών και θεσμικών - η Κύπρος έγινε άκρως ευάλωτη. Αρκούσε ένα τυχαίο σημαντικό γεγονός για να αρχίσει η κρίση. Αυτό ήρθε με το κούρεμα των Ελληνικών ομολόγων το 2012, που επιβάρυνε τις τράπεζες με 4,5 δισ. Ήταν το αποφασιστικό χτύπημα για την Κυπριακή οικονομία. Ο τότε Πρόεδρος Χριστόφιας δεν διαπραγματεύτηκε τη συναίνεσή του στο ελληνικό κούρεμα που τόσο επηρέαζε τις τράπεζες της χώρας του. Ήταν ένα κολοσσιαίο λάθος και η αφετηρία της σημερινής καταστροφής.

Η διαχείριση της κρίσης

Τη στιγμή που η Κύπρος υπέβαλε το αίτημα στο Γιούρογκρουπ για να υπαχθεί σε πρόγραμμα στήριξης τον Ιούνιο 2012, άρχισε η αντίστροφη πορεία. Η κυρίαρχη άποψη στη βόρεια Ευρώπη ήταν ότι θα πρέπει να συμμετάσχουν και οι καταθέτες σε ένα πρόγραμμα διάσωσης. Αυτό ήταν γνωστό, και είχε τεθεί, τουλάχιστον τεχνοκρατικά, υπόψη των κυβερνήσεων Χριστόφια και Αναστασιάδη. Επιπλέον, ως φορολογικός παράδεισος, η Κύπρος εθεωρείτο πλυντήριο μαύρου χρήματος, κυρίως Ρωσικού. Με τις εκλογές ενόψει, η αριστεροπράσινη αντιπολίτευση στη Γερμανία απειλούσε τη Μέρκελ ότι θα καταψήφιζε ένα πακέτο διάσωσης που δεν θα κούρευε τους «Ρώσους ολιγάρχες». Κατασκευάστηκε μιντιακά η εικόνα της «ιδιαίτερης περίπτωσης» - μιας ανατολίτικης χώρας, που είναι καταφύγιο μαύρου χρήματος και έχει «οικονομία-καζίνο».

Μια τέτοια «οριενταλιστική» αντίληψη διευκόλυνε τη σκληρή έως βάναυση συμπεριφορά των δανειστών έναντι της Κύπρου. Ο Σόϊμπλε, η Μέρκελ και η Λαγκάρντ επανειλημμένα δήλωσαν ότι «το επιχειρηματικό μοντέλο της Κύπρου έχει πεθάνει» και ότι ο τραπεζικός τομέας έπρεπε να συρρικνωθεί στο μισό. Δεν ήταν δύσκολο αυτή η άποψη να ερμηνευθεί από την κυπριακή κοινή γνώμη ως προσπάθεια των ξένων να «μας πάρουν τον πλούτο». Σε συνδυασμό με την πρώτη ηλίθια απόφαση του Γιούρογκρουπ για κούρεμα και των ασφαλισμένων καταθέσεων, πυροδότησε την έκρηξη της κοινής γνώμης κατά της τρόικας.

Αυτή τη θυμική λαϊκή διάθεση εξέφρασε η Κυπριακή Βουλή με την απόφασή της να απορρίψει το σχετικό νομοσχέδιο που κατέθεσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Ήταν αναμενόμενο. Οι πλείστοι Κύπριοι πολιτικοί είναι επιρρεπείς στο λαϊκισμό, τη ρουσφετολογία, και τη νοοτροπία της χώρας-θύμα. Προεκλογικά, άλλωστε, και οι τρεις υποψήφιοι διακήρυσσαν υπερηφάνως ότι «θα επαναδιαπραγματευθούν το Μνημόνιο» και δήλωναν κατηγορηματικά ότι θα αρνηθούν οποιοδήποτε κούρεμα καταθέσεων!

Δύο βδομάδες αργότερα διαπίστωσαν πόσο δύσκολο είναι να μεταμορφωθούν μέσα σε μια νύχτα σε σοβαρούς statesmen, που πρέπει να πάρουν σκληρές αποφάσεις για το δημόσιο συμφέρον. Η ταύτιση με τη θυμική διάθεση του λαού ήταν εύκολη. Η έγκαιρη επεξεργασία ρεαλιστικού Σχεδίου Β ήταν δύσκολη: δεν είχαν προετοιμαστεί, ούτε είχαν αίσθηση της διαπραγματευτικής πραγματικότητας. Θεώρησαν ότι αρκούσε το περήφανο «όχι».

Υπήρξαν τραγικά αφελείς. Στο μπρα ντε φερ με την τρόϊκα ήταν το δυσανάλογα αδύναμο μέρος. Η διαπραγματευτική τους στρατηγική ήταν σπασμωδική. Άρχισαν την τελευταία στιγμή να αναζητούν, πανικόβλητοι, λύσεις δεξιά-αριστερά. Σε κρίσιμη συνεδρία της ομάδας εργασίας του Γιούρογκρουπ η Κύπρος ήταν απούσα. Η πιο βασική στρατηγική επιλογή της χώρας – η ένταξη στην ΕΕ – άρχισε να αμφισβητείται εμπράκτως, όταν αναζητήθηκε βοήθεια από τη Ρωσία, αποξενώνοντας έτσι τους εταίρους. Ο Κύπριος Πρόεδρος δεν αντελήφθη ότι η διαπραγμάτευση είναι ένα επαναλαμβανόμενο παίγνιο και ότι, κατά συνέπεια, το κλειδί στη στρατηγική είναι να βλέπεις μπροστά και να σκέφτεσαι προς τα πίσω.

Αν η Κυπριακή πολιτική ηγεσία είχε ρεαλιστική αίσθηση της πραγματικότητας, θα γνώριζε ότι η συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα δεν μπορούσε να αποτραπεί, οπότε το ζητούμενο, διαπραγματευτικά, ήταν αν αυτό θα γίνει απότομα ή βαθμιαία. Δεν πίστευαν ότι οι δανειστές θα προχωρούσαν σε κούρεμα, θεωρούσαν ότι μπλόφαραν. Ανακάλυψαν ότι, στον επόμενο γύρο, οι επιλογές τους στένευαν. Το δίλημμα πλέον δεν ήταν αποδοχή του κουρέματος των καταθέσεων ή όχι, αλλά παραμονή στο ευρώ ή όχι. Σε κάθε γύρο τα διλήμματα οξύνονταν καθώς η κρίση κλιμακωνόταν. Για τους δανειστές, το κόστος από πιθανή έξοδο της Κύπρου από την ευρωζώνη ήταν υπαρκτό αλλά διαχειρίσιμο, ενώ για την Κύπρο ήταν καταστροφικά υψηλό. Ο αδύναμος, φυσικά, υποχώρησε.

Διδάγματα

Τι διδάσκει η Κυπριακή εμπειρία; Πρώτον, αληθινός πατριωτισμός σημαίνει να υπερασπίζεσαι αποτελεσματικά τα μακροχρόνια συμφέροντα της πατρίδας σου. Όλα τα άλλα είναι δημαγωγικοί και ανόητοι παλληκαρισμοί. Δεύτερον, ότι στο διεθνές πολιτικό σύστημα αυτό που μετράει είναι η ισχύς. Μια μικρή χώρα έχει πιθανότητες να προωθήσει τα συμφέροντά της στο μέτρο που τα κάνει να συμπέσουν με τα συμφέροντα ηγεμονικών δυνάμεων. Αυτή ήταν η στρατηγική του Ελευθερίου Βενιζέλου. Τρίτον, ότι οι ηγέτες πρέπει να διαθέτουν νοοτροπία κυβερνήτη, όχι λαϊκιστή πολιτικάντη ή αφελούς πατριώτη. Να έχουν αίσθηση της πραγματικότητας, να διαθέτουν στρατηγική, να τολμούν να παίρνουν εγκαίρως επώδυνες αποφάσεις υπέρ του γενικού καλού κι όχι επιμέρους συμφερόντων, να μην υπερυπόσχονται.

Η Κύπρος άλλαξε βίαια οικονομικό μοντέλο. Από την αβεβαιότητα της χρεοκοπίας πέρασε στη βεβαιότητα της βάρβαρης λιτότητας. Η σκληρότητα των δανειστών απέναντί της ήταν αξιοσημείωτη. Το χάσμα εμπιστοσύνης μεταξύ των ιδεοληπτικών «καλβινιστών» του Βορρά και των «ηθικά ύποπτων» του Νότου διευρύνθηκε. Το να υπερασπίζεται κανείς μια τέτοια στρεβλή κατασκευή όπως είναι η Ευρωζώνη, γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Η ασυμμετρία μεταξύ των οικονομικών επιταγών της ευρωζώνης (όπως αυτές υπαγορεύονται από τους ισχυρούς του Βορρά) και των αναγκών της εθνικής πολιτικής των Νοτίων είναι πολύ μεγάλη για να γίνει αποδεκτή. Έχουμε φθάσει στο σχιζοφρενικό σημείο ότι για να σωθεί το ευρώ να πρέπει να καταστραφούν οι ευρωπαίοι του Νότου! Αν οι ισχυροί του Βορρά συνεχίσουν έτσι, η ευρωζώνη θα οδηγηθεί πιθανότατα στην κατάρρευση.

13 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Γεια σας κ. Τσούκα. Νομίζω ότι το άρθρο σας είναι περιεκτικότατο. Διαφωτίζετε τα πρόσφατα γεγονότα χωρίς πάθος και με τη ρεαλιστικότητα που χρειάζεται. Στα διδάγματα θα ήθελα να προσθέσω το εξής: βρισκόμαστε στην απαρχή συνταρρακτικών οικονομικών-κοινωνικών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η δύση (Ευρώπη, ΗΠΑ) αντιλαμβάνεται ότι η ανατολή (Κίνα,Ινδία, κλπ.) θα γίνει πολύ ισχυρή σε μερικά χρόνια. Χρειάζεται ένα σχέδιο διατήρησης της ισχύς της (που παραπαίει). Αρκεί να δει κανείς τους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρωζώνης σε σύγκριση με αυτούς της Κίνας και Ινδίας, Βραζιλίας, κλπ. Γνώστα πράγματα.

Πλέον έχει γίνει αντιληπτό ότι οικονομίες που βασίζονται στις "υπηρεσίες" είναι όχι απλά ευάλωτες, αλλά μη βιώσιμες μακροπρόθεσμα. Οι χώρες του νότου της Ευρώπης είναι αντιμέτωπες με ένα τρομακτικό δίλημμα: ή να πάρουν το δικό τους δρόμο (εκτός ευρώ) και να προσπαθήσουν μόνες τους να τα βγάλουν πέρα με τις τίγρεις και τους δράκους, μάλλον ακατόρθωτο, εαν λάβει κανείς υπόψη το επίπεδο και της πολιτικής ηγεσίας, αλλά και της κοινωνίας που παλέβει να συνειδητοποιήσει ότι η ύψιστη χάρα/ανάγκη στη ζωή μας πλέον - η κατανάλωση - θα πρέπει να θυσιαστεί. 'Η να αποδεκτούν τους σκληρούς όρους που θα επιβάλλουν οι αδιαμφισβήτητα ισχυροί της Βόρειας Ευρώπης, οι οποίοι επαίρονται για την "ορθή και ανώτερη" στάση τους απέναντι στην πρόκληση της οργάνωσης μιας ισχυρής οικονομίας και φυσικά προσπαθούν να "προστατέψουν" την καταναλωτική δυνατότητα των πολιτών τους. Το δίλημμα αυτό σαν να βασίζεται στην εξής λογική: κάντε αυτό που σας λέμε εμείς (Γερμανοί και σία), γίνετε χώρες με φτηνό εργατικό δυναμικό, αφήστε μας να εκμεταλλευτούμε εμείς ό,τι φυσικά πλεονεκτήματα διαθέτετε (πόρους, θάλασσες) - άλλωστε εμείς ξέρουμε, όπως είπαμε, να οργανώνουμε δυνατές οικονομίες - και έτσι θα προστατευθούν και οι πολίτες σας, δηλ. η χαρά/δυνατότητα της κατανάλωσής τους θα περιοριστεί μεν, αλλά σίγουρα δε θα συρρικνωθεί στο απειροελάχιστο.

Είναι χρήσιμο να διερωτηθούμε ως προς τις βάσεις πάνω στις οποίες τίθεται το ηθικό πλέον δίλημμα - σε όρους αποκλειστικά καταναλωτικής ευμάρειας και χρησιμοθηρίας - καθώς επίσης και την αποσιώπηση και απεμπόληση άλλων στόχων και τρόπων νοήματος - "ηθικών πυξίδων" (π.χ. τη δυνατότητα να ζούμε αυτοβούλως και χωρίς αφεντάδες, να ορίζουμε εμείς το πώς θα οργανώσουμε τους θεσμούς μας κλπ). Θα μου πείτε τώρα το θυμηθήκαμε ότι υπάρχουν και άλλα περιγράμματα νοηματοδότησης; Δεκτό... Απλά τώρα ίσως μας παρουσιάζεται με τον πιο ωμό τρόπο ένα τρομακτό δίλημμα για το πως να ιεραρχήσουμε τις ανάγκες και προτεραιότητές μας. Θα αντιταχθούν νέα νοήματα; από ποιούς και με ποιο τρόπο;

Φιλικά

Μανώλης Γκερεδάκης


Ανώνυμος είπε...

Θα σώζαμε τις δύο τράπεζες εάν περνούσαμε το πρώτο σχέδιο κουρέματος των καταθέσεων, το οποίο απορρίφθηκε από τη Βουλή;
- Η Λαϊκή δεν σωζόταν με τίποτε, δυστυχώς. Κι αυτό έπρεπε να γίνει από πριν αλλά το άφησαν να το βρούμε εμείς. - See more at: http://www.philenews.com/el-gr/eidiseis-politiki/39/139037/proedros-me-apeilisan-oti-tha-ekleinan-kai-tis-dyo-trapezes#sthash.Xg6xbjBQ.dpuf

paragrafos είπε...

Αγαπητέ Χαρίδημε,

Το κείμενό σου είναι ό,τι καλύτερο έχει γραφτεί για την κυπριακή κρίση.

Φρονώ, μάλιστα, ότι Θα πρέπει να διαβαστεί αντιστικτικά με το κακόμοιρο απολογητικό "χρονικό" που παρουσιάζει η Κεντρική Τράπεζα (στην προσπάθεια του Πανίκου να βγει λάδι, υπονοώντας ότι φταίνε άλλοι, δηλαδή... όλοι οι άλλοι).

Πέρα όμως απ΄ όλα αυτά, ας μου επιτραπεί να επισημάνω και ένα πολύ σοβαρό θεσμικό κενό: το γεγονός ότι ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου είναι εντελώς ανεξέλεγχτος (αφού βάσει του Συντάγματος πορεύεται κατά την κρίση του).

Από την άλλη, αυτό βολεύει τους εκάστοτε προέδρους και τους Υπουργούς Οκονομικών, ώστε να λένε, δεν φταίμε εμείς, αλλά εκείνος.

Αυτή η αλληλοκάλυψη της... κολοκυθιάς παρέχει ένα αποτελεσματικό νομικό άλλοθι για όλους τους εμπκελομένους, εξασφαλίλζοντάς τους, εσαεί, το ακαταδίωκτο και τη συνακολουθη ατιμωρησία.

Σου λέει, ο Πανίκος, αφού δόλος δεν υπάρχει, το μόνο που μένει είναι η "εγκληματική αμέλεια", η οποία ενδέχεται να τεκμηριωθεί εκ του αποτελέσματος. Εδώ ακριβώς στοχεύει στοχεύει η ανακοίνωση της Κεντρικής. Να ακυρώσει τυχόν τέτοια κατηγορία, και το καταφέρνει, εμπλέκοντας και τη Βουλή η οποία χάρισε 1,8 δις στο πτώμα της Λαϊκής.

Με άλλα, λόγια, για όλα φταίει η... Τρόικα...

Με εκτίμηση,
Κάπα

Gklavopoulos Evangelos είπε...

Κύριε Τσούκα συμφωνώ απόλυτα μαζίσας. Η ανάλυση σας είναι βαθιά ,σφαιρική και ολοκληρωμένη. Ως προς τα διδάγματα διαφωνώ μόνο για τον όρο πατρίδα: για ποιά πατρίδα μιλάμε; για την ακρωτηριασμένη Κύπρο, που τώρα ελέω κατάρευσης οι "φίλοι" και "φίλοι" μας επαναφέρουν τη λύση σχεδίου Ανάν, που είμαι βέβαιος ότι ο Αναστασιάδης θα την προωθήσει. ή μιλάμε για την Ελλάδα, τον Ελληνισμό και ότι άλλο Ελληνικό (δεν εννοώ το αεροδρόμιο!!): που όλα πουλιούνται για το χρέος και όλα αγοράζονται πάλι για το χρέος. Θα σας πρότειν α, αν και είμαι σίγουρος ότι το κάνατε, να διαβάσετε το άρθρο του Χρήσοτυ Γιανναρά στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής (31/3/32013) και το γωνστό άρθρο του Αλκίνοου Ιωαννίδη στο δικό του blog.

Gklavopoulos Evangelos είπε...

Κύριε Τσούκα συμφωνώ απόλυτα μαζίσας. Η ανάλυση σας είναι βαθιά ,σφαιρική και ολοκληρωμένη. Ως προς τα διδάγματα διαφωνώ μόνο για τον όρο πατρίδα: για ποιά πατρίδα μιλάμε; για την ακρωτηριασμένη Κύπρο, που τώρα ελέω κατάρευσης οι "φίλοι" και "φίλοι" μας επαναφέρουν τη λύση σχεδίου Ανάν, που είμαι βέβαιος ότι ο Αναστασιάδης θα την προωθήσει. ή μιλάμε για την Ελλάδα, τον Ελληνισμό και ότι άλλο Ελληνικό (δεν εννοώ το αεροδρόμιο!!): που όλα πουλιούνται για το χρέος και όλα αγοράζονται πάλι για το χρέος. Θα σας πρότειν α, αν και είμαι σίγουρος ότι το κάνατε, να διαβάσετε το άρθρο του Χρήσοτυ Γιανναρά στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της Κυριακής (31/3/32013) και το γωνστό άρθρο του Αλκίνοου Ιωαννίδη στο δικό του blog.

Petronius είπε...

Όπως και να το δει κανείς η θέση της Κύπρου και της Ελλάδας διολισθαίνει με βεβαιότητα προς το χειρότερο μέρα με τη μέρα. Η μη αναστρέψιμη με ίδια μέσα προτεκτορατοποίηση ή δορυφοριοποίηση πλησιάζει απειλητικά όλο και πιο πολύ κοντά μας.

Η μόνη λύση για Ελλάδα και Κύπρο είναι να αρχίσουν πλέον να φαίνονται και να ενεργούν ως "παράλογοι παίκτες" (irrational players), όσο ακόμα η πιθανή χρεωκοπία μας ή η γεωπολιτική αστάθεια που μπορεί να προκαλέσουμε θα είχε κάποιο διεθνή αντίκτυπο.

Σε λίγο θα είμαστε παντελώς ασήμαντοι γεωπολιτικά, ό,τι και να κάνουμε. Και αυτό θα είναι το τέλος μας, η οριστική εθνική μας χρεωκοπία. Απείρως χειρότερη από την οικονομική την οποία βιώνουμε σήμερα.

Οδηγούμαστε εθνικώς σε πρό του 1830 καταστάσεις.

Μόνη λύση πια ο "παραλογισμός"!
Ο υπερήφανος "λογικός παραλογισμός" του Κολοκοτρώνη, του Καραϊσκάκη, του Μακρυγιάννη...

Οι politically correct εποχές και η επικράτηση της "λογικής" μας οδηγεί μαθηματικά ως κράτος στον αφανισμό.

"Λογικό μπουρλότο" λοιπόν στο διεθνές τραπεζιτικό σκυλολόι που άρχισε το πετσόκομμα της δυτικής μεσαίας τάξης από τον Ελληνισμό.

Ζήτω με τρέλλα η "τρέλλα"!
Η μόνη λύση στο πρόβλημα μας...

ΝF είπε...

Εγω αντιθετως βρισκω την αναλυση εξαιρετικα ρηχη.

Το κυπριακο τραπεζικο συστημα ηταν μια τεραστια πυραμιδα, ολοι το ηξεραν. Ηταν γνωστη επισης η κακοδιαχειριση της κυβερνησης Χριστοφια. Η ριζα του προβληματος ομως ειναι αλλου, και ειναι η ιδια σε ολες τις χωρες του Νοτου. Το τεραστιο ελλειμμα του ισοζυγιου τρεχουσών συναλλαγων, που γιγαντωθηκε μετα την εισοδο στο ευρω.Η Κυπρος εχει το σκληροτερο νομισμα του κοσμου, και αυτο σκοτωνει την πραγματικη οικονομια, ενω της στερει το φαρμακο των νομισματικων χειρισμων.

Το αρθρο λεει οτι η λυση ειναι κακη αλλα δεν υπηρχε αλλη επιλογη. Υπηρχε και παραϋπηρχε.

Η Κυπρος επρεπε φυσικα να κανει αυτο που τη συμβουλευσε ο μεγαλος Πωλ Κρουγκμαν.(βραβειο Νομπελ Οικονομιας 2008). Να χρεωκοπησει ΤΩΡΑ, με το ευνοϊκο νομικο καθεστως των ομολογων της , να βγει απο το ευρω και να υποτιμησει το νομισμα της. Θα υπηρχε πολυ μεγαλος πονος στην αρχη, αλλα η ανακαμψη θα ερχοταν γρηγορα, χαρη στον τουρισμο και την πολυ καλη δημοσια διοικηση. Εχει πλεον αποδειχτει περιτρανα οτι αυτο επρεπε να κανει και η Ελλαδα το 2010.

Διαβασα το προσχεδιο του κυπριακου μνημονιου. Οπως αναμενοταν δεσμευει εμμεσως τα μελλοντικα εσοδα του αεριου για την εξυπηρετηση του χρεους. Το κυριοτερο ομως ειναι οτι λεει απιστευτα ψεμματα, οπως και αυτο της Ελλαδας, και βασιζεται σε εξωπραγματικες προβλεψεις και εξωφρενικες παραδοχες: Προβλεπει οτι η Κυπρος πρεπει να εχει συνεχες και διατηρησιμο πρωτογενες πλεονασμα 4 % του ΑΕΠ μετα απο το 2017. Υπαρχει ενα μικρο προβλημα : ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΤΙΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΚΑΝΕΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΔΕΝ ΚΑΤΑΦΕΡΕ ΠΟΤΕ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙ ΤΕΤΟΙΟ ΘΗΡΙΩΔΕΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΠΛΕΟΝΑΣΑΜΑ ΓΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ.
Αυτοι που λενε «δεν υπηρχε αλλη λυση» πρεπει να μας αποδειξουν πώς η Κυπρος θα γινει παγκοσμια πρωταθλητρια των πρωτογενων πλεονασματων το 2017.

Φυσικα οταν ελθει η αποτυχια, οι Ευρωπαιοι θα λενε : «Δεν φταιει το Μνημονιο, η Κυπρος δεν το εφαρμοσε» ή «Η υφεση ηταν υψηλοτερη του αναμενομενου, τι να κανουμε, δεν μπορεις να τα προβλεψεις αυτα».

Σε λιγο οι Κυπριοι θα ανακαλυψουν οτι τα χρεη τους δεν μπορουν να εξυπηρετηθουν οτι και να κανουν. Θα ανακαλυψουν ομως επισης οτι αλλιως ειναι να χρωστας σε ιδιωτες και αλλιως ειναι να χρωστας στο ΔΝΤ και στις μεγαλες ευρωπαϊκες χωρες.

Προφανης στοχος η αρπαγη των Κυπριακων υδρογονανθρακων.Η Κυπρος θα γινει και αυτη ευρωπαϊκη αποικια.

Petronius είπε...

@NF
"...Να χρεωκοπησει ΤΩΡΑ...", "...Εχει πλεον αποδειχτει περιτρανα οτι αυτο επρεπε να κανει και η Ελλαδα το 2010..."

Δυστυχώς έχεις απόλυτο δίκιο.

Μάλιστα η "λύση" αυτή πηγάζει και από την ιδιοσυγκρασία του Έλληνα. Μεγαλουργεί μόνον όταν βρίσκεται υπό πίεση. Και φυσικά πίεση δεν είναι το "μνημόνιο", πίεση θα ήταν το πραγματικό τέλμα στο οποίο θα μπαίναμε με την άμεση χρεωκοπία. Με τα μνημόνια το μόνον που επιτευχθει ήταν μια παράταση ζωής στο άθλιο πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο της μεταπολίτευσης το οποίο και ευθύνεται για την κρίση. Τώρα η χρεωκοπία που θα έρθει τελικά θα έχει δέκα φορές χειρότερα αποτελέσματα από ότι εαν γινόταν το 2010. Και για τη χωρα και για το σημερινό "κατεστημένο" της, το οποίο το 2010 θα είχε τη δυνατότητα να την κοπανίσει για το εξωτερικό με μεγάλο μέρος των κερδών του αλώβητο. Στην επερχόμενη μεγάλη χρεωκοπία όμως που έρχεται, τα "ελικόπτερα" θα έχουν πολύ λίγες θέσεις...

Ανώνυμος είπε...

NF και Petronius,

Αν κατάλαβα καλά, ζητάτε, αυτοί που τιναξαν στον αερα τις ζωες μας σε Ελλάδα και Κύπρο με την υστερόβουλη βοήθεια ημών των πολλών, ξαφνικά να ξυπνήσουν ταυτόχρονα ηγέτες και τεχνοκράτες ολκής και να κάνουν επιδέξιες χρεοκοπίες, στρατηγικές κρημνοβασίες, διεθνείς εκβιασμούς, περίπλοκα πολυεπίπεδα σχέδια και άλλα δύσκολα ακόμη και να τα σκέφτεσαι.

Ατυχώς, οι άσχετοι, οι κομπλεξικοί, οι ανίκανοι, οι μικρονοϊκοί που φροντίζαμε να διορίζουμε κυβερνήτες μας, αυτοί οι άχρηστοι που θα δυσκολεύονταν ακόμη και την τσουτσού τους να τινάξουν μετά το κατούρημα, δεν θα μπορούσαν σε καμιά περίπτωση να είναι ικανοί για τέτοια. Αυτοί ήταν για να σβήνουν δάνεια, για να αφήνουν τα εκρηκτικά στον ήλιο μέχρι να σκάσουν, για να διογκώνουν το δημόσιο, για να μοιράζουν λεφτά. Το μόνο στοίχημα που κερδίσαμε ήταν ότι μπορούσαμε να τα τρώμε πιο γρήγορα απ' ό,τι τα βγάζαμε...

Ήμασταν ανέκαθεν πολύ μικροί και τερατωδώς παρορμητικοί σε σχέση με τη σημασία μας. Η παγκοσμίωση μας κατέστησε έτι ασημαντότερους, ενώ η ύπαρξη πλούτου στα οικόπεδά μας ουσιαστικά υποχρεώνει τους ισχυρούς να μας ισοπεδώσουν, αν τυχόν το είχαν αμελήσει μέχρι τώρα.

Εμείς θα μπορούσαμε να μη τους είχαμε βοηθήσει να το κάνουν, αλλά μας είχαν απορροφήσει τα ψώνια με τα δανεικά που (σοφά και μέχρις απόλυτης εξαρτήσεώς μας από αυτά) είχαν φροντίσει να μας δίνουν.

Φοβάμαι πώς από τα ζόρια που έρχονται δεν έχουμε δει ακόμη τίποτε. Μονη μου ελπιδα ειναι να παρει ο Τσιπρας εκεινο το ρημαδι το λοουερ για να μας εκπροσωπει με φορα στα διεθνη φορα...

Petronius είπε...

"Μονη μου ελπιδα ειναι να παρει ο Τσιπρας εκεινο το ρημαδι το λοουερ για να μας εκπροσωπει με φορα στα διεθνη φορα"

Προφανώς πλάκα με κάνεις...

Το ότι, νέος άνθρωπος, δεν έχει ούτε καν "λόουερ" δεν σε βάζει σε σκέψεις για την ποιότητα του "βάθους" της πολιτικής που θα ακολουθήσει;

Το μόνο που έχει στο βιογραφικό του ο Αλέξης είναι τις καταλήψεις της εφηβίας του. Κι αυτές τις έκανε με το "αδελφό" ιδεολογικά ΠΑΣΟΚ στα πράγματα της εποχής. Δηλαδή χωρίς κανένα ουσιαστικά ρίσκο. Δηλαδή "επαναστάτης" του γλυκού ύδατος.

Το νεοΠΑΣΟΚ του Τσίπρα το μόνο που θα κάνει θα είναι το τελειωτικό χτύπημα στη χώρα.

Λεφτά δεν έχει να κάνει κοινωνική πολιτική. Το μόνο που θα κάνει θα είναι να μοιράσει ότι ψιλό θα έχει απομείνει στα ταμεία (είτε σε ευρώ, είτε σε ...νέες δραχμές) σε κάποιο ποσοστό κομματικών, θα βγάλει εκτός νόμου την ακροδεξιά (με ό,τι συνέπειες θα έχει αυτό) και θα νομιμοποιήσει κάμποσες εκατοντάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες.

Θα προσπαθήσει εν ολίγοις να εγκαθιδρύσει κάποιου είδους βελούδινη, δημοκρατικοφανή, αριστερή "χούντα", ένα υβρίδιο μεταξύ τσαβικής και καστρικής ψευτοδημοκρατίας.

Αυτό μόνο θα μπορέσει να κάνει.
Αυτό μόνον του "κόβει" να κάνει.
Αυτό θα κάνει και μετά θα πέσει.
Γιατί απλούστατα ο Έλληνας δεν είναι Κουβανός...

Μετά θα ακολουθήσει η ακροδεξιά, "ad victor spolia", "χειμερινές-θερινές ισημερίες", "αρχαίο πνεύμα αθάνατο", "Περικλής Γιαννόπουλος", τα συναφή, και ο Θεός να μας φυλάει.

Γι'αυτό σου λέω καλύτερα να είχαμε χρεωκοπήσει το 2010. Κάποια καλύτερη πολιτική ζύμωση θα είχε φέρει τότε η άμεση χρεωκοπία. Η διολισθαίνουσα-ήπιας προσαρμογής χρεωκοπία που ζούμε σήμερα τη μόνη πολιτική ζύμωση που έφερε ήταν την ακροαριστερά του Τσίπρα και την ακροδεξιά του Μιχαλολιάκου.

Λούσου τες τώρα, ή enjoy που λένε στα εστιατόρια του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης που έτρωγε προσφάτως ο Αλέξης και μελλοντικώς ο Νίκος...

Ανώνυμος είπε...

@ Petronius:

Χιούμορ πάντως δεν έχεις. Not even close.

Petronius είπε...

@Anonymous
Πρωθυπουργός ο Τσίπρας στην χρεωκοπημένη Ελλάδα που ανατέλλει; Και μετά καπακιά Μιχαλολιάκος;

Και το λες εσύ χιούμορ; Αυτό δεν είναι χιούμορ, αυτό είναι ο εφιάλτης στο δρόμο με τις λεύκες.

Μάλλον είσαι Έλληνας του εξωτερικού και δεν καταλαβαίνεις τι θα τραβήξουμε εμείς οι αυτόχθονες ιθαγενείς...

TassosAnastassopoulos είπε...

Σιγά - σιγά, έρχεσθε αντιμέτωπος με τον σκληρό πυρήνα των ιδεοληψιών σας, αγαπητέ κ. Χαρίδημε.

Θα είναι μια πορεία δύσκολη. Αλλά είναι μια πορεία, που θα έχει καρπούς, εάν και όταν ολοκληρωθεί.

Φυσικά, η ολοκλήρωσή της δεν θα επέλθει ούτε αυτόματα, ούτε μοιραία. Μπορεί να μην γίνει ποτέ.

Όμως, έτσι κι' αλλιώς, οι απόλυτες βεβαιότητες (τις οποίες, πάντοτε απεχθανόταν ο διδάσκαλος Karl Popper) και οι βάσεις των προσωπικών πεποιθήσεων, που αυτές δημιούργησαν, έχουν τεθεί, υπό αμφισβήτηση.

Κάτι είναι κι' αυτό...