Ίδιο παιχνίδι, διαφορετικοί ρόλοι

Αφήστε κατά μέρος την υπόθεση Ζαχόπουλου για μια στιγμή. Ξεχάστε τους διάφορους σαλτιμπάγκους της πολιτικής και της δημοσιογραφίας και επικεντρωθείτε σε μια δημόσια υπηρεσία, η οποία ενεπλάκη μεν στην υπόθεση αλλά από τη μεριά των «καλών» - των φρουρών της νομιμότητας. Μιλάω για την Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων (ΥΠΕΕ), γνωστή παλαιότερα ως ΣΔΟΕ.

Σε μια ευνομούμενη χώρα η ΥΠΕΕ θα έπρεπε να είναι μια αυστηρά ακομμάτιστη υπηρεσία, ταγμένη στην υπηρεσία της δίωξης του οικονομικού εγκλήματος, κάτι ας πούμε σαν την περίφημη IRS της Αμερικής. Ο λόγος είναι απλός. Ανεξάρτητα από τις πολιτικές μας διαφορές, συμφωνούμε οι περισσότεροι στο τι συνιστά οικονομικό έγκλημα, όπως συμφωνούμε, οι περισσότεροι, στο τι συνιστά ποινικό έγκλημα. Όπως αναμένουμε κομματική ουδετερότητα από την Αστυνομία, έτσι θα έπρεπε να περιμένουμε ακομμάτιστο επαγγελματισμό από την υπηρεσία δίωξης οικονομικού εγκλήματος.

Κι όμως στη βαθιά ανορθολογική Ελλάδα, η ΥΠΕΕ βρίσκεται διαχρονικά στη δίνη πολιτικών αντιπαραθέσεων. Η εμπλοκή του ονόματος του επικεφαλής της κ.Σ. Κλαδά στην πολυσχιδή υπόθεση Ζαχόπουλου υπογραμμίζει για μια ακόμη φορά ότι, από θεσμικής απόψεως, η χώρα μας είναι πλησιέστερα στην Βουλγαρία και την Πολωνία παρά στη Βρετανία και τη Γερμανία.

Ο κ.Κλαδάς είναι πολιτικά διορισμένος, δεν σταδιοδρομεί επαγγελματικά στη δημόσια διοίκηση, ούτε καν στη διοίκηση επιχειρήσεων και οργανισμών. Πρόκειται για έναν δικηγόρο, του οποίου το κύριο προσόν για τη θέση που τοποθετήθηκε δεν είναι ιδιαίτερα εμφανές από την ανάγνωση του βιογραφικού του, αλλά προκύπτει προδήλως από τις πολιτικές διασυνδέσεις του με το κυβερνών κόμμα και ιδιαίτερα τον πρόεδρό του κ.Καραμανλή. Ο κ.Κλαδάς διετέλεσε υπεύθυνος Οργανωτικού της «Νέας Δημοκρατίας» για την Ήπειρο και το Βόρειο Αιγαίο, και είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της (βλ. «Βήμα», 20/1/2008). Αντιπαρέρχομαι την ιδιωτική γνωμοδότηση που παραχώρησε ως δικηγόρος στον κ.Ζαχόπουλο αναφορικά με την ανάθεση έργων χωρίς διαγωνισμό στο υπουργείο Πολιτισμού, ενώ δεν θα σταθώ στην φερόμενη εμπλοκή του στην υπόθεση του ελέγχου των 5.5. εκατομμυρίων ευρώ του χρυσοπληρωμένου «χαβαλέ», πρωτοπόρου των «αντιδεξιών» αγώνων και ασυμβίβαστου μαχητή της δημοσιογραφικής μπανιέρας κ.Θέμου Αναστασιάδη από την υπηρεσία της οποίας προΐσταται. Αυτό που είναι δεδομένο είναι το εξής απλό: ένας κυανοφρουρός, «κολλητός» του πρωθυπουργού, ανέλαβε επικεφαλής της ΥΠΕΕ.

Δεδομένου ότι η ορθολογική πολιτική υπαγορεύει μια πλήρως ακομμάτιστη ΥΠΕΕ, αναρωτιέμαι γιατί ένας κομματάνθρωπος κι όχι ένας ανώτατος δημόσιος λειτουργός ανέλαβε επικεφαλής της ΥΠΕΕ. Η απορία μου γίνεται μεγαλύτερη όταν σκέφτομαι ότι πριν τις εκλογές του Μαρτίου 2004, ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κ. Καραμανλής, ανήγγειλε την κατάργηση του ΣΔΟΕ σε περίπτωση νίκης του κόμματός του στις εκλογές, επικαλούμενος τον «κομματικοποιημένο» χαρακτήρα το ΣΔΟΕ. «Δημιουργούμε έναν άλλο φορολογικό μηχανισμό ελέγχου», είπε ο κ. Καραμανλής, «ο οποίος […] θα είναι αξιοκρατικά στελεχωμένος, διότι σήμερα το ΣΔΟΕ και στις δράσεις του και στη στελέχωσή του είναι ένα τελείως κατευθυνόμενο κομματικό όργανο» («Ελευθεροτυπία», 13/02/2004). Στο ίδιο πνεύμα, ο τότε εκπρόσωπος της ΝΔ, κ. Θ. Ρουσόπουλος, σε συνέντευξή του στο ραδιοσταθμό Flash, στις 16/9/2003, αναρωτήθηκε: «Θέλετε να μου πείτε ότι το ΣΔΟΕ δεν έχει πολιτικούς εγκάθετους; Ότι δεν είναι κομματικός μηχανισμός; Εγώ πιστεύω ότι είναι». Τις κατηγορίες αυτές αρνήθηκε ο τότε Ειδικός Γραμματέας του ΣΔΟΕ κ. Δ. Μπατζελής, επίσης πολιτικά διορισμένος από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ: «Όχι, δεν δεχόμαστε καμία υπόδειξη μελών της κυβέρνησης για ελέγχους πολιτικής σκοπιμότητας» δήλωσε κατηγορηματικά («Βήμα», 28/9/2003).

Προσέξτε το μοτίβο: η αντιπολιτευόμενη ΝΔ κατήγγειλε την κομματικοποίηση του ΣΔΟΕ από την τότε κυβέρνηση, για να κομματικοποιήσει η ίδια την υπηρεσία αργότερα, ως κυβέρνηση πλέον, και να εισπράξει τις ίδιες καταγγελίες από την τωρινή αντιπολίτευση με αυτές που εκτόξευε κάποτε ίδια! Το «παιχνίδι» δεν άλλαξε, μόνο οι ρόλοι των «παικτών».

Ο μεγάλος χαμένος από το κομματικό κλοτσοσκούφι είναι, φυσικά, η ΥΠΕΕ, δηλαδή όλοι μας. Η αξιοπιστία της υπηρεσίας καταρρακώνεται αφού ο εκάστοτε επικεφαλής της είναι πολιτικά διορισμένος και το όνομά του εμπλέκεται, αργά ή γρήγορα, με τον ένα ή άλλο τρόπο, σε πολιτικές διαμάχες. Οι έλεγχοι της ΥΠΕΕ δίνουν λαβή να θεωρηθούν διαβλητοί (υποκείμενοι, δηλαδή, σε πολιτικές σκοπιμότητες), διαιωνίζοντας έτσι τη χρόνια καχυποψία των ελεγχομένων στους ελεγκτικούς μηχανισμούς του Ελληνικού κράτους.

Η χώρα έχει ζωτική ανάγκη από ακομμάτιστους, στιβαρούς και αξιόπιστους δημόσιους θεσμούς και οι πολιτικάντηδες την καθηλώνουν σε Βαλκάνια αθλιότητα. Σκέτη θλίψη!

Εκδοχή αυτού του άρθρου δημοσιεύθηκε στο Κέρδος στις 29 Ιανουαρίου 2008