Τετάρτη 9 Απριλίου 2008

Η μη γελοιοποίηση ως εθνικό επίτευγμα!


Το πολιτικό κατεστημένο πανηγυρίζει: κατατροπώθηκε ο νεομακεδονικός Δαβίδ, η χώρα έδειξε σε όλους ότι διαθέτει «αυτοπεποίθηση»! Μετά από 17 ολόκληρα χρόνια, ζητάμε (σχεδόν εκλιπαρούμε) σήμερα αυτό που έπρεπε, από το 1991, να είναι η διαπραγματευτική αφετηρία – η σύνθετη ονομασία της ΠΓΔΜ – και η αδιαπραγμάτευτη θέση – όχι στον αλυτρωτισμό. Ιδού η καθυστέρησή μας ανάγλυφη: ανίκανοι να κάνουμε με θάρρος ένα βήμα μπροστά, αδύναμοι να σκεφτούμε διορατικά, παγιδευμένοι στις ιδεοληψίες μας, αφήσαμε ένα πρόβλημα ήσσονος σημασίας να διαιωνίζεται και σπαταλούμε σήμερα πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο, όταν οι σημαντικότερες εκκρεμότητες της εξωτερικής μας πολιτικής – η εξής μία: οι σχέσεις μας με την Τουρκία – παραμένουν ως έχουν, δίχως προοπτική αποτελεσματικής αντιμετώπισης.

Ακριβώς περί αυτού πρόκειται: η πολιτική μας ελίτ δεν διαθέτει προ-οπτική. Φυσικά δεν εκπλήσσει: οι άνθρωποι που δεν μπορούν να διαχειριστούν τα σκουπίδια, που δεν μπορούν να εγγυηθούν την επάρκεια ηλεκτρικού ρεύματος το καλοκαίρι, είναι δυνατόν να σκεφτούν το «παίγνιο» των διεθνών σχέσεων της χώρας με όρους στρατηγικής προοπτικής; Στη δεκαετία του 1990, η δημαγωγική αντιπολίτευση του Ανδρέα Παπανδρέου και η εθνικιστική ρητορική του Αντώνη Σαμαρά καθήλωσαν την κυβέρνηση Μητσοτάκη σε αμυντική διαχείριση του μακεδονικού προβλήματος. Ο δημόσιος λόγος σε όλη τη δεκαετία του 1990 είχε καταληφθεί από τους «αισθηματίες» εθνοκαπήλους. Ποιος ενδιαφερόταν για ορθολογική στρατηγική; Σήμερα πασχίζουμε να διορθώσουμε τα λάθη του ’90.


Θεωρούμε επιτυχία όχι ένα εθνικό επίτευγμα που προάγει τη διεθνή θέση της χώρας ή επιλύει μια σημαντική φθοροποιό εκκρεμότητα, όπως ήταν η Συμφωνία του Ελσίνκι το 1999, με την οποία η Τουρκία δεσμευόταν να τηρήσει ένα χρονοδιάγραμμα για την επίλυση των διμερών διαφορών, ή η τεράστια διπλωματική επιτυχία της εισόδου της Κύπρου στην ΕΕ το 2004 χωρίς να λυθεί το Κυπριακό, αλλά το ότι διασώσαμε τη στοιχειώδη εθνική αξιοπρέπειά μας προβάλλοντας βέτο στην ΠΓΔΜ! Είναι σα να κερδίζεις μια παρτίδα τένις, σε ένα παιχνίδι στο οποίο έχασες τις περισσότερες από τις προηγούμενες, κι αυτό να σε κάνεις ευτυχισμένο! Ο πήχης έχει πέσει τόσο χαμηλά, που ανεβαίνει η αυτοεκτίμησή μας με τις τρικλοποδιές που βάζουμε στους αντιδίκους μας. Κάνουμε σημειωτόν και νομίζουμε ότι τρέχουμε!

Γιατί πανηγυρίζει σήμερα η κυβέρνησή μας και το μιντιακό σύστημα; Για το ότι κερδίσαμε μια μάχη σε έναν χαμένο πόλεμο. Ο πόλεμος χάθηκε από τη στιγμή που η μέχρι το 1991 Ομόσπονδη Δημοκρατία της Μακεδονίας αποφάσισε να κηρύξει την ανεξαρτησία της σε μια καταρρέουσα χώρα. Καταφέραμε και επιβάλλαμε το όνομα «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας», την ίδια στιγμή που φωνάζαμε «όχι στο όνομα Μακεδονία και τα παράγωγά του». Μα από τη στιγμή που αναγνωρίζεις κάποιον με τον πρώην όνομά του, αναγνωρίζεις εμμέσως το δικαίωμά του να χρησιμοποιεί την απαγορευμένη λέξη. Το παράγωγο ενός ονόματος προκύπτει και από την άρνησή του. Στοιχειώδες αγαπητέ Γουότσον!

Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά. Από τη στιγμή που κάποιο έθνος αυτο-κατανοείται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, δεν μπορείς να κάνεις κάτι για να αλλάξεις την αντίληψή του για τον εαυτό του. Αν διαθέτεις στρατηγικό νου, αυτό που επιβάλλεται να κάνεις είναι να προσπαθήσεις να αποτρέψεις τυχόν εδαφικές βλέψεις του στο έδαφός σου. Οι υπεύθυνες κυβερνήσεις μεριμνούν πρωτίστως για την εδαφική ακεραιότητα των χωρών τους και την ασφάλεια των κατοίκων τους. Οι ανεύθυνες, εθνοαερολογούν, σκεπτόμενες τις επόμενες εκλογές.

Ας δεχτούμε, όμως, ότι οι βόρειοι γείτονές μας πείθονται να μετονομαστούν σε «Νέα Μακεδονία». Τι θα αλλάξει; Θα πάψουν να κατασκευάζουν την ιστορία τους με τον χονδροειδή, ομογενοποιητικό τρόπο που το κάνουν; Θα σταματήσουν να προβάλλουν τη «μακεδονική» τους ταυτότητα; Μπορούμε να τους πιέσουμε να αλλάξουν το όνομά τους, δεν μπορούμε όμως να κάνουμε απολύτως τίποτα στο πεδίο της διαμόρφωσης της εθνικής τους συνείδησης. Αν θέλουν να προβάλλουν τον Μέγα Αλέξανδρο ως πρόγονό τους, αν θέλουν να αυτοχαρακτηρίζονται ως απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων, αν πιστεύουν ότι οι Έλληνες διέπραξαν γενοκτονίες σε βάρος τους, τίποτα δεν μπορούμε να κάνουμε επισήμως να τους εμποδίσουμε. Την ιστορική τους συνείδηση την πλάθουν μόνοι τους οι λαοί, δεν αποτελεί αντικείμενο ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Προς τι λοιπόν ο φετιχισμός του ονόματος;

Η απάντηση είναι απλή. Ό,τι και να λένε οι πολιτικάντηδες, δεν διαθέτουμε εθνική αυτοπεποίθηση, γι αυτό και αντιδρούμε αμυντικά, σχεδόν συμπλεγματικά. Αισθανόμαστε ένα μικρό και ανάδελφο έθνος, δίχως σύγχρονα επιτεύγματα από τα οποία να αντλήσουμε υπερηφάνεια, γι αυτό αντιμετωπίζουμε το αρχαίο παρελθόν μας ως σανίδα σωτηρίας στην τρικυμία της παγκοσμιοποίησης. Μη διαθέτοντας την ωριμότητα που συνήθως επιφέρει η οικονομική, τεχνολογική και πολιτιστική επιτυχία στο σύγχρονο κόσμο, παρασυρόμαστε από ιδιοτελείς και μικρονοϊκούς δημαγωγούς· αντιδρούμε σαν τα μικρά παιδιά που τους πήραν το αρκουδάκι που τους χαρίζει ασφάλεια. Αρνούμαστε να ενηλικιωθούμε: να μοιραζόμαστε τα παιχνίδια με τους άλλους. Ακόμη χειρότερα: είναι τόσο χαμηλές οι προσδοκίες μας, που εκλαμβάνουμε τη μη γελοιοποίηση ως εθνικό επίτευγμα!

Συντετμημένη εκδοχή δημοσιεύθηκε στο Κέρδος, 8 Απριλίου 2008

14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χαρίδημε Τσούκα εντοπίζεις την σωρεία λαθών στα χρόνια του 90 και ίσως αυτό να λειτουργεί διαθλαστικά και να οδηγεί και στα συγκεκριμένα τελικά συμπεράσματα. Τα λάθη είχανε γίνει μέχρι το 90 και ήτανε τραγικά. Η διαχείριση που έγινε στο μακεδονικό τα πρώτα χρόνια έίχε άμεση εξάρτηση με αυτά τα λάθη. Μεσολάβησε μια δεκαπενταετία όπου το πρόβλημα διογκώθηκε, όπως διγκώθηκε στην έναντι πλευρά και στα καθ΄ ημάς ωρίμασαν οι συνθήκες για τον συμβιβασμό. Σίγουρα η αυστηρή κριτική είναι απαραίτητη στην παρούσα συγκυρία και θα βοηθήσει αυτούς που θα διαχειρισθούν και εφεξής το θέμα, όπως η εστίαση στις ρίζες και στις απαρχές των προβλημάτων θαρρώ πως μπορεί να μας κάνει πιο σοφούς ώστε και να αποτρέπουμε στο μέτρο το δυνατό την διογκωσή τους και να περιορίσουμε τον χρόνο ωρίμανσης στην αποδοχή τους. Πάντως εμένα μου αρέσει πολύ που γελοιποιείται η ολυμπιακή φλόγα, καιρός να γλιτώσουμε από αυτό το καρακατσουλιό! [εξαιρώ μόνον τους υφαντούς χιτώνες των ιερειών που θα πρέπει να βρούμε έναν άλλο τρόπο να τους απολαμβάνουμε και να μην σβήσει η χειροποίητη παραγωγή τους, αλλά μάλλον οι Εύες Παλμερ Σικελιανού είναι είδος εν ανεπαρκεία πλέον, όμως ποτέ δεν ξέρεις έρχονται Σοφίες Κοκοσολάκες από το μέλλον... :) ]
Βασιλική Σιάπκα

tractatus είπε...

Το θέμα πάει ακόμα πιο μακρυά σήμερα γιατί απλά έχει γίνει ακόμα πιο σύνθετο για ολόκληρη την περιοχή των Βαλακνίων. Εννοώ το πολιτικό ζήτημα και όχι τη διένεξη για το όνομα μεταξύ Ελλάδας και Σκοπίων. Θα μπορούσαμε πράγματι να έχουμε αναπτύξει μια στοχευμένη πολιτική στα Βαλκάνια και σήμερα να μπορούμε να έχουμε θετικό ρόλο στην περιοχή...αντί αυτού είμαστε ένα μεγάλο κράτος που χωρίς να παίζει κάποιο ιδιαίτερο ρόλο στην περιοχή....έχει πρόβλημα μ΄ενα μικρό κράτος και ζητάει και τη συμπαράσταση όλων των άλλων....το ίδιο και με την Τουρκία: Αλήθεια μετά την απόφαση της ΕΕ για μη ένταξή της η θέση της Ελλάδας πώς καλλιεργείται; Πέρα απο το ταξίδι του ΚΚ εν μέσω ροζ dvd κ.λ.π. τι απέγινε η εθνική πολιτική;
Δεν νομίζω οτι πασχίζουμε να διορθώσουμε κάτι...επαναλαμβάνουμε ακριβώς την ίδια τακτική και φοβάμαι οτι και μετά απο 8 μήνες όταν θα έλθει η ώρα των Σκοπίων για την ΕΕ θα έχουμε πάλι μια απο τα ίδια.
Και το χειρότερο οι εσωτερικές χαμηλές προσδοκίες στην καθημερινότητά μας φυσικά είναι ο αντίκτυπος της εξωτερικής μας πολιτικής...ακόμα και το βέτο φυσικά επισκιάστηκε απο τις ντόπες!!

still-elate είπε...

...Φαντασιακή κοινότητα το έθνος, και επινενοημένη η παράδοση, αξιώματα που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση...

...Κι όμως ειχε γίνει μια προσπάθεια για επίλυση των ζητημάτων που η αλληλοσυγκρουόμενες επινοημένες ή μη βαλκανικές παραδόσεις προκαλούν, αρχές της δεκαετίας του 2000, με την απο κοινού και μετά απο συνεννόηση των αρμοδίων υπουργείων επανασυγγραφη των βιβλίων Ιστορίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση... Να χτυπηθεί δηλαδή το κακό στη ρίζα του...

Τότε πέρασε στα "ψιλά", και η ίδια η πρωτοβουλία και η θρυλολάγνα υστερική αντίδραση σ' αυτην από εθνοκάπηλα στοιχεία όλων των αποχρώσεων...
Αργότερα, πρόσφατα, χρησιμοποιήθηκε κατακεραυνωτικά εναντίον όσων προέβησαν σ' αυτο το ...απονενοημένο διάβημα...

...καθε λαός έχει μπροστάρηδες αυτούς που του αξίζουν.
Και μόνο.

still-elate είπε...

(To σκέφτηκα εκ των υστέρων: πηγές στο παραπάνω: εδώ
κι εδώ
όπου περιλαμβάνονται αρκετά επιπλέον links σχετικά με το θέμα.

ευχαριστώ για τη φιλοξενία!!)

Ανώνυμος είπε...

Εφω κ. Τσουκα διαφωνώ στο αρθρο σας ως προς το θεμα του αλυτρωτισμου της ΠΓΔΜ. Στην διεθνη κοινοτητα κατι τετοιο(ο μη αλυτρωτισμος) ειναι δεδομενο απο μια χωρα που θελει να μπει στο ΝΑΤΟ ΕΕ. Για αλλη μια φορα σας συγχαιρω για τα εξαιρετικα αρθρα σας και ευχομαι να εμφανιστειτε και σε τηλεοπτικη η ραδιοφωνικη εκπομπη.

Καππαδόκης είπε...

Για μένα η μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της μεταπολεμικής Ελλάδας είναι η είσοδος αυτής της τόσο "προβληματικής " Κύπρου στην Ενωμένη Ευρώπη και οι μεγαλύτερες αποτυχίες της η διαχείριση του Κυπριακού και του Μακεδονικού.Και στίς δύο αυτές περιπτώσεις διαπνεόμαστε από το σύνδρομο του "χρηματιστήριου σε κατάρρευση". Κανείς δεν κάνει κίνηση εξόδου αποβλέποντας σε ανάκαμψη ώσπου έρχεται η πλήρης χρεωκοπία.
Ετσι χρεωκόπησε και η Ελληνική διπλωματία στο Μακεδονικό και φθάσαμε στο σημείο να πανηγυρίζουμε γιαυτά που έπρεπε να κάνουμε και δεν κάναμε στα τόσα χρόνια.

Τώρα είναι αργά για βέτο Στέλλα...

OnWine είπε...

Οχι, κάνετε λάθος... και εχω βαρεθεί πιά ολους εσάς που με την δήθεν προοδευτική φωνή σας υποστηρίζετε ουσιαστικά αυτό που υποτίθεται οτι μάχεστε, την Νεοελληνική μιζέρια!

Η ελληνική εξωτερική πολιτική έχει να επιδείξει σημαντικές επιτυχίες... και είναι χαρακτιριστικά τα δημοσιεύματα τουρκικών εφημερίδων και εντύπων σχετικά με τις "συνεχείς επιτυχίες της Ελλάδας" κλπ. κλπ.

Παραδείγματα, πάμπολλα, και κυρίως πρόσφατα: Από την "με το ζόρι" εισδοχή στην τότε ΕΟΚ (με δεξιοτεχνική εκμετάλλευση του φόβου της επανάκαμψης της δικτατορίας), στην μετέπειτα είσοδο στην ΟΝΕ, μέχρι και την απίστευτη εισδοχή στην ΕΕ της διαιρεμένης Κύπρου, ως και την απόρριψη του θλιβερού σχεδίου Αναν χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, παρά τις προβλέψεις των "ειδημόνων"...

Επι τέλους, μήπως κάποτε θα επρεπε να αναγνωρίσουμε κάποια ελληνικά επιτεύγματα, τόσο στην πολιτική, όσο και σε πάμπολλα αλλα...

Δεν λέω, καλή και η "γρίνια"... προάγει... εθνικό μας σπορ ανέκαθεν... αλλά που και που, κανένα "μπράβο" δεν θα μας πάρει την μισή ψυχή...

vagnes είπε...

Οταν θεωρειται σπουδαια νικη, μια προσωρινη επικρατηση στο πρωτο ημιχρονο ενος συνεχιζομενου αγωνα, φαινεται καθαρα η απουσια πολιτικης νοημοσυνης, ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ της ηγεσιας(;) μας.
Το τελικο σκορ του αγωνα, παντα καταγραφει την αληθεια και προσφερει και μια μικρη ή μεγαλη, ευκαιρια πανηγυρισμων.

Μα σας παρακαλω ολους και σενα Χαριδημε Τσουκα, απαντηστε μου, αν θελω να βαφτισω το γιο μου Αλεξανδρο, οι γειτονες μου μπορουν να μου το αρνηθουν, εχουν το δικαιωμα να μου το αρνηθουν;;
Αν τελικα τον ονομασω Μεγα Αλεξανδρο θα δω τους γειτονες μου να πανηγυριζουν;

Ανώνυμος είπε...

Το αγχος των εγχωριων προοδευτικων αυτες τις μερες ειναι να μηδενισουν την σημασια του βετο. Δεν λενε βεβαια οτι για πρωτη φορα οι πατρωνες των σκοπιων βρεθηκαν απομονωμενοι εντος της Ατλαντικης Συμμαχιας και πως μεγαλες Ευρωπαικες χωρες στηριξαν τις θεσεις μας. Αν αυτο ειναι αποτυχια εχουμε διαφορετικα κριτηρια για το τι εννουμε αποτυχια.
Το θεμα ειναι πως θεωρητικα το ονομα Σλαβομακεδονια θα ηταν η τελευταια γραμμη υποχωρησης απο εμας. Επιμονως το αρνουνται οι γειτονες θεωρωντας πως ειναι απογονοι των Αρχαιων Μακεδονων αλλα ολως περιεργως γραφουν σε κυριλλικο.
Τα αλλα περι παγκοσμιοποιησης κλπ ειναι για να περναει η ωρα. Επι υπαρκτης παγκοσμιοποιησης η Αγγλια εχει ακομα αποικιακες βασεις στην Κυπρο, επι υπαρκτης παγκοσμιοποιησης το Βελγιο ειναι ενα εν γενει ασταθες κρατος, επι υπαρκτης παγκοσμιοποιησης συντελλειται μια ανευ προηγουμενου αφυνπνιση της εννοιας του εθνους, απο το Κεμπεκ στην Σκωτια.
Νομιζαμε πως ο οικονομισμος ηταν προνομιο της κομμουνιστικης αριστερας, απο οτι φαινεται οτι και προνομιο της "προοδευτικης" σοσιαλδημοκρατιας.
Οσο για τα κακα που κοβονται απο την ριζα αυτα, η πρακτικη αυτη ονομαζεται κοινωνικη μηχανικη. Προς επαληθευση απο την αναποδη των μεγαλων φιλελευθερων φιλοσοφων που απεχθανονταν τον οικονομισμο και την κοινωνικη μηχανικη οπως ο Ποππερ και ο Μπερλιν.

Meropi είπε...

Χαρίδημε μου,
από τα επιτεύγματα της ελληνικής διπλωματίας που αναφέρεις αυτό που θεωρώ εγώ ως μεγαλύτερο (ίσως επειδή είμαι Κύπρια) είναι η είσοδος της Κύπρου στην ΕΕ. Γι' αυτό πάντα θα θεωρώ το Σημίτη ως μέγα πολιτικό, παρά τα όσα του "σούρνουνε" (ας μου επιτραπεί η έκφραση) κατά καιρούς.
Όσο για το Μακεδονικό άστα καλύτερα. Πανηγυρίζουμε για κάτι που το 1992 μας είχε προσφερθεί στο πιάτο από τον Πινέϊρο και το απορρίψαμε, λόγω των γνωστών λόγων.
Όσο για το Σαμαρά ακόμα εξακολουθεί την εθνικιστική ρητορική του....

Χαρίδημος Τσούκας είπε...

Συμφωνώ Μερόπη, γι αυτό και στο άρθρο μου δεν μηδενίζω καθόλου ελληνικές διπλωματικές επιτυχίες (αντίθετα με τα όσα υποστηρίζει ο martingale). Η είσοδος της Κύπρου στην ΕΕ με άλυτο το Κυπριακό είναι η δεύτερη μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία του ελληνισμού τα τελευταία 30 χρόνια, μετά την είσοδο της Ελλάδας στην (τότε) ΕΟΚ το 1981. Πολλοί θα θυμόμαστε τον Σημίτη για την εξωτερική του πολιτική. Ο μόνος μετά τον Καραμανλή Ι που είχε σοβαρή άποψη για τον εξωτερικό προσανατολισμό της χώρας.

Ανώνυμος είπε...

Μ΄ενοχλεί πολύ και αισθητικά και ηθικά που η Μπακογιάννη χρησιμοποιεί την έκφραση "δεν έχουμε σκοπό να τους ταπεινώσουμε" σε όλους τους χρόνους και όλες τις κλίσεις. Μ΄ ενοχλεί πολύ, ταπεινώνει εμένα την ίδια γιατί μιλά εν ονόματί μου. Επίσης να προσθέσω το σχόλιο του Πρετεντέρη για την αντιπολίτευση, πως ο Καραμανλής είναι τυχερός γιατί έχει απείρως αξιοπρεπέστερη αντιπολίτευση από αυτή που άσκησε εκείνος (συνειρμικά περί Σημίτη).
Βασιλική Σιάπκα

Ανώνυμος είπε...

Εσείς οι αρθρογράφοι δεν μας προλαβαίνετε πλέον τους αναγνώστες σας! :)
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_13/04/2008_266329΄
Χαρίδημε Τσούκα, υπάρχουν και αντιπροσωπευτικότεροι και σεβασμιότεροι, για να μην που ουσιωδέστεροι, αναστοχαστικοί από τον Φάρο, με το νιουέητζ προτεστάντικο μουσάκι και στυλάκι και είμαι βέβαιη πως τους ξέρετε, όπως βέβαια γνωρίζετε και το τάργκετ γκρουπ και το προμόσιον φυσικά του συγκεκριμένου ιερέα. Πριν από ένα χρόνο το Monthly Review είχε συνεντεύξεις του Πάπα και του Πατριάρχη με θέμα την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Τον Πατριάρχη τον κατάλαβα, έβλεπα τι ήθελε να πει και πως το επεξεργαζόταν το θέμα. Τον Πάπα δεν τον κατάλαβα διόλου, σα να μιλούσε για έναν κόσμο που δεν τον ξέρω. Ε, και τον Φάρο όταν τον διαβάζω είναι σα να διαβάζω τον Πάπα... Τι θέλω να πω; πως ενώ είστε ένα υπέροχο μυαλό με κάτι Φάρους με κρανιώνετε ενίοτε!
Νά ΄στε καλά, καλό απόγευμα και καλήν εβδομάδα σ΄εσάς και στους συναναγνώστες :) [φαίνεται πως η άμμος της Σαχάρας φτιάχνει την διάθεση τα μάλα στους ταλαίπωρους Αθηναίους...!]
Βασιλική Σιάπκα

Ανώνυμος είπε...

Έχετε ακούσει για τή νέα τάξη?