Ο βάλτος, τα κουνούπια και οι τοτεμικοί χοροί

«Στο επίπεδο της κινηματικής αριστεράς, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Εκεί οι ενέργειες πρέπει να έχουν την πρωτόγονη, βίαιη υποχρεωτικά έκφραση και είναι ηλίθιοι αυτοί που λένε να καταδικάσουμε τη βία […]»
Γ. Βέλτσος, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, BHMagazino, 6/7/2008

Εκπλήσσομαι με την έκπληξη: χθες κουκουλοφόροι επιτέθηκαν βίαια στον καθηγητή Εγκληματολογίας Γιάννη Πανούση. Προχθές στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης άγνωστοι βιαιοπράγησαν κατά διευθυντή φυλακών, ο οποίος είχε προσκληθεί από καθηγητή της Νομικής Σχολής να μιλήσει στους φοιτητές του. Αντιπροχθές, φοιτητές του Παντείου διέκοψαν βιαίως την εκλογή αντιπρύτανη και έκαψαν την κάλπη στην οποία ψήφιζαν οι φοιτητές. Κάθε μήνα, και, τώρα τελευταία, κάθε βδομάδα, συμβαίνει κάτι βίαιο…

Αν η βάρβαρη επίθεση κατά του καθηγητή Πανούση σας κάνει δικαιολογημένα να ανατριχιάζετε, είναι χρήσιμο να θυμάστε ότι η βία, στις ποικίλες εκφάνσεις της, και πολύ περισσότερο η αυθαιρεσία, δεν συνιστούν μεμονωμένα φαινόμενα, αλλά πιθανώς το πιο ευδιάκριτο στην κοινή γνώμη μοτίβο των πανεπιστημίων μας τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ακόμα κι αν δεν διαθέτει κανείς την οξυμένη «κοινωνιολογική» ευαισθησία του κ.Μεϊμαράκη, καταλαβαίνει ότι η συστηματική αυθαιρεσία και η βία δεν παράγονται στο κενό, αλλά ευδοκιμούν υπό συγκεκριμένες συνθήκες. Ποιες είναι αυτές;

Πρώτον, η συνδιοίκηση των πανεπιστημίων μεταξύ καθηγητών και φοιτητών, γεγονός που ωθεί τους πρώτους να συναλλάσσονται ποικιλοτρόπως με τις κομματικές ολιγαρχίες που δήθεν εκπροσωπούν τους δεύτερους. Η συνδιοίκηση ακυρώνει ουσιαστικά τη διοίκηση, στο μέτρο που θέτει υπό την αίρεση των φοιτητικών ολιγαρχιών κάθε προσπάθεια εφαρμογής του νόμου για την ομαλή λειτουργία των πανεπιστημίων. Δεύτερο, η συχνή έλλειψη αξιοκρατίας, επαγγελματισμού, σεβασμού των νόμων, ενίοτε και χρηστής διοίκησης που παρατηρείται στο καθηγητικό σώμα, και η διάχυτα κλικαδόρικη λειτουργία του πανεπιστημίου. Τρίτον, η κουλτούρα του «πανεπιστημιακού ασύλου», η οποία παρέχει κίνητρα σε ολοκληρωτικής νοοτροπίας μειονότητες, αλλά και σε άτομα του κοινού ποινικού δικαίου, να προβαίνουν σε βίαιες ενέργειες ατιμωρητί. Τέταρτον, η ανοχή της βίας και η ιδεολογική νομιμοποίησή της από την αντιδραστική αριστερά – το απόσπασμα του κ.Βέλτσου τα λέει όλα….

Με άλλα λόγια, το σύστημα διακυβέρνησης των πανεπιστημίων μας είναι τέτοιο που ευνοεί τη συναλλαγή, την απουσία στιβαρής διοίκησης, και, όχι σπάνια, την ανάρρηση στα ανώτερα διοικητικά αξιώματα καθηγητών που δεν έχουν (ας το πώς όσο πιο ευγενικά μπορώ) τα ηγετικά προσόντα να διοικήσουν τα ιδρύματά τους. Αυτό το «τοξικό» σύστημα διακυβέρνησης είναι ριζωμένο σε ένα πολιτισμικό πλαίσιο διάχυτης ανομίας, αναξιοκρατίας, έλλειψης επαγγελματισμού, μη σεβασμού των δημοκρατικών κανόνων και θεσμών, και ανοχής της «επαναστατικής» βίας. Η βία είναι η πιο χτυπητή παθογένεια ενός βαθιά άρρωστου συστήματος.
Πως αντέδρασαν οι αρμόδιοι στην επίθεση κατά του καθηγητή Πανούση; Διαβάστε και θαυμάστε: Χ. Κίττας, πρύτανης Πανεπιστημίου Αθηνών: «Δεν ξέρουμε πια τι να κάνουμε. Όταν έχουμε τέτοιες συντονισμένες ενέργειες που εξελίσσονται μέσα σε λίγα λεπτά, πότε να προλάβει να συγκληθεί το Πρυτανικό Συμβούλιο για να αποφασίσει για το άσυλο; Αλλά και ποιος να ενημερώσει άμεσα την Αστυνομία, όταν οι ίδιοι οι φύλακες φεύγουν μόλις αντιληφθούν τέτοιες καταστάσεις, φοβούμενοι δικαίως για τη ζωή τους; Δεν ξέρω τι άλλο μπορούμε να κάνουμε πια μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις, πέραν κάθε λογικής. Δηλαδή θα καταλήξουμε να φρουρούνται τα πανεπιστήμια από ενόπλους; […] Ακόμα κι αν κάποιος προφτάσει να καλέσει αμέσως την Αστυνομία, ώσπου να έρθει, οι κουκουλοφόροι θα έχουν ήδη φύγει. Η μόνη λύση που βλέπω, είναι να υπάρξει επιτέλους διακομματική συναίνεση».
Προσέξτε την αμηχανία, την αυτο-λύπηση και τη μοιρολατρία του επικεφαλής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Που να συγκαλείς τώρα το πρυτανικό συμβούλιο…δεν υπάρχει χρόνος. Αλλά και τι νόημα έχει να φωνάξεις την Αστυνομία, αφού μέχρι νάρθει, οι δράστες θάχουν φύγει…Και φύλακες όμως να έχεις, τι να τους κάνεις, αφού οι άνθρωποι φοβούνται, «δικαίως», για τη ζωή τους…Δεν ξέρουμε πια τι να κάνουμε…Η ζωή είναι ένα δράμα…Να ζει κανείς ή να μη ζει…
Φαντάζεστε τον επικεφαλής μιας μεγάλης τράπεζας που βλέπει την περιουσία της να βανδαλίζεται, να μιλά μ’ έναν αμήχανα μοιρολατρικό τρόπο; Θα του είχε υποδειχθεί πάραυτα να πάει σπίτι του. Όταν διοικείς, οφείλεις να δίνει προοπτική, να προτείνεις πρακτικές λύσεις, να δοκιμάζεις και να ξαναδοκιμάζεις μέχρις ότου πετύχεις το στόχο σου, να μην παραιτείσαι, να μάχεσαι διαρκώς με τα προβλήματα, όχι να λυπάσαι τον εαυτό σου δημοσίως και να ζητάς εμμέσως και από τους άλλους να σε λυπηθούν.
Κι όμως, ο κ.πρύτανης, μετά το μοιρολόγι του, βρήκε τη «λύση». Ότι η «λύση» αυτή δεν συνάγεται λογικά από τον συλλογισμό στον οποίο εντάσσεται, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει. Η έλλειψη λογικού ειρμού (κοινώς: ασυναρτησία) δεν θεωρείται μειονέκτημα στην Ελλάδα. Η λύση για τον κ.Κίττα, και μάλιστα η «μόνη λύση», είναι η «διακομματική συναίνεση». Δεν μας εξηγεί δυστυχώς πως η «διακομματική συναίνεση» θα διασφαλίσει την προστασία της σωματικής ακεραιότητας και της περιουσίας στα πανεπιστήμια. Η συναίνεση βοηθά, βέβαια, αλλά δεν είναι αυτή που φρουρεί τα πανεπιστήμια, όπως η διακομματική συναίνεση κατά του χουλιγκανισμού δεν αποτρέπει τα σχετικά συμβάντα.
Μήπως ο κ.πρύτανης θα διανοούνταν να προτείνει, και μάλιστα να επιμείνει με όλο το βάρος του αξιώματός του, να καταργηθεί το διαβόητο «άσυλο», προκειμένου να μπορεί να παρεμβαίνει η Αστυνομία με την έκκληση οποιουδήποτε πολίτη (από τον σερβιτόρο μέχρι τον πρύτανη) διαπιστώνει ότι διαπράττονται αδικήματα στους πανεπιστημιακούς χώρους; Μήπως, εναλλακτικά, μια εκπαιδευμένη και κατάλληλα εξοπλισμένη Πανεπιστημιακή Αστυνομία θα μπορούσε να αστυνομεύει τα πανεπιστήμια; Σκέφτηκε ποτέ ο επικεφαλής του μεγαλύτερου πανεπιστήμιου της χώρας να προτείνει προς υιοθέτηση από τη σπουδαιοφανή Σύνοδο των Πρυτάνεων το θεσμό της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, προκειμένου το αίτημα αυτό να προωθηθεί συντεταγμένα στον Υπουργό Παιδείας; Βέβαια τα ερωτήματα αυτά είναι μόνο ρητορικά. Είναι γνωστό ότι ο κ.πρύτανης δεν μαγαρίζει τη γλώσσα του με τέτοιες λέξεις, ούτε αμαυρώνει τα πέραν πάσης αμφιβολίας ‘δημοκρατικά’ φρονήματά του, προσόν, σημειωτέον, εκ των ων ουκ άνευ για να εκλεγεί κανείς πρύτανης! Άλλωστε οι «μπάτσοι» δεν είναι «γουρούνια» και «δολοφόνοι»; Τι γυρεύουν αυτοί οι ποταποί στους Οίκους του Πνεύματος;
Και ο Πινόκιο της πολιτικής τι είπε; «Είναι ευθύνη ολόκληρης της κοινωνίας, της πολιτείας, αλλά κατ’ εξοχήν και της ακαδημαϊκής κοινότητας να περιφρουρήσει το πανεπιστημιακό άσυλο […]» κατάφερε να ψελλίσει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Αντώναρος (καμία δουλειά δεν είναι ντροπή)! Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε. Από πότε η πανεπιστημιακή κοινότητα «περιφρουρεί» το άσυλο; Πως θα το κάνει; Θα συλλαμβάνει ταραξίες; Μήπως θάπρεπε να περνάνε όλοι από σεμινάρια καράτε για να αποκρούουν τους κουκουλοφόρους; Ναι, τέτοιοι άνθρωποι μας κυβερνάνε…
Η επίθεση κατά του καθηγητή Πανούση είναι το πιο πρόσφατο δείγμα τραμπουκισμού, αλλά νάστε σίγουροι δεν θα είναι το τελευταίο, ούτε, φοβάμαι, το πιο απεχθές. Στον ελλαδικό πανεπιστημιακό βάλτο ευδοκιμούν δηλητηριώδη κουνούπια, τα οποία τσιμπάνε ανενόχλητα όποτε θέλουν, όποιον θέλουν. Οι περισσότεροι ανευθυνο-υπεύθυνοι χορεύουν γύρω από το τοτέμ του «ασύλου» (ο Πανούσης δε μετείχε στον χορό της φυλής, γι αυτό έγινε στόχος), «καταδικάζουν» σπαραξικάρδια τη βία, σκύβουν το κεφάλι, και εύχονται να περάσει η μπόρα – μέχρι την επόμενη μπόρα! Έτσι, άλλωστε, πορεύεται όλη η χώρα – με τοτεμικούς χορούς γύρω από βαθιά αναχρονιστικούς θεσμούς. Κανείς «αρμόδιος» δεν προτίθεται να αποξηράνει τον βάλτο• μπαίνουν μόνο στον κόπο να κάνουν, που και που, αέρα με τη βεντάλια για να απομακρύνουν τα κουνούπια…Τέτοια τόλμη!