Θεσμοί και Μαυρογιαλούροι: Με τέτοιους πολιτικούς η Ελλάδα είναι καταδικασμένη

Το έγραψε επιγραμματικά ο σοφός αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος. Το παραφράζω ελαφρώς για την περίσταση : «Μη σπαταλάς άλλο χρόνο να κουβεντιάζεις το πως πρέπει να είναι ένας καλός ηγέτης. Γίνε ένας» . Με άλλα λόγια, μη λες τι πρέπει να γίνει, κάντο. Μην επισημαίνεις, πράξε.

Είπε τις προάλλες ο υπουργός Οικονομικών κ. Χαρδούβελης. «Η ευρωζώνη μας έχει στηρίξει αλλά είναι σταθερή στη θέση ότι κι εμείς πρέπει να είμαστε συνεπείς στις υποσχέσεις μας. […] Δική μας δουλειά είναι πως θα φτιάξουμε θεσμούς. Το οφείλουμε στα παιδιά μας» . Σωστά λόγια. Αλλά μόνο λόγια….

Το προνόμιο όποιου ασκεί έλλογη εξουσία είναι ότι τα λόγια του δεν είναι όπως αυτά των άλλων ανθρώπων – έχουν αυξημένη ισχύ, παράγουν αποτελέσματα. Αν, λοιπόν, δική μας δουλειά είναι να φτιάξουμε θεσμούς, γιατί δεν τους φτιάχνουμε; Γιατί μιλάνε οι πολιτικοί μας για το τι πρέπει να κάνουμε, αλλά δεν το κάνουν; Ακόμη χειρότερα: γιατί ενίοτε επισημαίνουν τα σωστά, αλλά πράττουν τα εσφαλμένα;

Υπερβάλλω; Έχω πολλά παραδείγματα, θα αρκεστώ σε ένα. Πρόσφατο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ για την εισφορά γης και τις απαλλοτριώσεις (*), συνιστά, σύμφωνα με τον κ. Καραβέλλα, γενικό διευθυντή της WWF Ελλάς, «ένα αδιανόητα ρουσφετολογικό μνημείο κακονομίας και καταβαράθρωσης κάθε έννοιας δικαίου» . Νομιμοποιεί περιβαλλοντικές παρανομίες και επιβραβεύει καταπατήσεις γης. «Φυτεμένες ελιές σε καμένη δασική γη θα αποκτήσουν βούλα νομιμότητας» (ο.π.). Αναδασωτέες εκτάσεις θα αποχαρακτηρίζονται αν, εντός πέντε ετών, αποδεικνύεται ότι είναι «ανέφικτη» η αναδάσωσή τους!

Πριν από λίγες μέρες οι βο(υ)λευτές κκ. Θ. Μπούρας, Γ. Βλάχος και Β. Οικονόμου κατέθεσαν τροπολογία στη Βουλή να ανασταλεί η ισχύς επιβληθέντων προστίμων, καθώς και η εκτέλεση κατεδαφίσεων αυθαιρέτων, μέχρις ότου ολοκληρωθούν οι δασικοί χάρτες. Σημειώστε ότι οι τελευταίοι συντάσσονται με ρυθμό χελώνας (μόνο το 1% έχει κυρωθεί), ενώ με το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΚΑ θα μπορούν να αλλάζουν, απεικονίζοντας όχι τα αρχικά δάση αλλά την πραγματικότητα που δημιούργησαν οι καταπατητές!

Προσέξτε την εμετικά υποκριτική ρητορική των βλαχοπολιτικών: η τροπολογία τους «έχει ως σκοπό» , λένε, «τη δημιουργία ασφάλειας δικαίου για τους διοικούμενους και τη διατήρηση της αρχής της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των διοικουμένων προς την Διοίκηση» . Δεν φτάνει που επιβραβεύουν την παρανομία, μας δουλεύουν κι από πάνω! Η υποκρισία (το δούλεμα) είναι απαραίτητο στοιχείο συγκάλυψης της ποταπότητας: η υψηλόφρων ρητορική επενδύει λεκτικά τη χυδαία πράξη για να της προσδώσει ηθική νομιμοποίηση.

Πρέπει να ομολογήσω ότι ο κ. Θανάσης Μπούρας, ως βο(υ)λευτής (και μάλιστα γραμματέας της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ) και πρώην νομάρχης στο Υπόλοιπο Αττικής (αυτής της τεράστιας αυθαιρετούπολης) γνωρίζει το θέμα άριστα. Σε εκπομπή του κ. Ευαγγελάτου στον «Αντένα», πριν από λίγα χρόνια, είχε αποκαλυφθεί, με οπτικά-ηχητικά ντοκουμέντα, η υπόσχεση του βο(υ)λευτή σε δημοσιογράφο που υποδυόταν έναν αυθαίρετο οικιστή ότι θα προσπαθήσει να αποχαρακτηριστεί η καμένη (στην πυρκαγιά του 2005) δασική έκταση στην Αγία Κυριακή των Σπάτων. Πρέπει να το αναγνωρίσουμε: οι άνθρωποι τουλάχιστον είναι συνεπείς: κάνουν ότι έκαναν πάντοτε! Πάνω από εκατό τροπολογίες κατατέθηκαν (και οι περισσότερες ψηφίστηκαν) στη Βουλή, από τη στιγμή που οι πολιτικάντηδες οσμίστηκαν πρόωρες εκλογές. Έχουν εκκρεμότητες να τακτοποιήσουν…

Πώς δημιουργούνται οι (έλλογοι) θεσμοί; Οι θεσμοί αναπτύσσονται σε έναν βιότοπο αξιών. Οι αξίες εμπεδώνονται με ελέγχους, κυρώσεις, κίνητρα, και υποδειγματικές συμπεριφορές των ιθυνόντων. Η εμπέδωση των αξιών παράγει επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, οι οποίες καθίστανται ρουτινώδεις και θεωρούνται αυτονόητες. Ο θεσμός είναι η επικράτεια του αυτονόητου: ο νόμος εφαρμόζεται, ο βουλευτής μεριμνά για το δημόσιο συμφέρον, οι πολίτες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου, οι παρανομούντες διώκονται, κοκ. Σημαντικό: η δημιουργία έλλογων θεσμών απαιτεί οι ιθύνοντες να πράττουν τα δέοντα (η σχέση κυβερνώντων-κυβερνωμένων είναι ασύμμετρη), αφού έτσι τίθενται σε κίνηση οι μηχανισμοί εμπέδωσης των αξιών. Δεν θα περίμενα ο συλλογισμός αυτός να γίνει κατανοητός από τους εγχώριους πολιτικάντηδες κι αυτό είναι το δραματικό έλλειμμα πολιτικής ηγεσίας της χώρας.

Όσο εμείς είμαστε ανίκανοι να «φτιάξουμε θεσμούς» , θα είμαστε το πλησιέστερο ενός «αποτυχημένου κράτους» στην Ευρώπη και τους θεσμούς θα μας τους επιβάλουν οι ισχυροί ξένοι, όπως συμβαίνει τώρα επιλεκτικά και εξευτελιστικά. Το 1893 ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έγραφε: «[…] Θα έλεγέ τις ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες διά ν’ αποδειχθή ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν. […]». Η Ελλάδα του 21ου αιώνα είναι ακόμα καθηλωμένη στους εθισμούς του 19ου. Ως πότε;

(*) Μετά την πληθώρα αντιδράσεων, επίμαχες διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν στην αναδάσωση αποσύρθηκαν για να επανέλθουν – μην αμφιβάλλετε …- εν ευθέτω χρόνω.