Κάθε χρόνο χάνουμε εθνικό έδαφος, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε. Πέρυσι κάηκαν 1,8 εκατομμύρια στρέμματα στην Πελοπόννησο. Η Πάρνηθα σχεδόν καταστράφηκε και η Ρόδος θρηνεί – 70000 στρέμματα κάηκαν φέτος. Σημειώστε ότι τα επόμενα καλοκαίρια δεν θα είναι κλιματικώς καλύτερα, με την άνοδο της θερμοκρασίας στον πλανήτη…Τα χειρότερα είναι μπροστά.
Οι φυσικές καταστροφές δεν αποφεύγονται πλήρως. Μια ορθολογική κοινωνία όμως διερωτάται συστηματικά, μέσω των οργανωμένων θεσμών της, τι μπορεί να μάθει μετά από κάθε καταστροφή έτσι ώστε να οργανωθεί ακόμη καλύτερα για να αντιμετωπίσει την επόμενη. Η ανεπάρκεια της αμερικανικής κυβέρνησης να διαχειριστεί τις συνέπειες του καταστροφικού τυφώνα «Κατρίνα» το 2005 έγινε αντικείμενο εκτεταμένης μελέτης τόσο από αρμόδιες υπηρεσίες, όσο και από ειδική επιτροπή της Γερουσίας. Η ορθολογική κοινωνία δεν υποκύπτει μοιρολατρικά στις φυσικές καταστροφές, ούτε εφευρίσκει θεωρίες συνωμοσίας για να της ερμηνεύσει· αντιθέτως, αναδέχεται τις ευθύνες της, ερευνά τις ανεπάρκειές της, και οργανώνεται καλύτερα.
Αυτό κάνει η ορθολογική κοινωνία, όχι, δυστυχώς, η Ελλαδική. Αν είδατε καμιά έγκυρη μελέτη για τις περυσινές καταστροφικές πυρκαγιές, αντίστοιχη με αυτής της αμερικανικής Γερουσίας για τον «Κατρίνα», πείτε μου και μένα. Το περυσινό μοτίβο λαθών και παραλείψεων επαναλήφθηκε και φέτος: κακός συντονισμός, απουσία συστηματικής πρόληψης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, κακή εκτίμηση κινδύνων, έλλειψη υποδομών και πόρων. Η μη ορθολογικά οργανωμένη κοινωνία δεν μαθαίνει.
Σε πρόσφατη έκθεσή του για την πυρόπληκτη Εύβοια, ένα χρόνο μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές, ο Συνήγορος του Πολίτη κ.Γ. Καμίνης, αποφαίνεται διπλωματικά: «η περυσινή τραγική εμπειρία δεν φαίνεται να έχει αξιοποιηθεί, ώστε να ληφθούν ουσιαστικά και αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη παρόμοιων καταστροφών», και απαριθμεί τι θα έπρεπε να είχε γίνει. Σε λιγότερο διπλωματική γλώσσα, ο Συνήγορος λέει στην πολιτική ηγεσία: κύριοι, ελέγχεστε για ανεπάρκεια· δεν κάνετε τη δουλειά σας καλά.
Σε μια ορθολογική χώρα μια τέτοια δημόσια μομφή θα έχει φέρει σε πολύ δύσκολη θέση τους αρμόδιους υπουργούς. Όχι όμως στη Ελλάδα. Ο υπουργός Εσωτερικών κ.Παυλόπουλος επισκέφθηκε την πυρόπληκτη Ρόδο και, με ύφος στρατηγού, δήλωσε ότι «από επιχειρησιακής πλευράς τώρα έγιναν όσα μπορούσαν ανθρωπίνως να γίνουν». Θεώρησε επιτυχία ότι «δεν θρηνήσαμε θύματα και δεν καταστράφηκαν κτιριακές εγκαταστάσεις», ενώ συνέκρινε την οικολογική καταστροφή του νησιού με την πυρκαγιά του 1987 (προσέξτε την υπόρρητη αναφορά στο επάρατο ΠΑΣΟΚ), συμπεραίνοντας ότι η τωρινή καταστροφή δεν είναι και τόσο μεγάλη όσο νομίζουμε!
Το μάθημα είναι απλό και, δυστυχώς, επαναλαμβανόμενο: η αποτελεσματικότητα του ελλαδικού κρατικού μηχανισμού είναι ευθέως ανάλογη της ποιότητας των πολιτικών τους προϊσταμένων. Η χώρα θα καίγεται, θα πλημμυρίζει, θα ρυπαίνεται, όσο ο καιροσκοπικός πολιτικαντισμός θα υπερτερεί της στρατηγικής ορθολογικότητας.
Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή στις 6 Αυγούστου 2008
2 σχόλια:
Κύριε καθηγητά είναι πολύ σωστή η προσέγγιση σας στο θέμα. Ένα χρόνο μετά και δεν έχουμε κάνει τίποτα για να αποτρέψουμε παρόμοιες με τις περσινές καταστάσεις.
Εγώ με την σειρά μου θα σας παραθέσω ένα μικρό απόσπασμα από το άρθρο ¨ Πυρκαγιές... Ένα χρόνο μετά τι άλλαξε???? ¨
http://exoumeapopsi.blogspot.com/2008/06/blog-post_13.html
"Εδώ είμαστε λοιπόν ένα χρόνο μετά και αναρωτιέμαι τι έχουμε κάνει φέτος για να μην ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο?? Σοφός λένε είναι αυτός που μαθαίνει από τα λάθη του. Άραγε εμείς είμαστε σοφότεροι από πέρυσι? Φυσικά όταν λέω τι ακριβώς κάναμε δεν εννοώ με πόσα παραπάνω πυροσβεστικά αεροπλάνα και οχήματα εξοπλιστήκαμε ούτε πόσους πυροσβέστες παραπάνω προσλάβαμε. Αυτά είναι καθαρά κατασβεστικά μέτρα και όχι μέτρα πρόληψης. Νομίζω λοιπόν ότι το θέμα χρόνια τώρα απλά το βλέπουμε λάθος. Δεν βλέπουμε ή δεν θέλουμε να δούμε ποια είναι τα πραγματικά κίνητρα πίσω από τις πυρκαγιές. Εγώ προσωπικά έχω την αίσθηση ότι μέχρι και οι πέτρες ξέρουν ποια είναι αυτά τα κίνητρα. Γύρω μας να κοιτάξουμε θα τα δούμε. Πόσες περιοχές έχουν χτιστεί πάνω σε καμένη γη? Πόσα έργα περάσανε από μέρη που στο παρελθόν είχαν καεί? πόσα οικόπεδα αγοράστηκαν για ένα κομμάτι ψωμί λόγο της απαξίωσης της καμένης γης? Όλος τυχαίος σε αυτήν τη χώρα κανείς δεν βάζει τις φωτιές αλλά πάντα βρίσκονται πολλοί που επωφελούνται από αυτές. Γιατί να χάσει π.χ. ένας επιχειρηματίας εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, απλά επειδή μια περιοχή είναι χαρακτηρισμένη ως προστατευόμενη, όταν μια πυρκαγιά μπορεί όλος τυχαίος να του λύσει το πρόβλημα? Βλέπετε τα αποκαΐδια είναι βέβαιο πως δεν χαρακτηρίζονται και δεν προστατεύονται."
Κύριε Τσούκα καλό φθινόπωρο. Γιά μία ακόμα φορά συλλάβατε απόλυτα το κεντρικό χρόνιο (από τη μεταπολίτευση και μετά) πρόβλημα της δομής και λειτουργίας των θεσμών και των οργάνων σε μία κοινωνία και χώρα όπου τα πάντα λειτουργούν άναρχα! Για μένα τουλάχιστον αυτή είναι η πραγματικότητα. Δυστυχώς δεν αλλάζει τίποτα και ούτε θα αλλάξει αν συνεχίζουμε εώς χώρα, ως κοινωνία, ως οικονομία κ.λ.π. να λειτουργούμε με τέτοια μυαλά. Δεν έχει σηυμασία ποιός είναι πάνω αλλά σημασία έχει η νοοτροπία μας ως λαού και ως ατόμων - πολιτών σε μία τέτοια χώρα. ¨Εχουμε πιάσει πάτο έχουμε καταστρέψει και εξακολουθούμε να καταστρέφουμε τα πάντα. Είτε είναι οι φυσικοί μας πόροι (δάση, ποτάμια κ.λ.π.) είτε είναι οι ακτές μας είτε είναι οι πόλεις μας. Πείτε μου που αλλού στον κόσμο υπάρχει το σύστημα της αντιπαροχής? Αν το ψάξετε θα δείτε πουθενά είναι παγκόσμια Ελληνική Πρωτοτυπία (Δεν θέλω να αναφερθώ ποιος και για ποιούς λόγους την καθιέρωσε). Αλλοι λαοί (Γάλλοι ΙΤαλοί κ.λ.π.) πως καταφέρνουν να προστατεύουν τα δάση τους εμείς φαίνεται ότι είμαστε τουλάχιστον μπουμπουνοκέφαλοι για να μην το πάω παραπέρα π.χ. δείτε τους προβλεπόμενους πόρους του Γ ΚΠΣ και για ποιά έργα προορίζονταν και δείτε τελικά ποιά έργα γίνανε και θα καταλάβετε γιατί ως λαός πορευόμαστε στο έλεος των κυβερνόντων μας σε οποιοδήποτε επιπέδο (τοπική αυτοδιοικήση, νομαρχίες, περιφέρειες, κυβέρνηση κ.λ.π.) αλλά και αυτούς εμείς τους ψηφίζουμε. Δείτε τις χιλιάδες ανεξέγκτες χωματερές και θα καταλάβουμε όλοι μας ότι το περιβάλλον το έχουμε γραμμένο εκεί όπου δεν πιάνει μελάνι Μόνο το τώρα μας ενδιαφέρει πως να κερδίσουμε περισσότερα, πως να φάμε και να καταναλώσουμε τα πάντα, πως να φορδιαφύγουμε , πως να εισφοροδιαφύγουμε κ.ο.κ.
Για αυτό υπσοτηρίζω ότι η Ελλάδα τελείωσε ώς χώρα. Θα σβήσει από το χάρτη δεν θα υπάρχει. Στο πρόσφατο παρελθόν (11ος-14ος αιώνας) λαοί καταρέυσαν γιατί? Για τον απλούστατο λόγο εκμεταλλεύτηκαν ληστρικά και εξασφανίσαν (κυριολεκτικά)τους πλούσιους φυσικούς τους πόρους Πάρτε να διαβάσετε το βιβλίο του J. Diamond : ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ εκδόσεις ΚΑΤΟΠΤΡΟ και θα καταλάβετε τι εννοώ. Με την υπάρχουσα π.χ. ξηρασία και ανομβρία σε λίγο δεν θα υπάρχει νερό για τίποτα (βλέπε Κύπρο) και δυστυχώς αυτό το ξέρουν οι κρατούντες αλλά κάνουν την πάπια. Είδα προχθές το κ. ΥΠΕΧΩΔΕ αυτόν τον ανεκδιήγητο Υπουργό να εγκαινιάζει ή τέλος πάντων να αναγγέλει τη δημιουργία ενός φράγματος σε κάποιο από τα κυκλαδονήσια και αναρωτιώμουν που θα χρειαστεί, γιατί δεν εφαρμόζουν π.χ. αυτό που εφάρμοσε ο Γλέζος στην Απείρανθο της Νάξου .
Η υπόθεση περιβάλλοντος είναι ξοφλημένοι στην χώρα μας. Δνε υπάρχει ούτε γιατρειά ούτε τίποτα. που σε μία χώρα που κάποτε ήταν η ομορφότερη "Αιωνία του η μνήμη" όπως έγραψε και ο καθηγητής Δ. Χριστοφιλλόπουλος σε ένα άρθρο του στην Ελευθεροτυπία πριν απο λίγες ημέρες.
Δημοσίευση σχολίου