Δευτέρα 7 Ιουλίου 2008

Πιάσαμε πάτο


Η χώρα μας βρίσκεται σε τέλμα. Σε όποιον τομέα του δημόσιου βίου κι αν κοιτάξει κανείς δύσκολα θα δει εξελίξεις που να του δίνουν ελπίδες. Τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα που συγκλονίζουν το δημόσιο βίο δείχνουν ότι κάτι πολύ σάπιο υπάρχει στην Τρίτη Ελληνική Δημοκρατία. Τριάντα τέσσερα χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση η χώρα δίνει συχνά την εντύπωση ότι τα προβλήματά της δεν είναι τα συνήθη προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ανεπτυγμένοι εταίροι μας στην ΕΕ, αλλά τα προβλήματα μιας πρώην κομμουνιστικής ή τριτοκοσμικής χώρας, η οποία πασχίζει να βρει τον πολιτικό και οικονομικό βηματισμό της.

Εμβληματικό γνώρισμα της κρίσης που περνάμε είναι ότι, ακόμη και σήμερα, το μέγα ζητούμενο στο δημόσιο βίο είναι η χρηστή διοίκηση, η εντιμότητα, η διαφάνεια. Καμία σχεδόν ανεπτυγμένη χώρα της ΕΕ δεν συζητά θέματα που για μας είναι, δυστυχώς, καυτά προβλήματα: η πελατειακή χρησιμοποίηση του κράτους από τους πολιτικούς, η κομματικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, η εκτεταμένη διαφθορά, η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, η παράλυση κρίσιμων δημόσιων θεσμών, η γενικευμένη ανομία.

Ο πήχης έχει πέσει τόσο χαμηλά που αντί ο χαρακτηρισμός «έντιμος» να είναι αυτονόητος για όσους ασχολούνται με τα κοινά, σε μας αποτελεί τίτλο τιμής, τον οποίο όλο και πιο σπάνια αποδίδουμε. Το πολιτικό σύστημα όχι μόνο αδυνατεί να αντιμετωπίσει την κρίση, αλλά είναι δομικό μέρος της. Τα δύο κόμματα εξουσίας ενδιαφέρονται μόνο για την κατάληψη της εξουσίας, σε έναν άνευ αρχών αγώνα μεταξύ τους για το ποιο θα αποκτήσει τακτικό πλεονέκτημα έναντι του άλλου. Στον αγώνα για την εξουσία χρησιμοποιούν όλα τα διαθέσιμα μέσα, ακόμα κι όταν αυτά δοκιμάζουν τους θεσμούς, υπονομεύουν συλλογικές αξίες και παραβαίνουν το νόμο. Η πολιτική μας ζωή δεν έχει σημείο αναφοράς τα ζωτικά προβλήματα της κοινωνίας αλλά το επικοινωνιακό παιχνίδι μέσω του οποίου επιδιώκεται η χειραγώγηση της κοινής γνώμης και η απόκτηση της εξουσίας.

Το πολιτικό σύστημα μετεξελίχθηκε σε ένα αυτιστικό σύστημα, του οποίου η κύρια μέριμνα είναι η αναπαραγωγή του. Εμβληματικό στοιχείο του πολιτικού αυτισμού είναι η οικογενειοκρατία και η παρεοκρατία. Σε ποια άλλη χώρα της προηγμένης Ευρώπης οι επικεφαλής των δύο κομμάτων εξουσίας είναι γόνοι πολιτικών δυναστειών; Σε ποια άλλη χώρα κυριαρχεί το «κολλητιλίκι» στη δημόσια ζωή, η ιδιοκτησιακή αντίληψη για τους δημόσιους θεσμούς, η φυλαρχική αντίληψη της πολιτικής;

Η χρεοκοπία της πολιτικής είναι ίσως η χειρότερη συμφορά που μας έχει βρει σε καιρό ειρήνης. Και σε άλλες προηγμένες χώρες η πολιτική έχει απαξιωθεί, αλλά τουλάχιστον εκεί υπάρχει μια σχετικά ανεξάρτητη και αποτελεσματική κρατική γραφειοκρατία, καθώς και μια ανεπτυγμένη κοινωνία πολιτών, οι οποίες λειτουργούν ως αντίβαρο στην εξουσία των πολιτικών. Υπάρχει επίσης μια αναπτυγμένη οικονομική βάση η οποία συνήθως απορροφά τους πολιτικούς κραδασμούς. Μπορεί οι πολίτες να είναι κυνικοί απέναντι στους πολιτικούς, αλλά δεν έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στη δύναμη της πολιτικής να αλλάξει τα πράγματα. Για κάθε Μπους υπάρχει ένας Ομπαμα, για κάθε Αθνάρ ένας Θαπατέρο. Η ελπίδα δεν έχει χαθεί.

Εμείς, αντιθέτως, δεν ελπίζουμε. Βιώνουμε ένα αίσθημα αδιεξόδου. Νοιώθουμε εγκλωβισμένοι σε ένα φαύλο κύκλο ο οποίος μας περιλαμβάνει. Έχουμε αυτό το συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα επειδή ιστορικά έχουμε διαμορφώσει αυτή τη συγκεκριμένη συμπεριφορά. Οι πολιτικοί είναι κατ’ εικόνα και ομοίωσή μας. Για κάθε πολιτικό που λαδώνεται υπάρχει ένας εφοριακός που τα παίρνει, ένας βιομήχανος που δωροδοκεί, ένας γιατρός που ζητά φακελάκι, ένας πολίτης που χτίζει παράνομα ή καταπατά δημόσια γη. Η δημοκρατία είναι ένα «τραγικό» πολίτευμα παρατηρεί ο Κορνήλιος Καστοριάδης επειδή αυτο-αναφέρεται: εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τις επιλογές μας και τις συνέπειές τους· δεν μπορούμε να μεμφθούμε κάποιον τρίτο.

Από τα αδιέξοδα βγαίνουμε όταν κάποιοι εμπνευσμένοι ηγέτες, με πάθος και όραμα, καταφέρνουν να εκλεγούν στα ανώτερα πολιτικά αξιώματα και δείξουν ότι υπάρχει κι άλλος δρόμος. Για τον Μαξ Βέμπερ, το «πάθος», από κοινού με την «κρίση» και την «υπευθυνότητα», είναι τα χαρακτηριστικά του πολιτικού ηγέτη. Το πάθος για ένα ευρύτερο όραμα κινητοποιεί και συσπειρώνει. Κυρίως όμως καθιστά τον ηγέτη ριψοκίνδυνο – παίρνει ρίσκα, δεν ακολουθεί την πεπατημένη· δεν σταδιοδρομεί απλώς, υπηρετεί αξίες· δεν διαχειρίζεται μόνο, διαμορφώνει. Αν υπάρχουν τέτοιοι ηγέτες σήμερα, είτε δεν είναι ορατοί, είτε είναι περιθωριοποιημένοι, είτε είναι εκτός πολιτικής. Οι περισσότεροι πολιτικοί ηγέτες μας δεν πιστεύουν πραγματικά σε τίποτα, απλώς διαχειρίζονται τις ναρκισσιστικές φιλοδοξίες τους. Το δράμα είναι ότι η χώρα δεν μπορεί να γεννήσει έναν Ομπάμα επειδή έχει πάψει να ελπίζει - απλώς πασχίζει να επιβιώνει.

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

We should have a great day today.

Καππαδόκης είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Καππαδόκης είπε...

ΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Για να ξεχάσουμε για λίγο τη σημερινή ζοφερή εικόνα της καθημερινότητας μας ας κάνουμε ένα τεστ παρατηρητικότητας, γνώσης και μνήμης και ας προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε ποιο από τα δύο κόμματα εξουσίας, ΝΔ η ΠΑΣΟΚ, μπορούμε να αναγνωρίσουμε αν μελετήσουμε προσεκτικά τα παρακάτω χαρακτηριστικά του:
• Έχει για αρχηγό του πρόσωπο που το όνομα του είναι συνώνυμο με πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας και κατάκτησε την αρχηγία του κόμματος του κατά κύριο λόγο λόγω της συγγενείας του με αυτόν.
• Ο αρχηγός του, για να ενδυναμώσει την προσωπική του εξουσία, διέγραψε κορυφαία στελέχη του νομίζοντας πως έτσι δεν θα εναντιωθεί κανείς άλλος στο μέλλον στις απόψεις του.
• Κύριος άξονας της προεκλογικής του εκστρατείας όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση είναι η μάχη κατά της ακρίβειας και της καθημερινότητας.
• Ο αρχηγός του, όταν βρίσκεται στην αντιπολίτευση, παίζει τον ρόλο του αρχιερέα της κάθαρσης κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι προσπαθεί να κουκουλώσει τα σκάνδαλα και τις ανομίες.
• Όταν είναι στην κυβέρνηση παραπέμπει όλα τα σκάνδαλα στη δικαιοσύνη και εκείνη με τη σειρά της στο χρονοντούλαπο της ιστορίας με αποτέλεσμα κανένα από τα μέλη του να μην έχει ποτέ καταδικαστεί για κυβερνητικές ανομίες.
• Όταν είναι στην κυβέρνηση, περνά άσχετες τροπολογίες σε άσχετα νομοσχέδια, συνήθως αργά τη νύκτα, για να μην καταλαβαίνει το άλλο κόμμα περί τίνος πρόκειται. Όταν η Αντιπολίτευση ξυπνά…η τροπολογία είχε ήδη ψηφιστεί.
• Όταν είναι στη κυβέρνηση, χρησιμοποιεί πολλές φορές τη διαδικασία του κατεπείγοντος στα νομοσχέδια ούτως ώστε η Αντιπολίτευση να μην έχει χρόνο ούτε να τα μελετήσει αλλά και ούτε να μπορέσει να αναπτύξει τα απόψεις της.
• Γενική είναι η εντύπωση της κοινωνίας ότι στα ταμεία του κόμματος του εισέρρευσαν μαύρα χρήματα από την Siemens για προώθηση των επιχειρηματικών της σχεδίων στην Ελλάδα.
• Παραμονές εκλογών, όταν είναι στη εξουσία, κάνει χιλιάδες διορισμούς για να αλιεύσει ψήφους.
• Διορίζει προέδρους και διοικητές νοσοκομείων, οργανισμών δημοσίου, κρατικά ελεγχομένων τραπεζών και εταιρειών με κρατική συμμετοχή και έλεγχο, αποτυχημένους να εκλεγούν πολιτευτές και κομματικά εξαρτημένους μισθοφόρους.
• Όταν αναλαμβάνει την εξουσία παραλαμβάνει από το άλλο κόμμα καμμένη γη με αποτέλεσμα να μας βάζει σε μια λιτότητα δίχως τέλος.

Οποιος μπορεί μελετώντας τα παραπάνω να αναγνωρίσει κάποιο από τα δύο κόμματα κερδίζει ένα μπλε η πράσινο πλαστικό σημαιάκι για να το χρησιμοποιήσει όταν έρθει η ώρα.
Όποιος όμως έχει γερή μνήμη και παρατηρεί τον κόσμο γύρο του όχι μέσα από χρωματιστά γυαλιά αναγνωρίζει πολύ εύκολα το «Διαχρονικό Θέατρο» του παραλόγου που παρακολουθούμε κάθε μέρα στον τόπο μας. Και η παγκόσμια πρωτοτυπία που παρουσιάζει η περίπτωση μας είναι ότι στο θέατρο αυτό δεν παίζουν μόνον οι ηθοποιοί στη σκηνή. Κυρίαρχη θέση στην παράσταση έχουν και οι θεατές, πληρώνοντας μάλιστα πανάκριβο εισιτήριο, που ουρλιάζουν φανατισμένα και συμπλέκονται μεταξύ τους κουνώντας πολύχρωμες πλαστικές σημαίες γιατί νομίζουν πως αυτό απαιτεί ο ρόλος τους. Και τον παίζουν τέλεια. Για αυτό, κάθε φορά που πέφτει η αυλαία, τα χειροκροτήματα ακούγονται πάνω από τη σκηνή και όχι κάτω από την πλατεία…
Έτσι λοιπόν η μόνη ελπίδα για αυτό τον τόπο είναι η μαζική αποχώρηση των θεατών εκείνων που δεν αντέχουν ούτε το ίδιο έργο να βλέπουν ούτε στο ίδιο έργο να παίζουν συνεχώς.

Το παραπάνω κείμενο, με μόνο κάποιες αλλαγές στα παραπάνω χαρακτηριστικά ώστε να προσαρμοστεί στη σημερινή πραγματικότητα, δημοσιεύτηκε στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 21ης Σεπτεμβρίου του 1993 στη στήλη «Γράμματα αναγνωστών» υπογεγραμμένο από τον σημερινό συντάκτη. Πέρασαν σχεδόν 15 χρόνια από τότε και το κείμενο δυστυχώς εξακολουθεί να είναι το ίδιο επίκαιρο.
Η μόνη παρήγορη παρατήρηση που μπορεί να κάνει κάποιος είναι πως σήμερα, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, άρχισε να παρατηρείται μια σταδιακή αποχώρηση ορισμένων θεατών.
Αν θα είναι και μαζική ας το ελπίζουμε και ας περιμένουμε να το δούμε.

Αρκεί βέβαια και κάποιοι καινούργιοι θιασάρχες να φανούνε...

www.liberalgreek.blogspot.com

Παρρησία είπε...

Οι 300 της Βουλής, όντες κάποιοι από αυτούς υπουργοί, συγχωνεύουν τις 3 εξουσίες σε μία: νομοθετούν, κυβερνούν (εκτελούν τους νόμους) και όταν τούς κράξουν για τις βρωμιές τους αυτοκρίνονται (βλέπε τον νόμο "περί ευθύνης υπουργών") αφού προηγουμένως έχουν ορίσει τους προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων που δικάζουν όλους τους υπόλοιπους κοινούς θνητούς.

Η κατάσταση αυτή είναι ο ορισμός της τυραννίας. Τα "checks and balances" μεταξύ των τριών εξουσιών δεν υπάρχουν στην Ελλάδα με αποτέλεσμα το πολίτευμα να είναι ολιγαρχικό: διοικούμαστε από μία προνομιακή επαγγελματική ομάδα (κομματικοί στρατιώτες) οι οποίοι φροντίζουν πρωτίστως τα συμφέροντα τους και βεβαίως τα συμφέροντα των επιχειρηματικών φίλων τους (cronies), των κρατικοδίαιτων νεοελλήνων επιχειρηματιών που στηρίζουν και στηρίζονται από το ελληνικό πολιτικό προσωπικό.

Παρρησία
http://parrisia.blogspot.com/

Ανώνυμος είπε...

"Εμβληματικό στοιχείο του πολιτικού αυτισμού είναι η οικογενειοκρατία και η παρεοκρατία". Μια φράση που από μόνη της τα λέει όλα. Μου είναι δύσκολο να σκεφτώ μια όψη της καθημερινότητας που να μην βρισκόμαστε αντιμέτωποι με φαινόμενα σήψης και διαφθοράς τα οποία τείνουν να υποκαταστήσουν τους θεσμούς της οργανωμένης πολιτείας. Και για την κρίση αυτοί είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι. Η σημερινή κατάσταση δεν αφήνει περιθώρια μεγάλης αισιοδοξίας. Το μόνο καλό είναι ότι αν όντως έχουμε πιάσει πάτο δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να αρχίσουμε κάποια στιγμή να ανεβαίνουμε.

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικό άρθρο. Κρατάω μια μικρή επιφύλαξη σχετικά με το αν η Ελλάδα χρειάζεται έναν "Ομπάμα" για να σωθεί. Βλέπετε, μετά το 1981 είμαι εξαιρετικά επιφυλακτικός με όσους επαγγέλλονται "Αλλαγή" χωρίς να λένε τι ακριβώς εννοούν....

Χ.Μ.

Βασιλική Σ. είπε...

"Από τα αδιέξοδα βγαίνουμε όταν κάποιοι εμπνευσμένοι ηγέτες..."
Αναρωτιέμαι μήπως πλέον το συγκεκριμένο πολίτευμα έδωσε ό,τι είχε να δώσει, μήπως πλέον δεν μπορεί να διασφαλίσει τις συνθήκες για την ανάδειξη εμπνευσμένων ηγετών...

S G είπε...

ΧΜ καλη παρατηρηση, την ειχα και γω την απορια μπας και ο Ομπαμα μας βγει ο αμερικανος Παπανδρεου

Γενικα δεν θα ελεγα οτι η Ελλαδα επιασε πατο, ισα ισα ειναι σε ιστορικο ρεκορ ευημεριας. Αλλα χανεται νομιζω αυτη η ελπιδα που ειχαμε μεχρι το 2004 περιπου, οτι καθε χρονο θα ειμαστε και καλυτερα, οτι η χωρα βελτιωνεται και αναμορφωνεται. Προχωραμε ακομα, αλλα πολυ αργα και αποσπασματικα, χωρις ενα ενιαιο οραμα να εμπνεει πολιτες και πολιτικους...

Ανώνυμος είπε...

Κύριε Τσούκα συγχαρητήρια. Μόνο που δεν έχουμε πιάσει πάτο, αλλά έχουμε πιάσει (από)πατο με όλο του το περιεχόμενο. ΚΑταλαβάνετια τι εννόω. Η Ελλάδα δυστυχώς έχει τελειώσει ως χώρα και την έχουμε τελειώσει όλοι μας, όλοι έχουμε την ευθύνη για αυτό. Γιατί? Για τον απλούστατο λόγο ότι επικρατεί ο ωχαδελφισμός και γιατί λείπει ο ηγέτη ςπου θα εμπνέσει , θα διαμορφώσει, θα κατευθύνει, θα εμνεύσει κ.λ.π. Η Ελλάδα είναι η χώρα των παραδοξηωτήτων π.χ. ξέρετε εσείς καμία άλλη χώρα - αν όχι στον κόσμο- τουλάχιστον στην ΕΕ που να έχει καθιερώσει π.χ. τη ΒΟυλή των Εφήβων? Πείτε μου μία χώρα στον κόσμο που δεν έχει κτηματολόγιο. ΑΛήθεια το βρέφος -αχ συγγνώμη- ενοούσα τον "κύριο" Λαλιώτη γνωρίζει ότι η Ελλάδα πλήρωσε 300 εκ ευρώ πρόστιμο στην ΕΕ για το (σοσιαλιστικού τύπου) όραμά του για το ΕΘνικό Κτηματολόγιο.΄Παρεπιπτόντως ο Λαλιώτης που είναι εξαφανισμένος? Έχει δουλέψει καθόλου στη ζωή του ή το έπαιξε και οτ παίζει αγωνιστής του 1973
Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι κύριε ΤΣούκα ¨οταν λοιπόν το κεφάλι (βλέπε 300 βουλευετές, βλέπε θεσμοί, βλέπε ότι θέλετε) τότε πως το 10.000.000 Ελλήνων (και αλλοδαπών) να σέβονται οτιδήποτε π.χ. τους νόμους και δόξα το Θεό από αυτο΄ςυ έχουμε μπόλικους αλλά που να τους εφαρμόσουμε.
Η Ελλάδα τελείωσε ή τελειώνει ώς χώρα δυστυχώς, για τον απλούστατο λόγο επειδή είμαστε τουλάχιστον κολόφάρα και κολόράτσα μαζί
ΒΑγγέλης Γκλαβό