Δευτέρα 14 Ιανουαρίου 2013

Καμία αμνηστία, σε κανέναν


Τι κοινό έχουν οι ρυθμίσεις της παράνομης δόμησης, οι φορολογικές περαιώσεις, οι απαλλαγές των φυγόστρατων, και οι αμνηστίες των επαναπατριζόμενων καταθέσεων; Απάντηση: την αναξιοπιστία του κράτους.

Για να γίνω πιο συγκεκριμένος: καθένα από τα παραπάνω φαινόμενα συνιστά ένα επαναλαμβανόμενο «παίγνιο» μεταξύ κράτους-πολιτών. Στο «παίγνιο» αυτό το κράτος θέτει τους κανόνες με βάση τους οποίους οι πολίτες σχεδιάζουν τις συμπεριφορές τους. Όταν οι κανόνες δεν επιβάλλονται, δημιουργούνται κοινωνικές παθογένειες: αυθαίρετα, φοροδιαφυγή, διαφθορά, αποφυγή στράτευσης, κλπ. Όταν η διόγκωση της παθογένειας αποκτά τεράστιες διαστάσεις και δεν μπορεί πλέον να γίνει ανεκτή, τι κάνει το ελλαδικό κράτος; Αναθεωρεί τους κανόνες εκ των υστέρων! Σχεδιάζει ειδικές ρυθμίσεις, οι οποίες «ανακουφίζουν» τους παρανομήσαντες – και διαιωνίζουν την παθογένεια!

Προσέξτε: οι κανόνες εξακολουθούν να ισχύουν, αλλά οι ειδικές ρυθμίσεις σηματοδοτούν το πνεύμα με το οποίο εφαρμόζονται. Οι συνεπείς τιμωρούνται, αφού η συμμόρφωσή τους με τους κανόνες περιόρισε τα οφέλη που θα απολάμβαναν αν είχαν υιοθετήσει μια καθαρά ιδιοτελή συμπεριφορά. Οι παραβάτες επιβραβεύονται, αφού και άντλησαν τα οφέλη της μη συμμόρφωσης, και δεν έλαβαν τις προβλεπόμενες κυρώσεις.

Ποιο είναι το αποτέλεσμα της κρατικής αναξιοπιστίας στους πολίτες; Η υιοθέτηση της καιροσκοπικής συμπεριφοράς: «αποφεύγω όσο μπορώ τη συμμόρφωση, ευελπιστώντας σε ευνοϊκές ειδικές ρυθμίσεις αργότερα» (είπαμε: το «παίγνιο» είναι επαναλαμβανόμενο). Η συμπεριφορά της καιροσκοπικής μη συμμόρφωσης γενικεύεται: αν ο πυρήνας του κράτους συμπεριφέρεται αναξιόπιστα, γιατί να μη συμπεριφερθεί εξίσου αναξιόπιστα και ο πρύτανης, ο διευθυντής νοσοκομείου, ή ο διοικητής μιας ΔΕΚΟ; Ετσι διαβρώνονται βαθμιαία οι θεσμοί…

Πρέπει να αμνηστευθεί, για μια ακόμη φορά, ο επαναπατρισμός καταθέσεων από το εξωτερικό, όπως συζητεί η κυβέρνηση Σαμαρά; Εξαρτάται από το τι θεωρούμε ως μείζον πρόβλημα σήμερα. Αν θεωρήσουμε ότι το κύριο πρόβλημα είναι τα άδεια ταμεία, τότε κάθε ευρώ που εισρέει είναι χρήσιμο, άσχετα πώς αποκτήθηκε. Αν θεωρήσουμε ότι το κύριο πρόβλημα είναι οι συμπεριφορές που οδήγησαν στα άδεια ταμεία, τότε είναι πιο σημαντικό να αποτρέψουμε τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές, άρα να εφαρμόσουμε τους κανόνες – να επιμείνουμε, δηλαδή, στις αξίες που τους υποστηρίζουν - όχι να κάνουμε ειδικές ρυθμίσεις.

Ας μην κρυβόμαστε: η χρεοκοπία μας πρώτα είναι αξιακή-θεσμική και μετά οικονομική. Το δημόσιο συμφέρον υπηρετείται καλύτερα αν το κράτος, εμμένοντας στην εφαρμογή των κανόνων που θέσπισε, σηματοδοτήσει με τη συμπεριφορά του την αξιοπιστία. Τότε μόνο θα αναστραφεί ο καλλιεργημένος καιροσκοπισμός των πολιτών και θα αρχίσουν να γεμίζουν τα ταμεία. Καμία αμνηστία, λοιπόν, σε κανέναν. Οι κανόνες πρέπει να εφαρμόζονται.

7 σχόλια:

Petronius είπε...

Σωστά αυτά που γράφετε.

Θα ήταν όμως πιο ολοκληρωμένα εαν γράφατε και τις εντυπώσεις σας π.χ. από το νέο δάνειο των 90+ εκατομμυριών ευρώ ενός μεγαλο-ΜΜΕ για την αποπληρωμή παλαιότερων δανείων του ή άλλων συναφών ιστοριών που ακούγονται κατά καιρούς.

Για το χάλι της χώρας δεν φταίει μόνον ο κακομοίρης που τρενάρει τις πληρωμές του είτε επειδή δεν έχει λεφτά, είτε επειδή γνωρίζει εκ πείρας ότι θα έχει ευνοικότερη στο τέλος μεταχείριση.

Τους κανόνες του παιγχνιδιού σε κάθε χώρα τους βάζει η άρχουσα τάξη, αυτοί δηλαδή που κάνουν κουμάντο, αυτοί που σχεδιάζουν τις νομοθεσίες και τις "τρύπες" τους, αυτοί που γράφουν τον ΚΒΣ και τις "τρύπες" του, αυτοί που τα "χώνουν" στα κόμματα για να κάνουν ό,τι θέλουν κ.ο.κ.

Αυτοί φταίνε. Αυτοί είναι το control input στο κοινωνικό process. Δεν είναι η κοινωνική "μαρίδα" που όλος ο πνευματικός κόσμος καταχεριάζει και οικτίρει, για να μην χάσει την μάσα και την βόλη του.

Υ.Γ.
Δεν ξέρω σε βάθος το ποιόν του Stiglitz, ούτε τι "καπνό φουμάρει".

Στο τελευταίο του βιβλίο όμως, "The price of inequality", δείχνει το τι πρέπει να κάνει η πνευματική ελιτ μιας χώρας: την πραγματική και πρακτική καταγραφή του τι φταίει για την παρούσα κρίση.

Με γλώσσα απλή και κατανοητή από τον μέσο πολίτη, αλλά παράλληλα σαφή και τεκμηριωμένη. Χωρίς φόβο και χωρίς πάθος.

Δεν μπορούμε να ζητάμε μονίμως από τον κάθε καταχρεωμένο ή μη κακομοίρη να αλλάξει πράγματα που δεν γνωρίζει την αιτία τους και που δεν μπορεί να αλλάξει.

Ξεσκεπάστε τους πραγματικά φαύλους, με σαφήνεια και τεκμηριωμένα. Οι καταστάσεις απαιτούν ξεβόλεμα και ρήξη.

Ο λαός μας επιβιώνει κάτι χιλιάδες χρόνια τώρα. Και αυτό κάνει και σήμερα: επιβιώνει. Δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο, δεν τον αφήνουν να κάνει τίποτε άλλο.

Εαν δεν έχετε ήδη διαβάσει το βιβλίο του Stiglitz, διαβάστε το. Θα πάρετε πολλές ιδέες...

Νίκος Χατζησάββας είπε...

Είναι ενδιαφέρον ότι το άρθρο σας δημοσιεύτηκε στην "Καθημερινή" δίπλα σ'ένα άλλο που αναπαράγει το γνωστό επιχείρημα που χρησιμοποιείται για τη διαιώνιση της παθογένειας: "Πρέπει να γίνει η ρύθμιση, αλλά αυτό να γίνει για τελευταία φορά". Λες και ο εκάστοτε υπουργός μπορεί να εγγυηθεί ότι ο επόμενος υπουργός δε θα το ξανακάνει. Στην ουσία αυτό που συμβαίνει είναι ότι ο κάθε υπουργός που επιβραβεύει τους παρανομούντες, παραβιάζει ακριβώς την αντίστοιχη διαβεβαίωση που είχε δώσει ο προκάτοχός του ότι η ρύθμιση γίνεται για τελευταία φορά, και συνεχίζει μια παράδοση επιβράβευσης της "μαγκιάς" εις βάρος των ευσυνειδήτων πολιτών.

ΑΓΡΥΠΝΟΣ ΦΡΟΥΡΟΣ είπε...

Εξαιρετικό όπως συνηθως με μια ατέλεια στον τίτλο:

O σωστός τίτλος αντί του "Καμία αμνηστία, σε κανέναν" είναι "Καμία αμνηστία, σε κανέναν ΚΑΡΓΙΟΛΗ"

Εγώ τουλάχιστον στο διαδικτυακό φτωχικό μου με αυτόν τον τίτλο θα το αναδημοσιεύσω...

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

@Petronius
Συμφωνώ και γι αυτό άλλωστε στην αρθρογραφία μου δεν ισοκατανέμω ευθύνες. Τα κοινωνικά συστήματα δεν είναι επίπεδα, είναι ιεραρχικά, και ως εκ τούτου οι ευθύνες κατανέμονται διαφορετικά. Είναι διαφορετική λ.χ. η ορθολογικότητα ενός διοικητή νοσοκομείου ή ενός υπουργού υγείας από αυτή του ασθενούς, ο οποίος λειτουργεί σε ένα πλαίσιο που σχεδίασαν (ή ανέχονται) οι διοικούντες. Η διαυγής κοινωνική ανάλυση είναι προσεκτική σε τέτοιες διακρίσεις. Συγχρόνως, η λειτουργία ενός συστήματος καθιερώνει άτυπους κανόνες και πρακτικές με βάση την οποία οργανώνουν τη ζωή τους τα μέλη του (π.χ. καιροσκοπική νοοτροπία).

Ο Στίγκλιτζ είναι ένας εξαιρετικός οικονομολόγος (και νομπελίστας) απο τον οποίο μαθαίνουμε.

Ναι πρέπει να επικρίνουμε τους φαύλους και, κυρίως, τις φαύλες πρακτικές. Προσπαθώ να το κάνω όσο μπορώ. Δεν κάνω όμως ερευνητική δημοσιογραφία, δεν είναι αυτή η δουλειά μου. Διάβασα κι εγώ για το δάνειο των 90+ εκατομμυρίων, παραξενεύτηκα, αλλά δεν γνωρίζω λεπτομέρειες.

@ Ν. Χατζησάββας
Συμφωνώ απολύτως. Ακριβώς γι αυτό δεν μπορεί να διασφαλιστεί ότι τώρα είναι πράγματι η τελευταία φορά. Τπ παίγνιο είναι επαναλαμβανόμενο.

ΝF είπε...

Ας δουμε μια πρακτικη περιπτωση των παραπανω: Ενα case study, που θα ελεγε και ο κ. Τσουκας στους φοιτητες του!

Η συντριπτικη πλειοψηφια των «νομιμων μεταναστων» ειναι πρωην λαθρομεταναστες, που νομιμοποιηθηκαν αναδρομικως, επιβραβευομενοι με τον τροπο αυτο για την παρανομια τους, παροτι εφτυσαν καταμουτρα τους Νομους της Ελληνικης Πολιτειας, εισερχομενοι και διαμενοντες παρανομως στην Ελλαδα. Αυτο εγινε με διαδοχικες διαδικασιες «νομιμοποιησης» η πρωτη εκ των οποιων εγινε απο το σαπιο καθεστως Σημιτη το 1997.
Ο Γιωργακης Παπανδρεου ως Υπουργος Παιδειας επετρεψε στους λαθρομεταναστες να γραφουν τα παιδια τους στα ελληνικα σχολεια. Η Κυβερνηση Σημιτη τους επετρεψε να νομιμοποιηθουν αρκει να εφερναν οποιοδηποτε χαρτι που αποδεικνυε οτι εμεναν για ενα διαστημα στην Ελλαδα, εστω και αν το χαρτι ηταν ενας απλος λογαριασμος νερου ή κινητου τηλεφωνου.

Οι νομοι της Ελληνικης Πολιτειας λενε πως οποιος μπαινει παρανομως στην Ελλαδα συλλαμβανεται και απελαυνεται.Οποιος παραβαινει τους Νομους τιμωρειται. Ομως στην αριστεροκρατουμενη Ελλαδα της μεταπολιτευσης, Νομος ηταν το δικιο του λαθρομεταναστη.

Με αυτο τον τροπο 1.000.000 λαθροεισβολεις, κυριως Αλβανοι, εγιναν «νομιμοι μεταναστες» με δοξα και τιμη, και οποιος ζητησει την κλωτσηδον απελαση τους ειναι «ρατσιστης».

Oι «καινουριοι» λαθρομεταναστες που ακολουθησαν τους (νομιμοποιηθεντες πλεον) Αλβανους, και προερχονται απο Αφρικη, Αφγανισταν, Πακισταν κλπ, εχουν ενα λογικοτατο επιχειρημα: «Αφου νομιμοποιηθηκαν οι Αλβανοι, γιατι οχι και εμεις; Παρανομως ηλθαν και εκεινοι. Ιση μεταχειριση. Ή ολοι ή κανενας!»

Ο κ. Τσουκας, που μετερχεται την ξυλινη γλωσσα της Αριστερας πολυ συχνοτερα απο οτι νομιζει ο ιδιος, θα σας πει: «Δεν φταινε αυτοι οι δυστυχεις, φταει το κρατος που δεν εχει.....μεταναστευτικη πολιτικη!»
Φυσικα αυτο θυμιζει τους βλαχοδημαρχους που υπερασπιζονται τους αυθαιρετουχους ψηφοφορους-πελατες τους: «Δεν φταινε οι ...... «οικιστες» που χτιζουν αυθαιρετα, φταιει το κρατος που δεν εχει......πολεοδομικη πολιτικη!».

Αν το ανωτερω αρθρο ειναι σωστο, τοτε πρεπει να μεινουν στη χωρα μονο οι αλλοδαποι που εισηλθαν νομιμως στην Ελλαδα, και η παραμονη τους ειναι συνεχως και αδιαλλείπτως νομιμη απο την πρωτη μερα της εισοδου τους στη χωρα μεχρι σημερα. Αυτοι βεβαια δεν ειναι ουτε το 0,1 % του πληθυσμου.

Οι υπολοιποι πρεπει να απελαθουν. Φυσικα σε αυτους περιλαμβανονται καιοι «νομιμοποιηθεντες» πρωην λαθρομεταναστες. Αν θελουμε να εφαρμοζονται οι Νομοι ανευ εξαιρεσεων και οχι a la carte.

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

NF
Η αναλογία σας δεν με βρίσκει σύμφωνο. Οχι τόσο γιατί στερείται ευλογοφάνειας όσο γιατί συγχέει διαφορετικά πράγματα. Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι η Ελλάδα χρειάζεται να επιδείξει έμπρακτη αυστηρότητα στη μεταναστευτική της πολιτική και αυτό με διαφοροποιεί, νομίζω, από τους ιδεοληπτικούς αριστερούς. Δεν θάθελα όμως να επεκταθώ εδώ, καθότι αλλάζει τελείως η συζήτηση. Ενα μόνο θάθελα να πω. Δείτε πως ακόμη και μια χώρα όπως οι ΗΠΑ με αποδεδειγμένη αυστηρότητα στην εφαρμογή της μεταναστευτικής πολιτικής (προκειμένου να αποτρέψει τη λαθρομετανάστευση) δεν κατάφερε να αποτρέψει τη λαθραία είσοδο μερικών εκατομμυρίων ισπανογενών (κυρίως Μεξικανών). Αυτό δεν αποτελεί συνηγορία της αδράνειας αλλά παραδοχή ότι μερικές φορές, όταν τα προβλήματα γενικεύονται, οι κυβερνήσεις βρίσκονται προ τετελεσμένων γεγονότων. Θεωρώ ότι στην εποχή της χρεοκοπίας, αυτό που χρειαζόμαστε είναι το signalling ότι εφαρμόζονται οι νόμοι, διότι έτσι θα αρχίσουν να γεμίζουν τα ταμεία. Πολύ απλά, ενώ αναγνωρίζω τους πραγματιστικούς λόγους για τους οποίους μπορεί κάποιος να ταχθεί υπερ του επαναπατρισμού καταθέσεων, θεωρώ πιο σημαντικό να δοθεί το μήνυμα με μια απλή διοικητική πράξη. Ο επαναπατρισμός λαθρομεταναστών πρέπει φυσικά να επιδιώκεται αλλά το πρόβλημα είναι πολύ πιο μεγάλο και δυσεπίλυτο. Εύκολα απαγορεύεις την είσοδο ύποπτων καταθέσεων, πολύ πιο δύσκολα στέλνεις πίσω ανθρώπους που έχουν γεννηθεί στη χώρα. Ακόμη και οι αυστηρές ΗΠΑ δεν έχουν βρει την οριστική λύση σε αυτό.

NF είπε...

Α, κ. Τσουκα, για αυτό οι καθηγητες δεν πρεπει ποτε να κυβερνησετε την Ελλαδα. Αγαπατε τα ωραια θεωρητικα σχηματα αλλα όταν ερχεται η ωρα αυτά να μετατραπουν σε πρακτικη δραση και σε συνεκτικη πολιτικη προταση, τοτε βλεπετε ότι άλλο το αμφιθεατρο και άλλο η πραγματικη ζωη. Ειχε δικαιο τελικως ο Βισμαρκ. Drei professoren und das Reich ist verloren!

Πώς ακριβώς αντιλαμβάνεστε την «εμπρακτη αυστηροτητα» στη μεταναστευτικη πολιτικη; Και βεβαια δεν θελετε να επεκταθειτε γιατι θα επρεπε να προτεινετε συγκεκριμενη πρακτικη πολιτικη αντι για αφηρημενες και νεφελωδεις ηθηκολογίες.

Δεν βλεπω γιατι ξεφευγουμε από το θεμα. Εδωσα ένα συγκεκριμενο case study μαζικης καταπατησης του Νομου(λαθρομεταναστευση) και επιβραβευσης των παραβατων, (νομιμοποιηση) κατι που γεννα κινητρο για νεους παραβατες (νεες ορδες λαθρομεταναστων). Εκανα ένα νοητικο πειραμα για να δοκιμασω το θεωρητικο σας κατασκευασμα, το οποιο κατά τη γνωμη μου αποδεικνυεται σαθρο.

Αν το Ισραηλ μπορει και διωχνει ολους τους λαθρομεταναστες, τοτε μπορουμε και εμεις.Θα μου πειτε το Ισραηλ ειναι σοβαρο κρατος. Σωστο. Θα μου πειτε επισης οτι στο Ισραήλ κανουν κουμαντο οι βετερανοι των Αραβοϊσραηλινων πολεμων(Εχουντ Μπαρακ, Βενιαμίν Νετανιαχου κλπ) και οχι οι διανοούμενοι. Και αυτο σωστο.

Γιατι ειανι μεγαλο και δυσεπιλυτο προβλημα η απελαση των πρωην λαθρομεταναστων, και βεβαιως και των παιδιων τους; Διοτι είναι «απανθρωπο»; Εξισου απανθρωπο θα είναι όμως το γκρεμισμα των αυθαιρετων σπιτιων που χτιστηκαν μεσα στο δασος ή πανω στο γιαλό, αφου καποιοι θα μεινουν αστεγοι. Εξισου απανθρωπο είναι να «τιμωρηθουν παραδειγματικα»(δηλαδη;) οσοι εισεπρατταν τις συνταξεις των πεθαμενων συνταξιουχων, αφου ισως να μην εχουν να επιστρεψουν τα λεφτα που καταχραστηκαν.

Dur lex sed lex ελεγαν οι Ρωμαιοι. Σκληρος Νομος, αλλα Νόμος!

Βεβαιως και ταυτιζεστε πληρως με τους ιδεοληπτικους αριστερους. Το ότι χρησιμοποιειτε ωραιο και περιτεχνο λογο αντι για τη δικη τους αποκρουστική ξυλινη γλωσσα δεν αλλαζει αυτή την πραγματικοτητα.