Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Από το χείλος του γκρεμού στην πτώση στο γκρεμό


Τα πράγματα δυσκολεύουν. Ας χρησιμοποιήσουμε τη λογική για να καταλάβουμε τι συμβαίνει και τι, πιθανότατα, θα συμβεί στη χώρα. Ο Αριστοτέλης ορίζει τον συλλογισμό ως εκείνο το λόγο «όπου αν τεθούν ορισμένα πράγματα, κάτι άλλο από αυτά που έχουν τεθεί ακολουθεί κατ’ ανάγκην, εξ αιτίας αυτών ακριβώς που έχουν τεθεί». Ποια είναι, λοιπόν, αυτά που αξιόπιστα «έχουν τεθεί», από τα οποία  μπορούν να συναχθούν συμπεράσματα;

Πρώτον, το 2010 αναγκαστήκαμε να ζητήσουμε διεθνή οικονομική βοήθεια για να μη χρεοκοπήσουμε. Όποιος, σε ώρα ανάγκης, προσφεύγει σε υπέρογκο δανεισμό, παύει να ορίζει ο ίδιος το πρόβλημά του. Οι δανειστές του αποκτούν μεγάλη ισχύ και, άρα, βαρύνοντα λόγο στον καθορισμό των όρων αποπληρωμής του δανείου - άρα και στον ορισμό των προβλημάτων της χώρας. Από το 2010 και μετά, το πρόβλημά μας ορίστηκε, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, κυρίως ως δημοσιονομικό. Κατά συνέπεια, η δημοσιονομική εξυγίανση, άρα κάποιας μορφής λιτότητα, κατέστη αναπόφευκτη. 
 

Δεύτερο, όπως συχνά συμβαίνει σε περιπτώσεις κοινωνικής μηχανικής, το Μνημόνιο έπεσε έξω στις προβλέψεις του. Αν και το έλλειμμα μειώθηκε και η ανταγωνιστικότητα εν μέρει ανακτήθηκε, η οικονομία συρρικνώθηκε υπέρμετρα, η ανεργία εκτοξεύτηκε. Επιπλέον, η κακή διαχείριση της υλοποίησης του Μνημονίου από ένα διαλυμένο κράτος, διευθυνόμενο από εν πολλοίς ανίκανους και ιδιοτελείς πολιτικάντηδες, επιδείνωσε το πρόβλημα και επέτεινε την αναξιοπιστία της χώρας.  

Τρίτο, η παγκόσμια εμπειρία δείχνει ότι η έντονη και παρατεταμένη λιτότητα σε μια δημοκρατία υπονομεύει την πολιτική σταθερότητα και ενισχύει τους λαϊκιστές. Οι πολίτες δυσκολεύονται να προσαρμόσουν τις προσδοκίες τους στη νέα πραγματικότητα, αναζητώντας πολιτικές διεξόδους σε αυτούς που υπόσχονται απαλλαγή από τις επαχθείς πολιτικές. 

Τέταρτο, το 80% των πολιτών θέλει την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Παράλληλα, όμως, πάνω από τα δύο τρίτα αντιτίθενται στο Μνημόνιο, χάρη στο οποίο η χώρα απέφυγε τη χρεοκοπία. Αντίφαση; Καθόλου. Η ύφεση που έφερε η λιτότητα είναι οδυνηρή. Οι πολίτες δεν έχουν άλλες αντοχές, αναζητούν ελπίδα. Η ευρωπαϊκή Ελλάδα, όμως, δεν είναι ένα συγκυριακό φαινόμενο (όπως είναι η παρούσα ύφεση), αλλά αναπόσπαστο μέρος της αυτοαντίληψής μας.  


Πέμπτο, η άγρια λιτότητα δεν αντέχεται και αποσταθεροποιεί τη δημοκρατία. Από την άλλη, όμως, η λιτότητα δεν αποφεύγεται. Άρα, πρέπει να μετριασθεί. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: αφενός να επαναδιαπραγματευθούμε πιο χαλαρούς όρους δανεισμού στο εξωτερικό, αφετέρου να διαχειριστούν τη λιτότητα φερέγγυοι πολιτικοί, ικανοί να μας εμπνεύσουν, στο εσωτερικό. Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, αφού το δημοσιονομικό-διαρθρωτικό μας πρόβλημα μετατρέπεται σε πολιτικό-αξιακό. Θα σωθούμε αν επανεφεύρουμε ταχύτατα τον εαυτό μας ως πολιτική κοινότητα. Μπορούμε;


Έκτο, δύσκολα. Το πρόβλημά μας είναι ότι αυτοί που υπερασπίζονται το ευρώ γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν και διαθέτουν κυβερνητική εμπειρία, αλλά δεν μας εμπνέουν εμπιστοσύνη - είτε γιατί έχουν στιγματισθεί από την ιδιοτέλεια, τη φαυλότητα, και την ανικανότητα, είτε γιατί δεν κατανοούν επαρκώς την επώδυνη εμπειρία του χειμαζόμενου πολίτη («στην Ευρώπη με κάθε κόστος»). Από την άλλη, αυτοί που μας δίνουν ελπίδα είναι αυτοί που, εκφράζοντας την οργή και την οδύνη μας, λένε σε μας αυτά που θέλουμε να ακούσουμε («λεφτά υπάρχουν»), ενώ στους δανειστές μας αυτά που δεν θέλουν να ακούσουν («δεν πληρώνω»)  – συνδυάζουν, δηλαδή, το λαϊκισμό με τον τσαμπουκά. 


Έβδομο, τα κόμματα της φαυλότητας που έφεραν τη χώρα στη χρεοκοπία, αδυνατούν να αλλάξουν για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη μας, ενώ τα κόμματα του λαϊκισμού αδυνατούν να προσδώσουν ρεαλισμό στην ελπίδα. Ποιος απροκατάληπτος ευρωπαϊστής πολίτης θα πιστέψει ότι ο κ. Σαμαράς υπερασπίζεται την ευρωπαϊκή Ελλάδα όταν δίνει πρωτεύοντα ρόλο σε δύο εμβληματικούς πολιτικούς της βαλκάνιας Ελλάδας: στον καταδικασθέντα για παράβαση καθήκοντος κ. Ψωμιάδη και στην προβεβλημένη εκπρόσωπο της οικογενειοκρατίας και του πελατειακού συστήματος κυρία Μπακογιάννη; Πως θα μετακινηθεί σε πιο ρεαλιστικές θέσεις ο κ. Τσίπρας όταν ρητά δηλώνει ότι θα «ακυρώσει» το Μνημόνιο, θα προβεί, δηλαδή, σε μια μονομερή ενέργεια, η οποία θα επιφέρει τον τερματισμό της διεθνούς χρηματοδότησης της χώρας («μία σου, μία μου»);

Όγδοο, λέγεται ότι αν σχηματίσει κυβέρνηση ο κ. Τσίπρας θα γίνει ρεαλιστής. Μακάρι, αλλά αμφιβάλλω. Η χονδροειδώς «αντισυστημική» κουλτούρα του ΣΥΡΙΖΑ έχει διαμορφώσει έναν ακραία καταγγελτικό, συχνά αντιθεσμικό, κυρίως λαϊκιστικό λόγο που εγκλωβίζει τους χρήστες του: οι άνθρωποι έχουν μάθει να διαμαρτύρονται, όχι να συμβιβάζονται· να υπερασπίζονται έναν μυθοποιημένο, πολτώδη «λαό», όχι να μοχθούν να βελτιώσουν ατελείς θεσμούς. Το σημαντικότερο είναι ότι ο κ. Τσίπρας, υμνητής του Μάο και του Τσάβες, πάσχει από τις εφηβικές ιδεοληψίες των αριστερών: εκείνων που πασχίζουν ναρκισσιστικά να προσαρμόσουν τον κόσμο στις ιδεοληπτικές επιθυμίες τους.

Συμπέρασμα: ως πολιτική κοινότητα είμαστε εγκλωβισμένοι μεταξύ των ανυπόληπτων ευρωπαϊστών και των ιδεοληπτικών λαϊκιστών. Αν εκλεγούν οι πρώτοι, δεν θα μπορέσουν να κυβερνήσουν γιατί είναι φθαρμένοι και θα συναντήσουν την ισχυρή αντίδραση των λαϊκιστών. Αν εκλεγούν οι δεύτεροι, θα τινάξουν στον αέρα τη δανειακή σύμβαση και θα οδηγήσουν τη χώρα σε στάση πληρωμών. Αν έχουμε ακυβερνησία, τα δημόσια οικονομικά θα καταρρεύσουν (ήδη συμβαίνει…), και οι τράπεζες θα ξεμείνουν από ρευστότητα. Με τέτοια δεδομένα, ceteris paribus, η χώρα οδηγείται στην άτακτη χρεοκοπία και τη δραχμή. Όχι γιατί θα το επιλέξει, αλλά γιατί η πολιτική της κουλτούρα είναι τέτοια που αδυνατεί να το αποτρέψει. Ότι το συμπέρασμα είναι οδυνηρό δεν σημαίνει ότι είναι αυθαίρετο.

8 σχόλια:

ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΙΟΛΑΚΗΣ είπε...

Αφου λοιπον δεν υπαρχει σωστη πολιτικη κουλτουρα.
1)Ας γινει μια κυβερνηση απο μη πολιτικους.
(Το ερωτημα ειναι ποιος θα τους διαλεξει.)
2)Ας ερθουν καποιοι απ' εξω να κυβερνησουν,αφου ειμαστε τοσο ηλιθιοι.
Παραπανω ζημια απο οτι κανουμε εμεις δεν νομιζω να μας κανουν.
3)Ισως να προσπαθησουμε ολοι μαζι να φτασουμε γρηγορα στο πατο γιατι η επομενη κινηση αναγκαστικά θα ειναι προς τα πανω (αν δεν κολλήσουμε εκει).

ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΙΟΛΑΚΗΣ είπε...

Αφου λοιπον η πολιτικη κουλτουρα ειναι λαθος και επικινδυνη.
1)Να γινει κυβερνηση απο μη πολιτικους (το ερωτημα ειναι ποιος θα τους διαλεξει).
2)Να ερθουν να μας κυβερνησουν καποιοι απ'εξω αφου ειμαστε τοσο βλακες(περισσοτερη ζημια απο οτι κανουμε εμεις δε νομιζω οτι μπορουν να κανουν).
3)Να προσπαθησουμε να παμε γρηγορα στο πάτο( γιατι η επομενη κινηση, ΑΝ ΔΕΝ ΚΟΛΗΣΟΥΜΕ ΕΚΕΙ θα ειναι προς τα πανω.
(αλλα και αυτο δυσκολο μου φαινεταινα το καταφερουμε - να παμε στο πάτο εννοώ)

Unknown είπε...

Καλησπέρα κ. Τσούκα.
Όπως πάντα τεκμηριωμένο το άρθρο και τα συμπεράσματα.
Το πρόβλημα υπάρχει.
Τη λύση ψάχνουμε.
Κ. Τζαγκαράκης

Petronius είπε...

Δια ταύτα λοιπόν, στους επόμενους μήνες ο ελληνικός λαός θα κληθεί να απαντήσει στο αν θέλει να γίνει γερμανικό οικονομικό προτεκτοράτο και να παραμείνει στο ευρώ (η μόνη αποδεκτή περίπτωση από τους ευρωπαίους) ή να μείνει ανεξάρτητο κράτος και να γυρίσει στη δραχμή.

Δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλες εναλλακτικές και όποιος ισχυρίζεται διαφορετικά λέει παραμύθια.

Unknown είπε...

@Στάυρο Βιολάκη: καλό το σχόλιό σας. Νομίζω πως δεν υπάρχει σωστή πολιτική κουλτουρα και στους πολιτικούς και σε εμάς (τον λαό). Οπότε ίσως δεν φτάνει να "γινει κυβερνηση απο μη πολιτικους" [...] που "θα ερθουν απ'εξω", αλλά, για να αποτελέσει αυτό κάποιου είδους λύση, θα έπρεπε να έρθει και λαός απ'έξω! Ξένοι να ψηφίζουν ξένους και απλά το όνομα "Ελλάδα" να παραμείνει...(?)

Το θέμα είναι να εμπνευστεί ο λαός από μη πολιτικάντηδες και να ξεκινήσουμε μία διαδικασία αυτοκριτικής (και απενεχοποίησης) και αλλαγής πρώτα από τον εαυτό μας.
Όσο εύκολο είναι να το γράφω τόσο δύσκολο είναι να το κάνω. Ειδικά με όλους τους πολιτικάντηδες να "υπόσχονται" είναι σαν να θέλεις να αποτοξινωθείς μέσα στο άντρο των ναρκωτικών. ΓΣ

Στέφανος Μιχιώτης είπε...

Αγαπητέ Χαρίδημε

Από τον Οκτώβριο του 2010 είχα τις πρώτες ενδείξεις για μια επερχόμενη βία. Την πτώση στον γκρεμό που αναφέρεις ή κάτι άλλο, χειρότερο. Δυστυχώς έκτοτε, προσπεράσαμε όλες τις ευκαιρίες παράκαμψης που συναντήσαμε.

Τώρα, που είμαστε σε ελεύθερη πτώση, μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι από το The End των Doors.

This is the end
Beautiful friend
This is the end
My only friend, the end

Of our elaborate plans, the end
Of everything that stands, the end
No safety or surprise, the end
I'll never look into your eyes again

Can you picture what will be
So limitless and free
Desperately in need of some stranger's hand
In a desperate land

Παρ' όλα αυτά, ομολογώ ότι η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Με την πρόσκρουση...

Simon Gaitanidis είπε...

Μερικά καλοπροαίρετα ερωτήματα και διαπιστώσεις.

1)Όσον αφορά την φωτογραφία
α)Η αστοχία του "λεφτά υπάρχουν" οφείλεται στο οτι δεν υπήρχαν λεφτά ή στο ότι ο ΓΑΠ δεν έψαξε να τα βρεί ;

β)"Το λεφτά υπάρχουν" ακούστηκε από τους πολίτες σαν "υπάρχει ευκολώτερος δρόμος".Το γεγονός ότι ο ΓΑΠ το χρησιμοποίησε για να εξαπατήσει τους πολίτες σημαίνει ότι απο εδώ και πέρα όποιος προτείνει την λιγώτερο επώδυνη λύση χαρακτηρίζεται ως λαϊκιστής;

γ)Μια και αυτό το σύνθημα τελευταία χρησιμοποιείται και απο τους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ,πως χαρακτηρίζεται απο την επιστήμη το φαινόμενο του "σε χλευάζω γιατί μου θυμίζεις τον εαυτό μου";

2)Που οφείλεται η παταγώδης αποτυχία της κοινωνικής μηχανικής σε ένα ζήτημα σχεδόν αυτονόητο;Ελλιπείς σπουδές;Κάποιο λάθος πρόσημο στους υπολογισμούς;Πως είναι δυνατόν να παραλήφθηκε η παράμετρος της κακής διαχείρισης της υλοποίησης του Μνημονίου από ανίκανους και ιδιοτελείς πολιτικάντηδες;Έγιναν κάποιες μελέτες;Βγήκαν στο φως της δημοσιότητας;

3)Το να προτείνεις λύση χωρίς επαχθείς πολιτικές σε κάνει λαϊκιστή;Και γιατί δεν είναι λαϊκιστής αυτός που υπόσχεται λύση μετά την εφαρμογή επαχθών πολιτικών;Σωστό είναι ότι προκαλεί περισσότερο πόνο;

4)Το 80% των πολιτών θέλει την παραμονή της χώρας στο ευρώ.Πάση θυσία;

5)Αν οι πιό χαλαροί όροι δανεισμού δεν χαλάνε την συνταγή τότε γιατί δεν εφαρμόσθηκαν απο την αρχή;Αντίστροφα,εαν χαλάνε την συνταγή πως θα γίνουνε δεκτοί τώρα και μάλιστα με την μέθοδο της πειθούς και χωρίς το διαπραγματευτικό χαρτί του "δεν πληρώνω";

6)O ανίκανος μπορεί να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει αλλά δεν γνωρίζει τι πρέπει να γίνει.Αποκλείεται αυτά που ακούγονται ωραία στα αυτιά μας να μας συμφέρουν και πραγματικά;

Τέλος,απο τις δύο λύσεις η Α(ευρωπαϊστές) προοδευτικά χάνει το αρχικό της βάρος και στο συμπέρασμα γίνεται πούπουλο.Ενώ η λύση Β διατηρεί στο ακέραιο τους λόγους αποτυχίας της,ο πρώτος λόγος αποτυχίας της Α καλλωπίζεται από φαυλότητα σε φθορά ενώ ο δεύτερος λόγος αποτυχίας είναι πάλι η Β.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΙΟΛΑΚΗΣ είπε...

(Συγνωμη αν εστειλα αυτο το μυνημα 2 φορες οπως και το προηγουμενο (διενεξεις με το google).

Νομιζω οτι τωρα πια ειναι αργα για να αλλαξουμε τα πραγματα.
Το νερο εχει μπει στο αυλακι.
Ελπιζω,οποια και να ειναι η καταληξη,
να μαθουμε εστω και αργα και να διδαξουμε στα παιδια μας,να ξεκιναμε απο την αρχη,να στεκομαστε στα δικα μας ποδια και να πεταμε με τα δικα μας φτερα.
Αυτος ο λαος πρεπει να αλλαξει νοοτροπια για το δικο του καλο.
Επειδη μεχρι τωρα στη μακροχρονη ιστορια του,δεν το εχει κανει, παρα τα πολλα λαθη του, ισως ειναι καιρος να γινει μια ΕΝΤΟΝΗ διαμαρτυρια παιδιων εναντιον πατεραδων και παππουδων.
Τους κληρονομησαμε σκοτεινο μελλον και σκοτεινα ονειρα για να περασουμε εμεις καλα.
Oι ευκολοι δρομοι δεν ειναι παντα οι καλυτεροι.
Τιμη σ'αυτους (20%-30% δεν νομιζω να ειναι παραπανω) που δεν ακολουθησαν το κοπαδι στο βουρκο.